Έρχεται νέο κραχ με τις κάρτες
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι ζημίες των τραπεζών παγκοσμίως από την έκθεσή τους σε σύνθετα προϊόντα φθάνουν συνολικά το ιλιγγιώδες ποσό των 1,4 τρισ. δολ., είναι δηλαδή διπλάσιες από το λεγόμενο «πακέτο Πόλσον». Αναλυτές της JP Morgan ανεβάζουν το ποσό στα 1,7 τρισ. δολ., δηλαδή περίπου 8 φορές το ελληνικό ΑΕΠ!
Όμως, καθώς η πιστωτική ασφυξία και η διεθνής ύφεση πιέζουν όλο και περισσότερο επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, οι αναλυτές εκτιμούν ότι αργά ή γρήγορα οι τράπεζες θα αρχίσουν να καταγράφουν μεγάλες ζημίες και από άλλες κατηγορίες δανείων, τα οποία έχουν «πακεταριστεί» με τη μέθοδο της τιτλοποίησης και έχουν πουληθεί με μορφή δομημένων προϊόντων, η αξία των οποίων είναι πλέον πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί.
Η πρώτη απειλή προέρχεται από τις χορηγήσεις επιχειρηματικών δανείων. Την περασμένη Πέμπτη, ήταν αρκετή μια προειδοποίηση οίκου πιστοληπτικών αξιολογήσεων ότι θα υποβαθμίσει την κορυφαία αυτοκινητοβιομηχανία General Motors, για να καταρρεύσουν οι δείκτες της Νέας Υόρκης. Και μόνη η υποβάθμιση των χρεογράφων μιας εταιρείας αυτής της εμβέλειας μπορεί να φέρει τεράστιες ζημίες στις τράπεζες που έχουν αγοράσει χρεόγραφα ή δομημένα προϊόντα. Η κατάσταση στον τομέα των πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις στις ΗΠΑ είναι τόσο δραματική, λόγω της κατάρρευσης της εμπιστοσύνης, ώστε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) υποχρεώθηκε να αγοράσει απευθείας χρεόγραφα εταιρειών, τα οποία δεν «πλησιάζουν» οι τράπεζες.
Η δεύτερη απειλή προέρχεται από την αχανή αμερικανική βιομηχανία χορηγήσεων μέσω πιστωτικών καρτών, που έχει δανείσει 2,5 τρισ. δολ. στους καταναλωτές, ενώ ένα μεγάλο μέρος αυτών των δανείων έχουν τιτλοποιηθεί και μεταπωληθεί ως δομημένα προϊόντα. Ήδη οι επισφάλειες αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς, καθώς ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά πτωχεύουν. Ουδείς μπορεί να προβλέψει το ύψος των επισφαλειών στο άμεσο μέλλον, όταν η ύφεση θα οδηγεί σε αδιέξοδο όλο και περισσότερους καταναλωτές.
Τέλος, με ανησυχία παρακολουθούν οι τραπεζίτες την άλλοτε κραταιά βιομηχανία των κερδοσκοπικών hedge funds, που με ελάχιστα κεφάλαια και τεράστιες χρηματοδοτήσεις από τις τράπεζες κινούσαν καθημερινά τα χρηματιστήρια και τις αγορές εμπορευμάτων.
Η κατάρρευση των χρηματιστηριακών δεικτών και η δραματική πτώση των τιμών στα εμπορεύματα, λόγω της επερχόμενης παγκόσμιας ύφεσης, σωρεύουν καθημερινά μεγάλες ζημίες σε αυτές τις «τζογαδόρικες» επενδυτικές εταιρείες, οι οποίες βλέπουν παράλληλα τις τράπεζες να κλείνουν τις πιστωτικές γραμμές και να προσπαθούν να περισώσουν ό,τι μπορούν από τα κεφάλαιά τους.
Και στην Ελλάδα μυθικά μπόνους
Ευτυχώς στην Ελλάδα τα «νέα ήθη» των γιάπηδων έφθασαν αργά και οι ζημίες ήταν περιορισμένες. Όμως, δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει ότι ακόμη και διοικητές τραπεζών διορισμένοι από την κυβέρνηση, όπως ο κ. Τάκης Αράπογλου, μοίρασαν και εξακολουθούν να μοιράζουν σε έναν στενό κύκλο στελεχών τεράστια μπόνους, όχι μόνο για να εξασφαλίσουν εισοδήματα δεκάδων εκατομμυρίων, αλλά και για να ελέγξουν ένα μικρό, αλλά ίσως καθοριστικό, μέρος του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής. Και στις καθαρά ιδιωτικές επιχειρήσεις, όμως, τα φαινόμενα εξωφρενικού πλουτισμού των κορυφαίων διοικητικών στελεχών, με αποτελέσματα αμφίβολα για τις ίδιες τις επιχειρήσεις, αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο έντονα.
Το «πάρτι» των μπόνους φαίνεται ότι τελειώνει, με τη «βοήθεια» και της διεθνούς κρίσης. Όμως, θα ήταν χρήσιμο να πληροφορηθούμε υπεύθυνα από την κυβέρνηση όλα τα στοιχεία για τα μυθικά μπόνους που ήδη έχουν δοθεί σε στελέχη του ευρύτερου δημόσιου τομέα, για να αντιληφθεί και ο μέσος φορολογούμενος πόσο ακριβά πληρώνει για να εξαγοράζονται απίθανες τουρκικές τράπεζες, ή για να ανεβαίνουν στα ύψη τα τιμολόγια του ρεύματος…