Τι παιχνίδια παίζει ο Αράπογλου
Τραπεζικοί παράγοντες σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις διερωτώνται αν η στάση της μεγαλύτερης ελληνικής τράπεζας, τόσο στη διατραπεζική αγορά όσο και στην καθημερινή «μάχη του γκισέ» για τη συλλογή καταθέσεων, είχε στόχο να… πριονίσει τις μικρότερες τράπεζες, διευκολύνοντας ίσως και ορισμένα σχέδια εξαγορών και συγχωνεύσεων στον κλάδο, που θα γίνονταν με το… μαχαίρι στον λαιμό των ασθενέστερων τραπεζών, αλλά και μεγαλοεπιχειρήσεων, που κάποιοι ίσως έχουν βάλει στο μάτι να αρπάξουν για ένα κομμάτι ψωμί.
Την ώρα που ο υπουργός Οικονομίας προσπαθούσε με αλλεπάλληλες δηλώσεις πολιτικής «εγγύησης» των καταθέσεων να δώσει τέλος στα φαινόμενα νευρικότητας των καταθετών, ο νέος διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος έφθασε, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, στα πρόθυρα της παραίτησης. Προειδοποίησε, μάλιστα, τον κ. Γ. Αλογοσκούφη ότι δεν θα μπορούσε να παραμείνει απαθής στη θέση του, την ώρα που θα «έσκαγε» στα χέρια του το τραπεζικό σύστημα και ζήτησε την παρέμβαση του υπουργού Οικονομίας για να αλλάξει στάση ο διοικητής της Εθνικής.
Παρουσιάζοντας, μάλιστα, την Τετάρτη, την ενδιάμεση έκθεσή του για τη Νομισματική Πολιτική, ο κ. Προβόπουλος ξεπέρασε, κατά πολλούς, τα συνήθη όρια «ψυχρότητας» των κεντρικών τραπεζιτών, για να τονίσει σε δραματικούς τόνους τα ακόλουθα:
«Φθάνουν στα αφτιά μας καταγγελίες για κάποιες τράπεζες που είτε από υπερβάλλοντα ζήλο είτε από αφέλεια είτε από κουτοπονηριά σπρώχνουν καταθέσεις προς αυτές εις βάρος των άλλων. Αν συνεχιστεί επί μακρόν αυτή η κατάσταση, θα μπορούσε να προκύψει ζήτημα ρευστότητας και κινδύνου για ορισμένες. Θα προχωρήσουμε και σε άλλα μέτρα, πέραν της παρέμβασης Εισαγγελέα, αν υπάρξει επώνυμη καταγγελία».
Και αυστηρή επιστολή
στον Πεχλιβανίδη
Πέραν των δημόσιων δηλώσεων, ο κ. Προβόπουλος προχώρησε και σε αυστηρές συστάσεις στη διοίκηση της Εθνικής και στις διοικήσεις άλλων δύο τραπεζών, για το περιεχόμενο των δημόσιων δηλώσεων κορυφαίων στελεχών τους τις τελευταίες ημέρες. Σοβαρές ήταν οι συστάσεις προς τη διοίκηση της Εθνικής με αφορμή τις δηλώσεις του υποδιοικητή κ. Γιάννη Πεχλιβανίδη σε τηλεοπτικό σταθμό, όπου εμφανίσθηκε να δηλώνει ότι στη σημερινή συγκυρία δεν έχει τόση σημασία η απόδοση των καταθέσεων, όσο η ασφάλεια. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, στάλθηκε επιστολή σε αυστηρό ύφος από τη διοίκηση της τράπεζας στον κ. Πεχλιβανίδη.
Οι δηλώσεις αυτές του κ. Πεχλιβανίδη ερμηνεύθηκαν από την ΤτΕ ως έμμεση προτροπή στους καταθέτες να προτιμήσουν την Εθνική, έστω και αν βρίσκουν υψηλότερες αποδόσεις από άλλες, μικρότερες τράπεζες. Τέτοιες παραινέσεις, όπως επισημαίνουν κύκλοι της Κεντρικής τράπεζας, δεν συνάδουν προς το μήνυμα που θέλουν να περάσουν στο ευρύ κοινό αυτήν την εποχή όλοι οι κορυφαίοι παράγοντες του οικονομικού συστήματος της χώρας, ότι δηλαδή οι ελληνικές τράπεζες είναι στο σύνολό τους ασφαλείς και οι καταθέτες δεν διατρέχουν κίνδυνο να χάσουν τις οικονομίες τους.
Το θέμα Αράπογλου έφθασε και στη Βουλή την Τετάρτη, με τρία «καυτά» ερωτήματα που απηύθυνε προς τον υπουργό Οικονομίας ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Χρήστος Βερελής:
1. Είναι αληθές ότι ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος προειδοποίησε και απείλησε με προσφυγή στις εισαγγελικές αρχές τον διοικητή της Εθνικής και στελέχη της τράπεζας, έχοντας πληροφορίες ότι χρησιμοποιώντας τους μηχανισμούς της τράπεζας και διευθυντές καταστημάτων υπονομεύουν υπογείως την ασφάλεια άλλων πιστωτικών ιδρυμάτων, προκειμένου η Εθνική να συλλέξει περισσότερες καταθέσεις;
2. (…) Τι ύψους καταθέσεις διοχέτευσε η Εθνική Τράπεζα και με τι επιτόκιο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά το τελευταίο δίμηνο;
3. Κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο και αναλυτικά κατά μήνα, τι ύψος κεφαλαίων έχουν χρησιμοποιηθεί από την Εθνική Τράπεζα ώστε να χρηματοδοτούνται οι χορηγήσεις της θυγατρικής της στην Τουρκία, της FinansBank;
Πού πήγε η ρευστότητα;
Τραπεζικά στελέχη αναφέρουν ότι στις δύσκολες ημέρες της κρίσης, η Εθνική δεν κινήθηκε στον συνήθη εδώ και δεκαετίες φυσικό ρόλο της, δηλαδή στον ρόλο του «εγγυητή της σταθερότητας» του τραπεζικού συστήματος, αλλά με τη στάση της δημιούργησε σοβαρά προβλήματα:
– Στη διατραπεζική αγορά, η Εθνική δεν κατέθεσε τα αποθέματα της πλεονάζουσας ρευστότητάς της, που ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ, που «μάζεψαν» διευθυντές υποκαταστημάτων της στην επαρχία, στερώντας την αγορά από ρευστό, σφίγγοντας έτσι τη θηλιά σε πολλές επιχειρήσεις που κινδυνεύουν να βουλιάξουν από την αύξηση των επιτοκίων και την έλλειψη ρευστού, που θα έχει αποτέλεσμα χιλιάδες απολύσεις!
– Αντιθέτως, η Εθνική προτίμησε συστηματικά -άραγε για ποιον λόγο;- να «παρκάρει» τη ρευστότητά της, δηλαδή ποσά της τάξεως των 2-3 δισ. ευρώ, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με απόδοση μόλις 3,5%, όταν στη διατραπεζική θα εξασφάλιζε τουλάχιστον 1,5-2 μονάδες περισσότερο. «Τι εικόνα δίνει για το τραπεζικό μας σύστημα η Εθνική, ο πρόεδρος της οποίας προεδρεύει και στην Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, όταν δείχνει να μην εμπιστεύεται τις άλλες ελληνικές τράπεζες για να τις δανείσει στη διατραπεζική;» διερωτάται τραπεζικό στέλεχος. «Πώς θα πειστούν οι ξένες τράπεζες ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι για τις ελληνικές τράπεζες, όταν η κορυφαία τράπεζά μας προτιμάει να «παρκάρει» τη ρευστότητά της στην απόλυτη ασφάλεια της ΕΚΤ;» προσθέτει ο ίδιος.
– Στη λεγόμενη «μάχη του γκισέ» για τη συλλογή καταθέσεων, πληροφορίες αναφέρουν ότι η διοίκηση της Εθνικής πέρασε «γραμμή» στα διευθυντικά στελέχη των καταστημάτων του δικτύου της να τονίζουν προς τους πελάτες (με νόημα…) τη σημασία της ασφάλειας των κεφαλαίων τους, υποβαθμίζοντας την αξία των (υψηλών) αποδόσεων που προσφέρουν άλλες τράπεζες. Στέλεχος της Εθνικής αρνείται, πάντως, μιλώντας στο «Π», ότι δόθηκαν τέτοιες εντολές κεντρικά και αποδίδει σε υπερβάλλοντα ζήλο ορισμένων διευθυντών αυτές τις παραινέσεις προς τους καταθέτες.