«Ρίζα πάντων των κακών η φιλαργυρία»
Το σχέδιο Πόλσον εγκρίθηκε. Ο άκρατος νεοφιλελευθερισμός, που αποθέωσε την ιδιωτική πρωτοβουλία και την αυτορρύθμιση της αγοράς, μόλις βρήκε τα σκούρα θυμήθηκε το κράτος που υπονόμευε κατά σύστημα όλα αυτά τα χρόνια.
Οι εν καταρρεύσει χρηματοπιστωτικοί κολοσσοί αφού κερδοσκόπησαν ασύδοτα έβγαλαν το δίσκο επαιτείας. Και ο Μπους κράζει το «ελεήστε τους φτωχούς», εννοεί μεγαλοτραπεζίτες 700 δισ. δολ. λέει και εννοεί 1 τρισ. και βάλε. Το ποσόν πάντως αυτό είναι το τριακονταπλάσιο των όσων διαθέτει το αμερικανικό κράτος για την ανάπτυξη. Προέρχεται από τους φορολογουμένους, οι περισσότεροι των οποίων είναι φτωχοί. Ούτε 1 δολ. απ’ όσα θα πάρει πρόκειται να δαπανηθεί για ανακούφιση των φτωχών. Θα φάνε τα τραπεζικά τρωκτικά που καταβρόχθισαν και τις οικονομίες των φτωχών. Στο μεταξύ το «έχειν» των αμερικανών δισεκατομμυριούχων υπολογίζεται σε 30 τρισ. δολ., πολύ μεγαλύτερο δηλαδή από το άθροισμα του ετήσιου εθνικού εισοδήματος ΕΕ +Ιαπωνίας + Κίνας + Ρωσίας + Βραζιλίας. Αυτούς όφειλε, αν ήταν τίμιος ο Μπους, να φορολογήσει για να διασώσει το αμερικανικό χρηματοοικονομικό σύστημα.
Το σχέδιο προβλέπει την «αγορά χρέους», δηλαδή επισφαλών απαιτήσεων των τραπεζών έναντι των δανειοληπτών που δεν μπορούν να εξοφλήσουν τα στεγαστικά κυρίως δάνειά τους. Η ασύδοτη αγορά δουλεύει με οδηγό την απληστία της. Επιδίωξή της η μεγιστοποίηση διά παντός μέσου του κέρδους της. Έτσι εξηγείται αυτό που λέει η Σεγκολέν Ρουαγιάλ ότι ενώ στην Ελβετία αντιστοιχεί 1 δολ. κεφαλαίου σε 12 δανειζόμενα δολ. στην Αμερική το 1 δολ. κεφαλαίου αντιστοιχεί σε 32 δανειζόμενα δολ. Σ’ αυτά προσθέστε το απόλυτο ανεξέλεγκτο των Τραπεζών. Το αμερικανικό μοντέλο χρεοκόπησε παταγωδώς. Οι δύο επίδοξοι πρόεδροι δεν δείχνουν ακόμη να το συνειδητοποιούν. Αντίθετα, οι ευρωπαίοι ηγέτες όπως φάνηκε από τις παρεμβάσεις τους στην προ ημερών γενική συνέλευση του ΟΗΕ αρχίζουν να δείχνουν «ιματισμένοι και σωφρονούντες». Μέρκελ, Μπράουν (ακόμη και αυτός) και Σαρκοζί τα είπαν έξω από τα δόντια. Μένω σ’ ένα απόσπασμα της ομιλίας του Γάλλου Προέδρου: «Πρέπει να δημιουργήσουμε καινούργιες βάσεις για ένα νέο τραπεζικό και χρηματοοικονομικό σύστημα, πιο ηθικό, πιο ποιοτικό, πιο ασφαλές». (Χωρίς το «πιο» εμείς λέμε ηθικό, ποιοτικό και ασφαλές). «Θέλουμε», συνεχίζει, «ένα καινούργιο καπιταλισμό όπου οι αγορές δεν θα είναι ασύδοτες και δεν θα επιβάλλουν αυτές την κυριαρχία τους στην υπόλοιπη κοινωνία (…) οι Τράπεζες οφείλουν πλέον να χρηματοδοτούν την πραγματική ανάπτυξη των οικονομιών».
Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες συντηρητικοί και κεντροαριστεροί αρχίζουν να τα πιστεύουν αυτά, τότε μπορεί όντως η κρίση να γίνει ευκαιρία.
Ως γνωστόν οι Κινέζοι γράφουν την κρίση με δύο ιδεογράμματα από τα οποία το ένα παριστά τον κίνδυνο και το άλλο την ευκαιρία. Καθήκον να νικήσουμε τον κίνδυνο και να αδράξουμε την ευκαιρία.
Ο Απόστολος Παύλος θεωρεί ότι «ρίζα πάντων των κακών εστίν η φιλαργυρία». Στη πράξη είναι η ακόρεστη πλεονεξία των αδίστακτων μεγαλοεπενδυτών, η «στραβομάρα» του Μπερνάνκι της FED και του ευρωπαίου ομολόγου του Τρισέ και η νωθρότητα των κυβερνήσεων που μας έφτασαν εδώ. Φυσικά δεν λειτούργησαν αποτελεσματικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί.
Τώρα λοιπόν που οι πάντες εξορκίζουν την αυτορρύθμιση και την απορρύθμιση και επιστρέφουν στο κράτος και τους κανόνες του τώρα μπορούν να θεσπισθούν σκληροί όπως επιβάλλεται κανόνες επενδυτικής και δανειακής συμπεριφοράς στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Μας έφτασαν τα 20 τελευταία χρόνια στον αναχρονισμό μιας φεουδαλικής κοινωνίας. Πλούτο και εξουσία τον πέρασαν στους λίγους. Οι κυβερνήσεις απογυμνώθηκαν από εξουσία και η αντιπροσωπευτική δημοκρατία κατήντησε το σκιάχτρο του άλλοτε ισχυρού εαυτού της. Ο Μπους που οι σκληροί ρεπουμπλικανοί τον κατηγορούν για κρυπτοσοσιαλιστή (!) θα μπορούσε στα έσχατα της Διοίκησής του να μεταμορφωθεί σε τέτοιον αν τα χίλια δισεκατομμύρια δολάρια τα έδινε για ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος και όχι στους φίλους του κερδοσκόπους των Τραπεζών.
Πολύ πριν από την τρέχουσα εικονική χρηματοοικονομία ο Αϊνστάιν στο Monthly Review του 1946 επεσήμανε ότι η τεράστια εξουσία της ολιγαρχίας του ιδιωτικού κεφαλαίου δεν μπορεί να ελεγχθεί ούτε από τη δημοκρατικά οργανωμένη πολιτική κοινωνία. Και γιατί; Διότι «τα μέλη των νομοθετικών σωμάτων επιλέγονται από τα πολιτικά κόμματα που χρηματοδοτούνται, ή επηρεάζονται απ’ τους καπιταλιστές». Πού να ζούσε και στη δική μας κοινωνία του φαίνεσθαι όπου το ιδιωτικό κεφάλαιο δεν χρηματοδοτεί μόνον τα κόμματα αλλά τα τέμνει οριζοντίως και καθέτως με «δικές του» κοινοβουλευτικές ομάδες. Συνεννοούμεθα, πιστεύω.
Η (επι)στροφή προς το κράτος μπορεί να σημάνει πολλά θετικά αν οι υγιείς δυνάμεις της κοινωνίας των πολιτών δεν επιτρέψουν στον εαυτό τους να κινηθούν από τη Σκύλλα προς τη Χάρυβδη.
Χρειάζεται καθαρός νους και επίμονη βούληση.