Πάρτι κάνουν οι τραπεζίτες

Στο «πάρτι» των 28 δισ. ευρώ που οργανώνει η κυβέρνηση για το τραπεζικό καρτέλ, οι πελάτες των τραπεζών, επιχειρήσεις και καταναλωτές, είναι προσκεκλημένοι ως… φτωχοί συγγενείς, για να μοιραστούν ό,τι περισσέψει…

Δεσμεύσεις με… non paper!

Ο κ. Αλογοσκούφης, ως συνεπής υπηρέτης των σχεδιασμών των τραπεζιτών, δεν τόλμησε καν να βάλει το «ψαλίδι» του Δημοσίου στις προκλητικές αμοιβές και παροχές αυτών και των λοιπών «golden boys». Ενώ αρχικά είχε δηλώσει ότι σε όσες τράπεζες λάβουν κρατικές ενισχύσεις θα τεθεί πλαφόν αμοιβών ίσο με τις… ταπεινές αμοιβές του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος («μόλις» 482.500 ευρώ ετησίως!), τελικά έκανε… γαργάρα τις εξαγγελίες του και από το κείμενο του νομοσχεδίου που παρουσιάσθηκε την Πέμπτη έχει μυστηριωδώς εξαφανιστεί το «ενοχλητικό» πλαφόν! Την Παρασκευή ο κ. Αλογοσκούφης κατάλαβε την παράλειψη και με non-paper «δεσμεύθηκε» ότι οι εκπρόσωποι του Δημοσίου στις τράπεζες θα έχουν εντολή να τηρείται το «πλαφόν» για όσες τράπεζες λάβουν ενισχύσεις, αλλά κανείς δεν κατάλαβε γιατί αυτή η δέσμευση «διακινείται» με non-paper, αντί να υπάρχει ρητή αναφορά στο νομοσχέδιο…

Με πρόσχημα τη διατήρηση υγιών ρυθμών πιστωτικής επέκτασης, ώστε να συνεχίσουν να εκταμιεύονται ομαλά τα στεγαστικά δάνεια των νοικοκυριών και να χρηματοδοτούνται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι τραπεζίτες «τινάζουν στον αέρα» την μπάνκα του Δημοσίου, εξασφαλίζοντας ένα «πακέτο» ενισχύσεων που αποτελεί αντιγραφή του αντίστοιχου βρετανικού σχεδίου. Με μια «μικρή» διαφορά: ότι στη Βρετανία είναι γνωστό ότι πολλές τράπεζες είχαν καταρρεύσει ή κινδύνευαν να καταρρεύσουν, ενώ στην Ελλάδα δεν υπάρχει τραπεζίτης που να παραδέχεται ότι έχει πρόβλημα ρευστότητας ή κεφαλαιακής επάρκειας!

Άδεια για ληστεία…

Σε αντάλλαγμα για τις γενναιόδωρες παροχές του κράτους, οι τραπεζίτες αναλαμβάνουν ελάχιστες υποχρεώσεις έναντι του κοινωνικού συνόλου. Το νομοσχέδιο Αλογοσκούφη δεν θα σταματήσει τη «ληστεία» των δανειοληπτών με επιτόκια που πολύ απέχουν από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, αφού περιλαμβάνει μόνο μια γενικόλογη αναφορά στην υποχρέωση των τραπεζών να δανείζουν με «ανταγωνιστικά επιτόκια»

– ανταγωνιστικά, άραγε, με ευρωπαϊκούς όρους ή με τα μέτρα του εγχώριου τραπεζικού καρτέλ;

Στο μεταξύ, στην αγορά γίνεται πραγματική «σφαγή» επιχειρήσεων και ιδιωτών από τις τράπεζες. Μετά την πρόσφατη σύσταση Προβόπουλου στους τραπεζίτες να τιμολογούν καλύτερα τον πιστωτικό κίνδυνο, οι τράπεζες προχώρησαν σε αύξηση των περιθωρίων τους στα δάνεια, ακόμη και κατά δύο ή τρεις ποσοστιαίες μονάδες. Μεγαλύτερα «θύματα» οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και ομαλής εξυπηρέτησης υποχρεώσεων, αλλά και όσοι θέλουν να αγοράσουν κατοικίες. Οι καταναλωτές σταθερά «ξαφρίζονται», με τις πραγματικές επιβαρύνσεις του δανεισμού μέσω καρτών να έχουν φθάσει ακόμη και κοντά στο 22% σε ορισμένες περιπτώσεις.

Άλλωστε, η πρόθεση της κυβέρνησης να συμπορευθεί με τους τραπεζίτες έγινε σαφής και στη Βουλή αυτήν την εβδομάδα, όταν απορρίφθηκαν… μετ’ επαίνων τροπολογίες του ΠΑΣΟΚ, οι οποίες, όπως επιμένει η αξιωματική αντιπολίτευση, «θα έβαζαν τέλος στον παράλογο ανατοκισμό, στα πανωτόκια, στις αθέμιτες πρακτικές των εισπρακτικών εταιρειών, στις αδικαιολόγητες και καταχρηστικές χρεώσεις των δανείων και των πιστωτικών καρτών από τις τράπεζες, στις ανεξέλεγκτες κατασχέσεις της κύριας κατοικίας και στους πλειστηριασμούς που γίνονται σε εξευτελιστικές τιμές».

Πάρε ό,τι θέλεις… τραπεζίτη

Το νομοσχέδιο που παρουσίασε την Πέμπτη ο κ. Αλογοσκούφης είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των τραπεζιτών. Έχουν… λογοκριθεί όλες οι αρχικές εξαγγελίες που είχαν ενοχλήσει τις τράπεζες, ενώ οι περιορισμένες «εγγυήσεις» για τη χρηματοδότηση της οικονομίας αφορούν μόνο στεγαστικά και δάνεια μικρομεσαίων, αφήνοντας «στο κρύο» τους καταναλωτές και τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

Το Δημόσιο θα δανειστεί για να προσφέρει στις τράπεζες κεφάλαια μέχρι 5 δισ. ευρώ. Σε αντάλλαγμα θα πάρει προνομιούχες μετοχές με εγγυημένο μέρισμα 10%, αλλά και με περιορισμένα δικαιώματα ψήφου. Στις τράπεζες που θα λάβουν την κεφαλαιακή ενίσχυση θα τοποθετηθεί εκπρόσωπος του Δημοσίου, με μάλλον διακοσμητικό ρόλο. Θα έχει δικαίωμα βέτο για υπερβολικές διανομές μερισμάτων στους μετόχους ή παροχών στα στελέχη, αλλά μόνο αν κρίνει ότι αυτές οι αποφάσεις μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τα συμφέροντα των καταθετών ή να επηρεάσουν ουσιωδώς τη φερεγγυότητα και την εύρυθμη λειτουργία της τράπεζας.

Αυτό σημαίνει ότι ο εκπρόσωπος του Δημοσίου δεν θα παρεμβαίνει, παρά μόνο σε ακραίες περιπτώσεις, δηλαδή πρακτικά… ποτέ, αφού ακόμη και οι προκλητικές αμοιβές των τραπεζιτών είναι μικρές για να θεωρηθεί ότι θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα μιας τράπεζας.

Τρικ με το μέρισμα

Όσο για το μέρισμα 10% που θα εισπράττει το Δημόσιο, ο κ. Αλογοσκούφης φρόντισε να εξουδετερώσει σε μεγάλο βαθμό το όφελος για τον προϋπολογισμό. Το μέρισμα θα αφαιρείται από τα φορολογητέα κέρδη, δηλαδή ουσιαστικά το Δημόσιο θα παίρνει από τη μία τσέπη (ως μέτοχος) και θα χάνει από την άλλη (ως φορολογική αρχή)! Έτσι, τα παχυλά μερίσματα των μετόχων των τραπεζών θα μείνουν σχεδόν ανεπηρέαστα.

Το Δημόσιο θα δανειστεί άλλα 8 δισ. ευρώ, με την έκδοση ομολόγων. Αυτά τα ομόλογα θα προσφερθούν έναντι (ακαθόριστης προς το παρόν) προμήθειας στις τράπεζες, οι οποίες με τη σειρά τους θα προσφέρουν στο Δημόσιο ως ενέχυρο στεγαστικά δάνεια ιδιωτών και δάνεια μικρομεσαίων. Με τον τρόπο αυτό, οι τράπεζες θα απελευθερώσουν ρευστότητα για να συνεχίσουν να δανείζουν καταναλωτές για αγορά κατοικίας και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπως εξήγησε ο κ. Αράπογλου σε συνέντευξή του στο Reuters.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η Τράπεζα της Ελλάδος θα ελέγχει αν είναι επαρκείς οι διασφαλίσεις που προσφέρουν οι τράπεζες, ώστε να μην κινδυνεύσει το Δημόσιο να βρεθεί με τον «μουτζούρη» στα χέρια, δηλαδή να προσφέρει κρατικά ομόλογα για να πάρει ως ενέχυρο δάνεια που θα αποδειχθούν προβληματικά. Το ΠΑΣΟΚ λέει ότι αυτό ακριβώς θα γίνει τελικά, δηλαδή τα «τοξικά» δάνεια θα μείνουν στα χέρια των φορολογουμένων, στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής ιδιωτικοποίησης κερδών και… κρατικοποίησης ζημιών.

Το τρίτο σκέλος των χρηματοδοτήσεων αφορά παροχή κρατικών εγγυήσεων μέχρι 15 δισ. ευρώ στις τράπεζες, για να μπορούν να αντλούν ρευστότητα από την αγορά χρήματος. Και σε αυτήν την περίπτωση το Δημόσιο θα εισπράττει προμήθειες, αλλά το ύψος των προμηθειών δεν ξεκαθαρίζεται από το νομοσχέδιο. Ο κ. Αλογοσκούφης είχε μιλήσει αρχικά για προμήθεια 1-1,50%, αλλά οι τραπεζίτες τη θεώρησαν υπερβολική και… εξαφανίσθηκε η σχετική αναφορά από το νομοσχέδιο.