Γίναμε αντικείμενο του χρήματος!

Aλήθειες που δεν λέγονται από εκείνους που έχουν την ευθύνη του τόπου, γιατί φοβούνται μη χάσουν ψήφους, αλήθειες που πονάνε, αλλά πρέπει να ειπωθούν, μήπως και ξυπνήσουμε και καταλάβουμε τη δύναμή μας, καταθέτει στο «ΠΑΡΟΝ» με τόλμη και θάρρος, με πάθος, ο μεγάλος ηθοποιός Γιώργος Κιμούλης. Με μια εντυπωσιακή απλότητα μιλάει, όχι για τα τετριμμένα στο χώρο του, αλλά για θέματα που σήμερα ζούμε όλοι. Και επισημαίνει αυτά που δεν βλέπουμε, που δεν τα συνειδητοποιούμε, δεν μπαίνουμε στην ερμηνεία τους, για να μην πάει και χάσουμε την εικονική πραγματικότητα που ζούμε.
Γίναμε αντικείμενο του χρήματος. Ο καθένας μας έχει φυλακιστεί μέσα στο σύστημα που είναι καθαρά τραπεζικό. Σήμερα ο άνθρωπος δεν αντιστέκεται. Τον κόσμο τον αλλάζουν οι άνθρωποι. Ζούμε σε έναν κόσμο που οι άνθρωποι δεν θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά να προσαρμοστούν σ’ αυτόν!
Βάζει το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων ο Γιώργος Κιμούλης. Και προχωρά σε ναρκοπέδια. Οι κατέχοντες τα ΜΜΕ απαξιώνουν τους πολιτικούς και την πολιτική. Και στο τέλος αυτή η επίθεση έχει στόχο τους ίδιους τους πολίτες. Ποιος έχει τολμήσει να τα πει αυτά; Κανένας από αυτούς που μας κυβερνούν. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Γιατί οι «νταβατζήδες» είναι τελικά η πραγματική εξουσία…
Βάζει το δάκτυλο και στο Γολγοθά που ζει η Εκκλησία. Με αφορμή αυτά που έχουν γίνει στη Μονή Βατοπεδίου . Πιστεύω δηλώνει: Άλλο η Εκκλησία και άλλο οι άνθρωποί της… Ας το αντιληφθούν -που δεν μπορεί να μην το γνωρίζουν- αυτοί που γκρεμίζουν συνειδητά. Και ας διερωτηθούν μετά το γκρέμισμα τι;

Άβατο η Επίδαυρος

Με καθαρό μάτι, χωρίς να χαϊδεύει, δεν συστρατεύεται με εκείνους που αντέδρασαν στην Επίδαυρο, με την παράσταση της «Μήδειας», που ο ξένος σκηνοθέτης άλλαξε τα… φώτα στην αρχαία τραγωδία.
Δεν μπορείς να απαξιώνεις το παρελθόν. Και δεν μπορεί να ηχεί ένας άλλος λόγος πέρα από την ελληνική γλώσσα!
Ξεκάθαρα λόγια. Απαράβατη κόκκινη γραμμή το λίκνο του πολιτισμού του κόσμου… Άβατο η Επίδαυρος σε μοντερνισμούς. Κι αυτά δεν ήρθαν τυχαία. Είναι αποτέλεσμα του ότι σήμερα «έχουν περί-πέσει όλες οι αξίες», λέει χωρίς δισταγμό ο Γιώργος Κιμούλης.
Όλα αυτά σαν πρόλογος της συνομιλίας-συνέντευξης που είχαμε με τον καταξιωμένο ηθοποιό, στην οποία επισημαίνει ότι το θέατρο θυμίζει στους ανθρώπους αυτό που έχουμε -δυστυχώς θα προσθέταμε εμείς ξέχασαν -… και την οποία παραθέτουμε ολόκληρη στη συνέχεια.

// Κύριε Κιμούλη, φέτος θα σας δούμε στο θέατρο «Αθηνών» στο έργο «Πιο κοντά». Σε μια δήλωσή σας είπατε ότι σας μιλάνε οι τίτλοι… Το «Πιο κοντά» ως τίτλος τι σας λέει σήμερα, μήπως ότι κάτι έχει χαθεί;
«Είναι ένας τίτλος πολύσημος. Θα μπορούσε να ήταν μια έκκληση, σαν κάποιος να ζητάει να ‘ρθουν οι άνθρωποι πιο κοντά, την ίδια στιγμή ο τίτλος μπορεί να θέλει να μας πει ότι τα πράγματα είναι πιο κοντά από ό,τι φανταζόμαστε τελικά».

// Για ποιο λόγο οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν γίνει το πιο δύσκολο κεφάλαιο στη ζωή;
«Μα, γιατί ο άνθρωπος βρίσκεται μέσα στον άνθρωπο και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να βγει έξω από τον εαυτό του και να τον καθοδηγήσει, να τον αλλάξει, να τον καλυτερεύσει, να τον μεταμορφώσει. Πάντα αυτό που βλέπουν οι άλλοι σε εμάς, εμείς ποτέ δεν μπορούμε να το δούμε. Ένας άνθρωπος καταλαβαίνει τι είναι μέσα από τα βλέμματα των άλλων. Ακόμη και στον καθρέφτη δεν εισπράττει αυτό που βλέπουν οι άλλοι, αλλά ακόμη χειρότερα αυτό που είναι…».

// Το έργο εστιάζει στον έρωτα και την απιστία. Γιατί ο άνθρωπος προδίδει;
«Όταν η σχέση δεν κινείται στο χώρο της αφοσίωσης, αλλά σ’ ένα χώρο υποχρέωσης, τότε φυσικό είναι να ξυπνήσει μέσα στον άνθρωπο το στοιχείο της πολυγαμίας. Ο άνθρωπος είναι πολυγαμικό ον -αυτό νομίζω ότι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Τι οδηγεί όμως τον άνθρωπο σε μια ανάγκη να γίνει μονογαμικός; Και δεν θα πέσω στην παγίδα να συζητήσω γιατί ο ένας να είναι μονογαμικός και ο άλλος να διατηρεί την πολυγαμία του. Γιατί τότε μιλάμε για έναν ανόητο, επηρμένο εγωισμό. Η αφοσίωση σε κάνει να γίνεσαι μονογαμικός! Και δυστυχώς, χρόνο με το χρόνο, οι άνθρωποι της αφοσίωσης σπανίζουν στην κοινωνία!».

// Οι άνδρες απιστούν περισσότερο ή οι γυναίκες;
«Και οι δυο. Υπάρχει όμως μια μεγάλη διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών. Για τις γυναίκες όταν ο άνδρας τους απιστεί ο πόνος είναι δικός τους. Αντιδρούν για τον ίδιο τους τον εαυτό. Οι άνδρες, όταν η γυναίκα τους απιστεί, αντιδρούν για τον κοινωνικό χώρο. Όχι για τον ίδιο τους τον εαυτό. Άρα ο τρόπος που αντιδρά η γυναίκα στην απιστία είναι πιο έντιμος!».

// Μια και μιλάμε για αφοσίωση… Είστε αφοσιωμένος στο θέατρο. Για πολλούς είστε ο πιο σπουδαίος ηθοποιός της εποχής μας. Με τι αντισώματα δουλεύετε σε μια εποχή που δεν δημιουργεί ηθοποιούς που ποιούν ήθος αλλά σταρ;
«Κατ’ αρχάς δεν πιστεύω ότι δημιουργεί σταρ. Γιατί η λέξη “σταρ” είναι βιομηχανικό είδος. Και σ’ αυτήν τη χώρα δεν ευδοκιμεί η βιομηχανία! Βιοτεχνίες έχουμε! Ο τρόπος με τον οποίο αντιστέκομαι, είναι να κινούμαι ανάμεσα στην πίκρα, στο θυμό, στην έντονη αντίδραση, ποτέ όμως στην παραίτηση. Δεν μπορώ να παραιτηθώ όταν απέναντί μου βλέπω ανθρώπους που θεωρούν την αναγνωρισιμότητα ως επίτευγμα! Άλλο το επίτευγμα, άλλο η αναγνωρισιμότητα. Δυστυχώς όμως, ζούμε στην εποχή της αναγνωρισιμότητας».

// Η τηλεόραση τι ρόλο παίζει σ’ αυτήν την ανούσια αναγνωρισιμότητα;
«Μα, η τηλεόραση είναι αυτή που δημιουργεί την πλάνη, τουλάχιστον στο επάγγελμά μας, ότι η αναγνωρισιμότητα είναι επίτευγμα! Από εκεί και πέρα, δεν μπορούμε να ρίξουμε όλο το φταίξιμο στην τηλεόραση. Η τηλεόραση είναι μέσα στη ζωή μας. Μπορεί κάποιος να εργάζεται σ’ αυτήν και να διατηρεί την ποιότητα που μπορεί να κουβαλάει και να φέρει η εργασία του και την ίδια στιγμή να συγκρατείται όταν ξαφνικά νιώθει τους προβολείς να στρέφονται πάνω του. Οι προβολείς τυφλώνουν. Ας μην τυφλώνουν και το μυαλό! Ας τυφλώνουν μόνο τα μάτια!».

// Η φήμη τυφλώνει και το χρήμα έχει γίνει ο θεός μας…
«Αυτό είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Ξέρετε τι γίνεται; Το χρήμα έχει χάσει την αντικειμενική του αξία. Έπαψε να είναι αντικείμενο. Κάποτε λέγαμε ότι με το χρήμα μπορώ να ζω καλύτερα. Το χρήμα λοιπόν είχε θέση αντικειμένου. Εγώ ζω καλύτερα με το χρήμα. Με τα χρόνια άλλαξε το πράγμα και το χρήμα έγινε υποκείμενο. Τώρα λέμε: “Το χρήμα με κάνει ευτυχισμένο”. Τώρα πλέον ο άνθρωπος έγινε αντικείμενο του χρήματος. Και δεν είναι παιχνίδι της γλώσσας αυτό που λέω, είναι η ίδια μας η ζωή, δυστυχώς…».

// Θα θέλατε ν’ αλλάξετε κάτι στον τόπο μας;
«Η δουλειά της τέχνης και του θεάτρου είναι να θυμίζει στους ανθρώπους αυτά που οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει… Άρα εμείς το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να υπενθυμίζουμε. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο. Τον κόσμο τον αλλάζουν οι άνθρωποι. Στο κοινωνικό σύστημα που ζούμε τον κόσμο τον αλλάζουν οι πολίτες. Ο καθένας όμως δίνει τον αγώνα του από το μετερίζι που είναι. Δεν μπορεί να γίνει σωτήρας κάποιος καλλιτέχνης, όπως δεν μπορεί να γίνει ηθοποιός κάποιος πολιτικός! Ας μην κοροϊδευόμαστε όμως ζούμε σ’ έναν κόσμο που οι άνθρωποι δεν θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά να προσαρμοστούν σ’ αυτόν!».

// Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι αναποφάσιστοι ανάμεσα σε Καραμανλή και Παπανδρέου προτιμούν τον «Κανένα»…
«Για την απαξίωση της πολιτικής έχουν βοηθήσει και τα ΜΜΕ. Ας είμαστε ειλικρινείς… Οι ίδιοι οι κατέχοντες τα ΜΜΕ, απαξιώνοντας τους ίδιους τους πολιτικούς, σιγά σιγά απαξιώνουν την πολιτική. Άρα η επίθεση που κάνεις προς τους πολιτικούς σε βάθος χρόνου είναι μια επίθεση που κάνεις προς τους ίδιους τους πολίτες. Δεν λέω, να κάνεις κριτική στους πολιτικούς αλλά μην τους απαξιώνεις. Οι πολιτικοί και η πολιτική έχουν απαξιωθεί από τα ΜΜΕ. Πού θα μας βγάλει αυτό; Πιστεύω σε δύσκολους, δύσβατους δρόμους…».

// Ο λαός μετά τη ΔΕΘ όμως θύμωσε… Υπουργοί πλουτίζουν, τη στιγμή που ανακοινώνονται τεκμήρια…
«Έχω την εντύπωση ότι ο λαός πια δεν θυμώνει. Ο κόσμος παλεύει πια για τον εαυτό του. Γιατί ο καθένας μόνος του έχει φυλακιστεί μέσα σ’ αυτό το σύστημα που είναι καθαρά τραπεζικό. Δεν πιστεύει κανείς ότι θα του λύσει κάποιος πολιτικός το πρόβλημα με τα δάνεια που έχει πάρει. Το 24ωρό του είναι βουτηγμένο σ’ αυτήν την αγωνία. Θα βγάλω τα δάνεια που έχω; Αυτά δεν τα λύνει κανένας πολιτικός. Το σύστημα παγίδευσε τους πολίτες και οι πολίτες παγιδεύτηκαν σ’ αυτό. Δεν έχει περιθώρια θυμού. Μπορεί να εκφράζει το θυμό του στις δημοσκοπήσεις, αλλά δεν ξέρω τι θα κάνει στις εκλογές. Η οποιαδήποτε ανατροπή που μπορεί να γίνει μ’ αυτό που λέμε κυβέρνηση συνεργασίας δεν είναι γιατί θύμωσε ο λαός, αλλά γιατί το σύστημα του δικομματισμού σιγά σιγά φθείρθηκε… Το οποιοδήποτε σύστημα κάποια στιγμή φθείρεται από μόνο του. Βέβαια είναι τραγικό για το σύγχρονο άνθρωπο να περιμένει τη φθορά του συστήματος και να μην αντιστέκεται…».

// Ο κόσμος αντιστάθηκε στα όσα είδε στη Μονή Βατοπεδίου. Είναι και αυτό ένα καλό σημάδι…
«Κοιτάξτε, εγώ έχω διαχωρίσει μέσα μου την έννοια της πίστης και του σεβασμού με τον οργανωτικό χώρο της εκκλησίας. Άλλο η Εκκλησία, άλλο η έννοια του σεβασμού προς το άγνωστο. Εγώ συνεχίζω να σέβομαι το άγνωστο και δεν έχει διαλυθεί τίποτα μέσα μου. Πιστεύω στο παιδί μου, στη γυναίκα μου, στους φίλους μου, στους συναδέλφους μου, στη φύση, σ’ αυτό που βρίσκεται πέρα από τα όρια του ανθρώπου. Δεν μου είναι περίεργο ένα σκάνδαλο στο χώρο της Εκκλησίας, αφού και οι άνθρωποί της κοσμικοί είναι».

// Πώς βλέπετε την κατάρρευση του παγκόσμιου οικονομικού και τραπεζικού συστήματος; Περιμένατε αυτό το κραχ στις μέρες μας;
«Ναι, γιατί οι πολίτες δεν αντέδρασαν τη στιγμή που είδαν ένα σύστημα να κατρακυλάει… Η ιστορία της ανθρωπότητας μας το έχει δείξει αυτό. Αλλά δυστυχώς οι άνθρωποι διδάσκονται τόσο όσο… Ένα σύστημα με κοινωνικές παροχές, το οποίο θα κάλυπτε τους πολλούς, έχει απαξιωθεί μαζί με τους πολιτικούς και την πολιτική. Πλέον έχει θριαμβεύσει η ιδιωτική πρωτοβουλία. Και στο χώρο της υγείας και στο χώρο της παιδείας. Και ο πολίτης αυτό το έχει συνηθίσει, το θεωρεί φυσικό. Λάθος, αλλά έτσι είναι…».

// Σε όλα αυτά, ο πολιτισμός τι ρόλο παίζει; Απουσιάζει;
«Ο πολιτισμός είναι ο τρόπος που βρήκε ο άνθρωπος για να προστατευθεί από τη φύση και δεύτερον είναι ο τρόπος που βρήκε ο άνθρωπος για να συνυπάρχει με τους άλλους ανθρώπους. Και στα δυο έχει αποτύχει. Δεν φροϊδίζω μ’ έναν απλό τρόπο, λέγοντας ένα τσιτάτο του Φρόιντ περί δυστυχίας του πολιτισμού… Το θέμα είναι πώς θα κατορθώσουμε ο πολιτισμός να αποκτήσει το σεβασμό που πρέπει να έχει απέναντι στη φύση και στο συνάνθρωπο. Αυτό είναι το ζητούμενο. Το μοναδικό πολιτικό αίτημα του σύγχρονου ανθρώπου για εμένα είναι το πώς μπορεί να γίνει ο καθένας μας ατομικά κοινωνικός».

// Είστε ευτυχισμένος;
«Την ευτυχία τη βρίσκω μαζί με τη δυστυχία. Στη ζωή δεν έχουμε έρθει για να ευτυχήσουμε, αλλά να ζήσουμε!».

// Έχετε μετανιώσει για κάτι;
«Δεν μ’ αρέσει αυτό το ρήμα! Πιστεύω ότι ο άνθρωπος ούτε μπορεί να προνοήσει για κάτι ούτε να μετανιώσει! Ο άνθρωπος μόνο νοεί τα πράγματα. Ό,τι έκανα ήθελα και το έκανα. Δεν ποντιοπιλατίζω για τις πράξεις μου. Να πεις συγγνώμη σ’ αυτόν που έβλαψες το καταλαβαίνω. Αλλά να μετανιώσεις για την πράξη; Αφού την έκανες!».

// Έχετε προσφέρει στην τέχνη;
«Μεγάλη κουβέντα. Πιστεύω ότι έκανα στην τέχνη αυτό που ήθελα να κάνω. Και επειδή αυτό που ήθελα να κάνω είχε δύναμη μέσα του, για εμένα είχε κάποια αξία. Τώρα για τους άλλους δεν ξέρω…».

Μια άλλη άποψη για την Επίδαυρο…

// Πώς είδατε τις αντιδράσεις του κοινού στην Επίδαυρο;
«Αστειότητες! Ήμουν μέσα στην παράσταση. Ξέρετε, οι θεατές συγκεντρωμένοι είναι εύκολο να αντιδράσουν με τον ίδιο τρόπο και το ίδιο συναίσθημα. Αλλά πρέπει να σας πως ότι υπάρχει μια βαθιά ευγένεια στο σύνολο των ανθρώπων και αυτό το βλέπουμε στο χειροκρότημα. Πότε όμως το σύνολο δρα αγενώς; Όταν υπάρξουν καθοδηγητές! Και αυτό συνέβη στην Επίδαυρο! Όπου η αιτία της έκρηξης των καθοδηγητών δεν ήταν η παράσταση αλλά κάτι άλλο… Τι; Μα, να χτυπηθεί το Φεστιβάλ, να χτυπηθούν οι καλλιτεχνικές επιλογές του διευθυντή του φεστιβάλ -και αυτά σας τα λέει κάποιος που έχει εναντιωθεί στις επιλογές αυτές και δεν συμφωνεί καθόλου. Οι αντιδράσεις ήταν λανθασμένες. Δεν πολεμάς το λάθος με ένα ακόμη λάθος! Και δεν έχω κανένα συντεχνιακό συναίσθημα λέγοντας αυτά. Η ένστασή μου είναι ότι δεν μπορείς να απαξιώνεις το παρελθόν. Στο χώρο της Επιδαύρου δεν μπορεί να ηχεί εύκολα ένας άλλος λόγος πέρα από την ελληνική γλώσσα. Αυτό δεν το λέω με σοβινισμό αλλά το εκφράζω ως προσωπική μου ποιητική ανάγκη».

// Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του Εθνικού Θεάτρου και του Ελληνικού Φεστιβάλ;
«Δεν έχω βλέψεις για κάποιες διευθυντικές θέσεις και δεν θα κάνω εξαγγελίες…».

// Σήμερα στο θέατρο γιατί δεν υπάρχει ένας Κουν, μια Λαμπέτη, ένας Χόρν;
«Είναι αλήθεια, δεν υπάρχουν. Τα πράγματα έχουν αποκτήσει μια κίνηση περιπέτειας εκ του περιπίπτω. Έχουν περί-πέσει όλες οι αξίες. Είναι καιρός να επαναπροσδιοριστούν οι αξίες, γιατί πια έχουμε πέσει σ’ ένα πηγάδι που δυστυχώς είναι απύθμενο!».

// Ως δάσκαλος τι συμβουλεύετε τους νέους ηθοποιούς;
«Κάνουμε μια προσπάθεια στη Θεσσαλονίκη να ανοίξουμε μια δραματική σχολή με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Ανδρέα Βουτσινά, για να δούμε λιγότερο ομφαλοκεντρικά αυτήν τη χώρα. Η συμβουλή που θα δώσω στους μαθητές μου και τη δίνω εδώ και χρόνια είναι ότι πάνω στη σκηνή είμαστε αυτό που είμαστε και στη ζωή!».