Με λίστα εκλογές εντός 18μηνου

α. Η λίστα αποτυπώνει το περιεχόμενο της λαϊκής κυριαρχίας όπως αυτό εκφράστηκε στις τελευταίες εκλογές. Η λίστα του 18μηνου δεν συνιστά αλλαγή του συστήματος της σταυροδοσίας. Απλώς βούληση του νομοθέτη είναι να μην ενεργοποιηθεί ως προς τα πρόσωπα η λαϊκή κυριαρχία επί πρόωρων εκλογών, αλλά να θεωρηθεί ισχύουσα η προηγούμενη. Κι αυτό για να αποφευχθεί η επανάληψη της διεκδίκησης του σταυρού και οι εκλογές, αφορούσες μόνο κόμματα, να προσλάβουν έναν πιο λιτό –κατʼ οικονομίαν– χαρακτήρα. (Τούτο σημαίνει πως δεν υπάρχει ελευθερία αλλαγής των εκλεγέντων και της σειράς τους, αφού αυτό θα οδηγούσε σε προσβολή της λαϊκής κυριαρχίας. Αλλαγή δε επιτρέπεται επί απροθυμίας, θανάτου ή διαγραφής των βουλευτών και των βασικών επιλαχόντων.)

β. Αν οι εκλογές που έγιναν εντός 18μηνου χρειαστεί να επαναληφθούν (π.χ. εάν γίνουν τον Μάρτιο και στη συνέχεια τον Απρίλιο του 2009), τότε το «κοντέρ» μηδενίζεται και στις δεύτερες ισχύει οπωσδήποτε ο σταυρός. Ανανέωση του 18μηνου θα σήμαινε διαιώνιση της μεθόδου της λίστας σε βάρος της κεντρικής επιλογής του νομοθέτη, που δεν είναι άλλη από το σύστημα σταυροδοσίας. Επʼ αυτού του ζητήματος –όπως και επί του προηγούμενου– διατυπώνονται διαφορετικές απόψεις από ορισμένους, οι οποίες κατά βάσιν εκφράζουν πολιτικές επιθυμίες μεταφοράς, διά της τεθλασμένης, καισαροπαπικών χαρακτηριστικών στο ελληνικό εκλογικό σύστημα. Οι αντιδημοκρατιστές-αρχηγιστές θα πρέπει ευθαρσώς να προτείνουν σχέδιο νόμου με το οποίο να καταργείται το σύστημα της σταυροδοσίας και να προωθείται η επαναφορά του εκλογικού συστήματος της αρχηγικής λίστας.

γ. Αν εντός του 18μηνου μετά από εκλογές γίνουν δύο, τρεις ή περισσότερες βουλευτικές εκλογές, τότε γεννάται το εξής ζήτημα: Ισχύει ή όχι ο σταυρός στις δεύτερες και στις υπόλοιπες; Και οι δύο ερμηνευτικές εκδοχές έχουν επιχειρήματα. Πιο πιστή στο γράμμα του νόμου –ενδεχομένως και στον σκοπό του– εμφανίζεται η εκδοχή και στις δεύτερες και στις υπόλοιπες εντός του 18μηνου να μην ισχύει η σταυροδοσία.

Να ξεκαθαριστεί ότι, επί όλων αυτών, τελικό λόγο θα έχει η δικαιοσύνη, είτε κατά την ανακήρυξη των ψηφοδελτίων –όπου οι ενδιαφερόμενοι θα καταθέτουν υπομνήματα στα Πρωτοδικεία, τα Εφετεία και τον Άρειο Πάγο– είτε μετά τις εκλογές το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Συνεπώς, η δραματική εμπειρία του 2007 εξυπακούεται πως θα οδηγήσει σε επιλογές σύνεσης και μετριοπάθειας προκειμένου να μην υπάρξουν αντιφάσεις με το γράμμα και το πνεύμα του νομοθέτη.