Οι παπαρολογίες περί… «μεσαίου χώρου»

Ένα από τα μεγαλύτερα σφάλματα της Νέας Δημοκρατίας είναι το ιδεολόγημα του «μεσαίου χώρου».
Να εξηγηθούμε από την αρχή:
Δεν είναι σφάλμα ένα κεντροδεξιό κόμμα να δείχνει μετριοπάθεια ή να αποσείει από πάνω του τη «ρετσινιά» της «παλαιοδεξιάς». Αυτό σωστό είναι…
Αλλά δεν πρόκειται περί αυτού.

Η θεωρία του «μεσαίου χώρου» υποστηρίζει κάτι διαφορετικό:
Ότι σε κάθε πολιτική αναμέτρηση, καθένα από τα δύο μεγάλα κόμματα προσπαθεί να κερδίσει τους «ενδιάμεσους», αυτούς που «ταλαντεύονται» ανάμεσά τους, αυτούς που έχουν κατά καιρούς ψηφίσει και το ένα και το άλλο.
Όποιος καταφέρει να κερδίσει τον «μεσαίο χώρο» είναι πιθανότερο να κερδίσει και τη μάχη της κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Αυτή είναι συνοπτικά η λογική του «μεσαίου χώρου»: Σημασία έχει να κερδίσεις τους «ενδιάμεσους», τους «ταλαντευόμενους». Τους ίδιους τους ακραιφνείς οπαδούς σου μπορείς να τους θεωρείς λίγο-πολύ «δεδομένους». Τι θα κάνουν; Θα σε ψηφίσουν είτε τους αρέσεις είτε όχι…
Αυτή η λογική μπορεί να ακούγεται κυνική και αλαζονική, αλλά μοιάζει «τετράγωνη». Υπό κανονικές συνθήκες ισχύει. Αλλά οι σημερινές συνθήκες μόνο «κανονικές» δεν είναι…

Η θεωρία του «μεσαίου χώρου ισχύει μόνον εκεί που υπάρχει δικομματικό πολιτικό σύστημα και -το σπουδαιότερο- μόνον όταν η συμπεριφορά του εκλογικού σώματος είναι λίγο πολύ σταθερή. Σε μεταβατικές εποχές, ωστόσο, όταν αμφισβητείται ο δικομματισμός κι όταν το εκλογικό σώμα αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς συμπεριφορά και υπάρχουν μεγάλες μετακινήσεις, η λογική του «μεσαίου χώρου» δεν έχει νόημα πια.
• Για παράδειγμα, ο Ανδρέας Παπανδρέου στη δεκαετία του ʽ70 δεν προσπάθησε να κερδίσει τους «ενδιάμεσους» ψηφοφόρους. Κατάλαβε ότι η κοινωνία μετακινούνταν προς τα Αριστερά (κι όχι μόνο στην Ελλάδα τότε) και υπερκέρασε σε συνθήματα την ίδια την παραδοσιακή Αριστερά. Ο Ανδρέας Παπανδρέου αναδείχθηκε στην εξουσία με «ακραία» φρασεολογία, όχι φλερτάροντας τους μετριοπαθείς «ταλαντευόμενους»…
• Το ίδιο και η Μάργκαρετ Θάτσερ το 1979: Κατάλαβε τότε ότι η βρετανική κοινωνία ήταν κουρασμένη από τα αδιέξοδα της μακροχρόνιας σοσιαλδημοκρατικής διακυβέρνησης. Δεν προσπάθησε να κερδίσει τους «ενδιάμεσους». Πρότεινε μια νέα κατεύθυνση με απερίφραστο τρόπο, συχνά και με «ακραία επιχειρήματα». Και σάρωσε…
• Το ίδιο και ο Ρόναλντ Ρέιγκαν το 1980: Βγήκε με συνθήματα που έμοιαζαν «ακραία» ακόμα και για το τότε κατεστημένο του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Και σάρωσε, επίσης…
• Το ίδιο και ο Νικολά Σαρκοζί το 2007: Καταγγέλθηκε ως «ακραίος» κι όχι μόνο κατήγαγε εκλογικό θρίαμβο, αλλά μετά τη νίκη του προσχώρησαν στην κυβέρνησή του πολλοί από τους μέχρι πρόσφατα αντιπάλους του (και δεινούς επικριτές του). Και ο Σαρκοζί δεν προσπάθησε να κερδίσει τους μετριοπαθείς «ενδιάμεσους». Διέβλεψε τη μαζική μετακίνηση των ψηφοφόρων, την εξέφρασε και την κέρδισε.
Κοινωνίες σε μεταβατική φάση τις κερδίζει όποιος εκφράζει αυτήν την μετατόπιση, όχι όποιος κυνηγάει τους παραδοσιακά «ταλαντευόμενους» ενδιάμεσους ψηφοφόρους. Τις εκφράζει μιλώντας καθαρά και λέγοντας τολμηρά πράγματα -κι ας τον πουν κάποιοι «ακραίο»- όχι επαναλαμβάνοντας τις κοινοτοπίες της εκάστοτε «πολιτικής ορθότητας».
Σε μεταβατικές περιόδους σημασία δεν έχουν οι λίγοι που «ταλαντεύονται», αλλά οι πολλοί που «μεταναστεύουν» πολιτικά.

Όλες οι ευρωπαϊκές κοινωνίες βρίσκονται σήμερα σε μεταβατική φάση – κινούνται προς συντηρητικότερες θέσεις:
Στην Ιταλία επανεκλέγεται θριαμβευτικά ο Μπερλοσκόνι, βγάζει τον στρατό στους δρόμους και τον επευφημεί η κοινωνία! Στην Ολλανδία και τη Δανία έχουμε επίσης στροφή προς συντηρητικότερες θέσεις. Στη Σουηδία το ίδιο. Στη Ρώμη εκλέγεται για πρώτη φορά ακροδεξιός δήμαρχος. Στο Λονδίνο επίσης κερδίζουν οι Συντηρητικοί για πρώτη φορά εδώ και δύο γενιές. Στη Γαλλία εκλέγεται ο Σαρκοζί με σύνθημα τον «νόμο και την τάξη»…
Στην Αυστρία ήταν αρκετός ενάμισης χρόνος «συγκυβέρνησης» Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς, για να εκτοξευθεί ξανά η Ακροδεξιά γύρω στο 30%. (Αυτά ας τα βλέπουν όσοι εισηγούνται συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ κι εδώ…)
Στη Βρετανία ο συντηρητικός Κάμερον πάει για εκλογικό θρίαμβο
Στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα πολλοί που θέλουν να «τιμωρήσουν» το ένα μεγάλο κόμμα ψηφίζοντας το μικρότερο που βρίσκεται στις ακραίες παρυφές του και βοηθώντας έτσι να βγει το αντίπαλο κόμμα.
Υπάρχουν ακόμα αρκετοί που μετακινούνται από το ένα άκρο στο άλλο.

Μην ψάχνετε παραδοσιακά «ταλαντευόμενους» ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα. Αναζητήστε τους πολύ περισσότερους «αναποφάσιστους», οι οποίοι δεν θα ψηφίσουν το πιο «μετριοπαθές», αλλά το πιο αποφασισμένο να σπάσει τα αδιέξοδα ακυβερνησίας – το πιο ρηξικέλευθο.
Η λογική του «μεσαίου χώρου» είναι εύλογη σε εποχές κοινωνικής στασιμότητας. Αλλά καταρρέει όταν υπάρχει ρευστότητα στο εκλογικό σώμα, τάση τιμωρίας των δύο μεγάλων κομμάτων ή τάση μετακίνησης του εκλογικού σώματος (προς τα δεξιά ή τα αριστερά).
Στην Ελλάδα υπάρχουν όλες οι παραπάνω συνθήκες σήμερα.
Συνεπώς, η λογική του «μεσαίου χώρου», το κυνήγι των «ενδιάμεσων», η μετριοπαθής… παπαρολογία του Τίποτε, οι κενολογίες και οι κοινοτοπίες της «πολιτικής ορθότητας», όλα αυτά είναι ολέθριες συνταγές και οδηγούν σε μείζονα εκλογική ήττα.
Αυτά…

Ν. Ζ.