Με φλάμπουρο το χρήμα η καταρράκωση των αξιών
Και υποθέτω ότι στις τότε συμβιώσεις των ανθρώπων, στις υποτυπώδεις δηλαδή κοινωνίες τους, θα υπήρχαν κλίμακες ιεράρχησης των ατόμων σύμφωνα με τις πνευματικές τους ικανότητες, την επιδεξιότητά τους στην κατασκευή χρήσιμων ή καλαίσθητων αντικειμένων και τη σωματική τους ρώμη. (Ο βιοπορισμός τους στηριζόταν στην ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ, πριν ανακαλυφθεί το χρήμα, για να υποκαταστήσει ΤΙΣ ΕΙΣ ΕΙΔΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ, διευκολύνοντας τη ζωή των ανθρώπων, ατομικά και ομαδικά.)
Όταν εμφανίστηκε το χρήμα –για την ακρίβεια, τα νομίσματα σε κέρματα φτιαγμένα από ένα ή περισσότερα από τα τρία μέταλλα, δηλαδή τον χαλκό, το ασήμι και το χρυσάφι– αλλοιώθηκαν βαθμιαία σε όλο και μεγαλύτερους ρυθμούς οι ΦΥΣΙΚΕΣ ιεραρχήσεις των ατόμων. Ιεραρχήσεις που εδράζονταν στις ψυχοδιανοητικές, καλλιτεχνικές και σωματικές τους ικανότητες. Έτσι, για παράδειγμα, ο μετρίας νοημοσύνης καπάτσος, που συσσώρευε μεθοδικά ικανό αριθμό νομισμάτων, υπερτερούσε του ευφυέστατου και βαθυστόχαστου, η προτεραιότητα του οποίου δεν ήταν η απόκτηση πολλών νομισμάτων. Το ίδιο ίσχυε για τον αχαμνό σωματικά, με τις στοίβες νομισμάτων στη διάθεσή του, σε σχέση με τον κατέχοντα πενιχρή ποσότητα ευτελών κερμάτων ΡΩΜΑΛΕΟΤΑΤΟ – και ούτω καθεξής.
Με άλλα λόγια, τότε, και κυρίως σήμερα, επικρατούσαν και επικρατούν σε ΟΛΟΥΣ τους τομείς ΟΙ ΔΙΑΘΕΤΟΥΣΕΣ ΧΡΗΜΑ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΕΣ. Ειδικότερα σήμερα κυριαρχούν παντού οι στερούμενες πνευματικών αξιών και ηθικών αναστολών ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΕΣ με τον αστρονομικό τους πλούτο, ο οποίος ισοδυναμεί με τεράστια ΔΥΝΑΜΗ, έμμεσης ή και άμεσης ΕΠΙΒΟΛΗΣ. Ένας άνθρωπος δηλαδή, με το λεφούσι εκείνων που είτε τον υπηρετούν τυφλά είτε τους εξαγοράζει για να επιβάλλει τη θέλησή του, ανεξάρτητα από την ποιότητα της προσωπικότητάς του και τις πιθανότατα λειψές ικανότητές του! (Και να σκεφτεί κανείς ότι το πολύ καμιά τρακοσαριά τέτοιοι κρατάνε στα χέρια τους το 65% του παγκόσμιου πλούτου!)
Δεκαετίες τώρα αλώνιζε ο άκρατος νεοφιλελευθερισμός, στηριζόμενος στον ΜΥΘΟ της δήθεν αυτορρύθμισης των αγορών και στη φενάκη της ιδιωτικοποίησης των δημοσίων αγαθών, και ευαγγελιζόταν αναίσχυντα τη γενική ευημερία. Ταυτόχρονα, ξεζουμίζονταν οι λαοί με επώδυνους έμμεσους και άμεσους φόρους –τους τελευταίους κατʼ ελάχιστο ποσοστό τους πλήρωναν οι εύποροι– και δεν… υπήρχαν πόροι για την υγεία, την παιδεία, την έρευνα και την προστασία του περιβάλλοντος ή δίδονταν με το σταγονόμετρο.
Όλως αιφνιδίως, με την κατάρρευση του ούτως ή άλλως ΣΑΘΡΟΥ χρηματοπιστωτικού συστήματος, βρέθηκαν δισεκατομμύρια επί δισεκατομμυρίων δολάρια και ευρώ για να το υποστηλώσουν. Κι αυτό εις βάρος των φορολογούμενων που θα πληρώσουν τα σπασμένα. Το τραγικό –και σφόδρα εξοργιστικό– είναι ότι τα τεράστια αυτά κονδύλια προσφέρονται και σε τράπεζες με εξόφθαλμη κερδοφορία, ειδικά στην Ελλάδα.
Η ΚΡΙΣΗ είναι ανυπολόγιστης έκτασης και η οικονομική ΥΦΕΣΗ βαίνει επιδεινούμενη διεθνώς, με άδηλη και εντελώς αβέβαιη χρονικά την πιθανότητα στοιχειώδους ανάκαμψης. Το ότι οι πλειοψηφικά νεοφιλελεύθεροι κρατούντες στον κόσμο θα κοιμούνται πλέον για αρκετό διάστημα ΟΠΩΣ ΕΣΤΡΩΣΑΝ είναι υπερβέβαιο (συμπαρασύροντας δυστυχώς στον οικονομικό όλεθρο και τις στενάζουσες πριν από την κρίση λαϊκές μάζες, κάνοντάς τες λιώμα).
Το ζήτημα είναι ότι οι πλειοψηφικά νεοφιλελεύθεροι κρατούντες ΔΕΝ ΒΑΖΟΥΝ ΜΥΑΛΟ. Και επιμένουν να αναστηλώσουν όπως όπως τον ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ ΧΡΕΟΚΟΠΗΣΑΝΤΑ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ. Είναι τυχαίο, τάχα, ότι αναβιώνει δικαιωμένος ο μαρξισμός; Στη Γερμανία οι πωλήσεις των έργων του Μαρξ, με πρώτον και καλύτερο τον Α΄ τόμο του «Κεφαλαίου», έχουν αυξηθεί κατά 300%. (Και είναι, κατά τη γνώμη μου, απόλυτα δικαιολογημένη αυτή η προτίμηση. Διότι στον Α΄ τόμο του πολύκροτου έργου ο Κάρολος Μαρξ αναλύει και φωτίζει την καταλυτική έννοια της ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ. Διότι η υπεραξία, δηλαδή η διαφορά της αμοιβής του εργαζομένου από την τιμή στην οποία ο εργοστασιάρχης και εν γένει ο παραγωγός πουλάει το προϊόν της δουλειάς του υπαλλήλου του, ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. Και δεν εννοώ, φυσικά, λογικές διαφορές ανάμεσα στην τιμή της εργασίας και την τιμή του πωλούμενου προϊόντος, όταν η αναλογία είναι 1 προς 5 ή έστω 1 προς 8. Εννοώ την καθαρή εκμετάλλευση. Την αναλογία 1 προς 20 ή και 1 προς 30 που δέσποζε κυρίως τον 19ο αιώνα!)
Τα προαναφερθέντα, εκτός από την απλουστευτική επεξήγηση του τι είναι «υπεραξία», τα άντλησα από άρθρο της Kate Connοlly που δημοσιεύτηκε στον «Guardian», αναδημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» με τίτλο «Ο Καρλ Μαρξ επιστρέφει!» και αξιοποιήθηκε καταλλήλως από την Γιάννη Τριάντη στην «Ελευθεροτυπία» της Παρασκευής. Εκείνο που θέλω να προσθέσω είναι ότι είχα γνωρίσει τον Όσκαρ Λαφοντέν την εποχή που ήταν σημαντικότατο –και αμφιλεγόμενο– στέλεχος του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Από τότε φαινόταν η ρηξικέλευθη και οραματική του σκέψη που δικαιώνεται σήμερα, όπου ως ηγέτης του κόμματος «Die Linke» («Η Αριστερά») δρέπει δάφνες και αυξάνει συνεχώς και σταθερά τα ποσοστά του κόμματός του. Θυμάμαι τη φράση του: «Η σοσιαλδημοκρατία είναι ο αποτελεσματικότερος αιμοδότης του καπιταλισμού», όταν πολλοί από μας περί άλλα τυρβάζαμε…
Θα κλείσω με την προλογική κατακλείδα άσχετου άρθρου μου της περασμένης Κυριακής: «Το κατά πόσον “οι καπιταλιστές θα πουλήσουν στους μαρξιστές το σκοινί με το οποίο θα τους κρεμάσουν” θα κριθεί στο μέλλον, όταν νομοτελειακά προκληθεί παγκόσμια επανάσταση ανάμεσα στις στρατιές των εξαθλιωμένων και στις ελάχιστες διμοιρίες των εκμεταλλευτών τους».
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Από το αριστούργημα του Μπέρναρντ Σω «Άνθρωπος και υπεράνθρωπος» ο κάτωθι διάλογος
ασχολίαστος:
Μεντόζα: Είμαι ληστής. Ζω κλέβοντας τους πλούσιους.
Τάνερ: Είμαι τζέντλεμαν. Ζω κλέβοντας τους φτωχούς.
(Ευχαριστώ τον Γιάννη Πανούση για την υπόμνηση.)