Ο Κάρολος Παπούλιας στη χώρα των ηρώων

«Πραγματοποιώ παλιό μόνιμο όνειρό μου να επισκεφθώ τη γη και τον λαό απ’ όπου ξεπήδησαν αγωνιστές που για τα ίδια ιδανικά με εμάς -την ανεξαρτησία και την ελευθερία- πολέμησαν, νίκησαν, ξανάχτισαν τα κατεστραμμένα. Που σήμερα βρίσκονται σε έναν νέο δρόμο ανάπτυξης και προόδου με ρυθμούς διεθνώς αναγνωρισμένους», τόνισε ο έλληνας Πρόεδρος στην αντιφώνησή του κατά το επίσημο δείπνο που παρέθεσε προς τιμήν του ο βιετναμέζος ομόλογός του Νγκουγιέν Μινχ Τρίετ.

«Θαυμάζουμε τον ηρωισμό και την καρτερία του λαού σας που αγωνίζεται να επουλώσει τις πολλές πληγές του παρελθόντος. Και σας διαβεβαιώνουμε ότι είμαστε έτοιμοι να σταθούμε δίπλα σας σε αυτήν την προσπάθεια», υπογράμμισε ο Κ. Παπούλιας.

Λίγες ώρες νωρίτερα, σε δηλώσεις που έκαναν οι δύο Πρόεδροι προς τους δημοσιογράφους, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας δεν έκρυψε τον θαυμασμό του για τον λαό του Βιετνάμ, λέγοντας, μεταξύ άλλων, ότι πρόκειται για έναν λαό «για τον οποίο όλη η ανθρωπότητα, αλλά πιστεύω ιδιαίτερα ο ελληνικός λαός, τρέφει τον πιο βαθύ σεβασμό. Έναν λαό που με τους μακρότατους και αιματηρούς του αγώνες συμβόλισε καλύτερα από κάθε άλλον ίσως κατά τον 20ό αιώνα τη μάχη εναντίον της αποικιοκρατίας και έδειξε ότι όταν υπάρχει πίστη, επιμονή και σχεδιασμός, ακόμη και κατορθώματα που φαίνονται αδύνατα, είναι πραγματοποιήσιμα».

Ανταπόκριση των Βιετναμέζων

Η ανυπόκριτη αγάπη του Κ. Παπούλια για το Βιετνάμ, η ανθρώπινη ζεστασιά με την οποία μιλούσε πέρα από κάθε διπλωματική τυπικότητα, συγκίνησαν τον βιετναμέζο Πρόεδρο.

«Είμαστε χώρες με μακρά παράδοση στον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία και ελευθερία. Με την ίδια αποφασιστικότητα θα συνεργαστούμε και με στόχο την εθνική μας ανάπτυξη», υπογράμμισε ο Νγκουγιέν Μινχ Τρίετ, έχοντας ήδη τονίσει πως «ο κ. Πρόεδρος και εγώ συμφωνήσαμε ότι οι πολιτικές σχέσεις των δύο χωρών είναι εξαιρετικές».

Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό της θερμής στάσης των Βιετναμέζων ότι καθώς η γνωστή μικροβλάβη του αεροσκάφους της Ολυμπιακής που μετέφερε τον Πρόεδρο υποχρέωσε την ελληνική αντιπροσωπεία να παρατείνει επί ενάμισι 24ωρο απρογραμμάτιστα την παραμονή της στο Βιετνάμ, στην πόλη Ντα Νανγκ, ο βιετναμέζος Πρόεδρος έσπευσε να πραγματοποιήσει επίσκεψη αβροφροσύνης στο ξενοδοχείο που είχε εκτάκτως καταλύσει ο Κάρολος Παπούλιας και η αντιπροσωπεία της χώρας μας.

Είναι κρίμα πάντως που ο Κ. Παπούλιας δεν μπόρεσε τελικά να συναντήσει τον θρυλικό στρατηγό Γκιάπ, ο οποίος, ως επικεφαλής των βιετναμικών ενόπλων δυνάμεων, νίκησε τόσο τους γάλλους αποικιοκράτες κατά τη δεκαετία του 1950 όσο και τους αμερικανούς κατακτητές του Νότιου Βιετνάμ τις δεκαετίες του ’60 και του ’70.

Αυτός ο ζωντανός θρύλος είναι σήμερα σε βαθιά γεράματα, 97 ετών. Η συνάντηση του Κ. Παπούλια μαζί του ήταν προγραμματισμένη, αλλά η επιδείνωση της υγείας του Γκιάπ και η εσπευσμένη μεταφορά του στο νοσοκομείο δεν επέτρεψαν την πραγματοποίησή της.

Η προβολή της Ελλάδας

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν πήγε όμως επισήμως στο Βιετνάμ για να πραγματοποιήσει ταξίδι αναμνήσεων και πολιτικού προσκυνήματος μόνο.

Πρώτα πρώτα θα ήταν αδύνατον, έστω και στην Άπω Ανατολή, να μη θέσει ο Κάρολος Παπούλιας το Κυπριακό. Μπροστά στις κάμερες της βιετναμέζικης τηλεόρασης, παρουσία του ομολόγου του Νγκουγιέν Μινχ Τρίετ, κατά τη διάρκεια των δηλώσεων που έκαναν από κοινού προς τον Τύπο και τα ΜΜΕ, ο Κ. Παπούλιας τόνισε μεταξύ άλλων:

«Στην αναφορά που κάναμε σε σημαντικά θέματα που απασχολούν τον πλανήτη μας, τόνισα στον φίλο Πρόεδρο ότι αυτά δεν μπορούν να λυθούν αν δεν προσεγγίζονται με βάση τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περιοχή μας όσον αφορά το Κυπριακό και τη συνέχιση της τουρκικής κατοχής στη νήσο που είναι κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Στο θέμα της προβολής της χώρας μας στο τόσο μακρινό και τόσο αγαπημένο Βιετνάμ, το επίσημο ταξίδι του Προέδρου προσέφερε πολλά και από πλευράς δημοσιότητας. Ήρθε σε συνέχεια και της περυσινής επίσκεψης στο Ανόι του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή τον

Μάιο του 2007, τρεις μόλις μήνες μετά την έναρξη λειτουργίας ελληνικής πρεσβείας στην πρωτεύουσα του Βιετνάμ τον Φεβρουάριο της περυσινής χρονιάς.

Στον τομέα της ελληνικής προβολής στο Βιετνάμ, εξαιρετικά πετυχημένη κίνηση ήταν η χρηματοδότηση εξ ολοκλήρου από την Αθήνα της κατασκευής ενός γυμνασιακού κτιριακού συγκροτήματος σε μια πλημμυροπαθή περιοχή κοντά στην πόλη Χουέ, την παλιά αυτοκρατορική πρωτεύουσα του Βιετνάμ, στο κεντρικό και φτωχότερο τμήμα της χώρας. Το συγκρότημα αυτό το εγκαινίασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ήταν συγκινητικό να βλέπει κανείς τους εκατοντάδες μαθητές του γυμνασίου που κάνουν ήδη μάθημα στις άρτια και σύγχρονα εξοπλισμένες αίθουσες διδασκαλίας.

Εκεί όμως που όλοι οι Έλληνες κόντεψαν να πέσουν λιπόθυμοι, ήταν όταν έμαθαν ότι η ελληνική κυβέρνηση έστειλε τα χρήματα την… άνοιξη και τον Ιούνιο άνοιξαν τα θεμέλια και το σχολείο σε τρεις μήνες (!) ήταν έτοιμο και οι μαθητές άρχισαν κανονικότατα τα μαθήματά τους! Οι αθεόφοβοι οι Βιετναμέζοι έκτισαν ολόκληρο κτιριακό συγκρότημα (γιατί δεν πρόκειται για καμιά ταπεινή κατασκευή με δυο τρεις ισόγειες αίθουσες, μιλάμε για μεγάλο διώροφο συγκρότημα με πολλές αίθουσες που προορίζονται για 500 μαθητές, χώρια τα γραφεία των καθηγητών, η αίθουσα υπολογιστών κ.λπ.) μέσα σε τρεις μήνες!

Όχι μόνο δεν φαγώθηκαν άσκοπα δηλαδή τα χρήματα της βοήθειας, όπως συμβαίνει σε πάμπολλες άλλες περιπτώσεις, αλλά και το κόστος κατασκευής του σχολικού αυτού συγκροτήματος ήταν εντελώς μηδαμινό – δεν κόστισε παρά… 200.000 ευρώ, ποσό με το οποίο στην

Αθήνα δεν παίρνει κανείς ούτε ένα μικρό τριάρι διαμέρισμα!

Πραγματικά αισθάνεται κανείς διπλή χαρά να βοηθάει έναν τέτοιο λαό.

Λαός γεμάτος δύναμη και νιάτα

Ο ξένος διαπιστώνει αμέσως, με την πρώτη ματιά, ότι έχει να κάνει με έναν πολύ φιλικό, αλλά και περήφανο λαό.

Επιπλέον όμως το Βιετνάμ έχει μια απίστευτη ηλικιακή πυραμίδα που υπόσχεται ένα λαμπρό μέλλον, αλλά συνεπάγεται και ένα δύσκολο παρόν με σύνθετα προβλήματα. Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, οι τρεις στους τέσσερις κατοίκους του Βιετνάμ έχουν ηλικία μικρότερη των… 30 ετών! Στα 85 εκατομμύρια κατοίκων της χώρας, δηλαδή, τα 65 είναι κάτω των 30 ετών.

Η πυραμίδα αυτή είναι φυσικά ανώμαλη και είναι συνέπεια της απώλειας εκατομμυρίων νέων ανδρών στον πόλεμο εναντίον των Αμερικανών. Με τόσο νεανική ηλικιακή πυραμίδα, όπως είναι ευνόητο, για πολλές δεκαετίες θα αντιστοιχούν ελάχιστοι συνταξιούχοι στους εργαζομένους – ίσως ένας συνταξιούχος ανά δέκα εργαζομένους ή και περισσότερους.

Παράλληλα, πρέπει να αναμένεται εκρηκτική αύξηση του πληθυσμού τις επόμενες δεκαετίες, πράγμα που θα καταστήσει τη χώρα εξαιρετικά πολυάνθρωπη. Αν σκεφτεί κανείς ότι ήδη μιλάμε για μια χώρα με έκταση μόλις δυόμισι φορές την έκταση της Ελλάδας (332.000 τ.χλμ. έναντι 132.000 της Ελλάδας) και πληθυσμό οκτώ φορές μεγαλύτερο, μπορούμε να φανταστούμε πόσο πυκνοκατοικημένο θα είναι το Βιετνάμ στο άμεσο μέλλον.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι πώς θα βρεθούν δουλειές για τόσο πολλούς νέους ανθρώπους και πού θα βρεθούν τα χρήματα για να μορφωθούν τόσοι νέοι άνθρωποι. Τα προβλήματα αυτά είναι άκρως πιεστικά και απαιτούν άμεσες λύσεις.

Ο γρίφος της οικονομίας

Οι πολιτικές σχέσεις Ελλάδας – Βιετνάμ μπορεί να είναι όντως άριστες, όπως διακήρυξαν δύο Πρόεδροι, οι οικονομικές τους σχέσεις όμως είναι αφενός σχεδόν ανύπαρκτες και αφετέρου απελπιστικά ανισόρροπες.

Κατά το 2007 οι ελληνικές εξαγωγές προς το Βιετνάμ ανήλθαν σε μόλις 4 εκατομμύρια δολάρια, ενώ οι εισαγωγές μας από το Βιετνάμ ήταν… 27 φορές περισσότερες, αξίας 108 εκατομμυρίων δολαρίων. Είναι προφανές ότι κάτι πρέπει να γίνει, πρώτον για να αυξηθεί ο συνολικός όγκος του εμπορίου των δύο χωρών, και γενικά οι οικονομικές τους σχέσεις, και δεύτερον για να εξισορροπηθούν κάπως τα προαναφερθέντα νούμερα – ή έστω να δώσουν την εικόνα τάσης μείωσης αυτής της αβυσσαλέας διαφοράς. Ας ελπίσουμε ότι η επίσκεψη Παπούλια και οι συμφωνίες που υπεγράφησαν θα συνεισφέρουν κατά τι στην επίλυση αυτού του προβλήματος…

Αναφορικά τώρα με την οικονομία του Βιετνάμ αυτή καθαυτήν, οι ρυθμοί ανάπτυξής της είναι ορμητικοί: 7,8% κατά μέσο όρο την πενταετία 2002-06, ενώ το 2007 η αύξηση του ΑΕΠ έφτασε στο 8,5%! Το 2007, το 2006 και το 2005 η αύξηση του ΑΕΠ ήταν πάνω από 8% κάθε χρονιά.

Η αλήθεια είναι βέβαια πως το Βιετνάμ έχει ξεκινήσει από πολύ χαμηλά, με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να είναι γύρω στα 800 ευρώ τον χρόνο. Ένας δάσκαλος π.χ. παίρνει γύρω στα 70 ευρώ τον μήνα μισθό.

Η ακρίβεια, αντιθέτως, καλπάζει. Ο τιμάριθμος αυξήθηκε π.χ. το 2007 κατά 30%, ενώ ειδικά στα τρόφιμα οι αυξήσεις ξεπέρασαν το 42%! Στις αρχές του 2008 νέο σοκ περίμενε τον πληθυσμό, καθώς η κυβέρνηση αύξησε τις τιμές των υγρών καυσίμων κατά 36%. Εννοείται φυσικά πως οι αυξήσεις στους μισθούς δεν είχαν καμιά σχέση με τις αυξήσεις των τιμών.

Δύσκολοι καιροί

Τα πράγματα είναι πολύ δυσκολότερα στην ύπαιθρο, όπου ζει το 70% του πληθυσμού του Βιετνάμ, ενώ στον αγροτικό τομέα παράγεται μόλις το 20% του ΑΕΠ. Ενώ πάντως στις πόλεις τόσο τα σπίτια όσο και τα καταστήματα είναι σχεδόν στο σύνολό τους ιδιόκτητα πλέον, στην ύπαιθρο η καλλιεργήσιμη γη εξακολουθεί να ανήκει για την ώρα στο κράτος. Οι τοπικές νομαρχίες τη νοικιάζουν στους αγρότες, από τους οποίους παίρνουν ένα μέρος της σοδειάς και τους αφήνουν το υπόλοιπο για να τραφούν και να ζήσουν πουλώντας ένα μέρος αυτού που τους αναλογεί. Δύσκολη, πολύ δύσκολη ζωή με εισόδημα γύρω στο… 1 ευρώ την ημέρα για όλες τις ανάγκες της οικογένειας! Ζωή που γίνεται ακόμη δυσκολότερη, ιδίως στην ύπαιθρο, αλλά και για τα φτωχά στρώματα των πόλεων, μετά την κατάργηση της δωρεάν παιδείας και την εισαγωγή διδάκτρων ακόμη και στο… Δημοτικό!

Καταργήθηκε και η δωρεάν νοσοκομειακή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και απαιτείται συμμετοχή στα έξοδα ακόμη και των ασφαλισμένων ασθενών, κάτι στο οποίο πολλοί είναι αυτοί που δεν μπορούν να ανταποκριθούν.

Η καπιταλιστική ανάπτυξη του Βιετνάμ σίγουρα φέρνει πλούτο και ανάπτυξη σε πολλούς τομείς, αλλά και δυστυχία σε κάποιους άλλους, ενώ δημιουργείται ένα διαρκώς διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.

Όταν στους κεντρικούς δρόμους του Ανόι έχει φτάσει να κοστίζει ένα τετραγωνικό μέτρο… 10.000 δολάρια, ποσό δηλαδή που σημαίνει ότι απαιτούνται τουλάχιστον δέκα χρόνων μισθοί ενός δασκάλου για να αγοράσει… ένα (!) τετραγωνικό μέτρο τέτοιας γης, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο μεγάλο είναι το κοινωνικό χάσμα που έχει ήδη δημιουργηθεί…