ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΘΕΩΡΕΙΟ

Η ανεξαρτητοποίηση βουλευτών
και η (μη) πτώση της κυβέρνησης

Λίγο το «ράδιο αρβύλα» που κατέκλυσε όλη τη χώρα εξαιτίας της απεργίας των δημοσιογράφων, άλλο τόσο η ασχετοσύνη ανθρώπων που μιλούν για πράγματα που δεν ξέρουν, τις προηγούμενες μέρες ακόμη και στους διαδρόμους της Βουλής κυκλοφορούσαν τερατώδη πράγματα.

Ένα από αυτά τα απίθανα που ακούστηκαν -και υποστηρίχθηκε μάλιστα σθεναρά και από σχολιαστές τηλεπαραθύρων- ήταν ότι μετά την ανεξαρτητοποίηση του Στ. Δαϊλάκη, τυχόν παραίτησή του δεν θα ξεναέφερνε και πάλι τη ΝΔ με 152 βουλευτές. Και ούτε αυτοί που το έλεγαν, αλλά ούτε αυτοί που το άκουγαν δεν αναρωτήθηκαν το προφανές, που ήταν: και τι θα γίνει σε μια τέτοια περίπτωση, θα μείνει η Βουλή με 299;

Φυσικά και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει. Η μόνη περίπτωση να μείνει το Κοινοβούλιο με λιγότερα από 300 μέλη είναι εάν βρίσκεται στον τελευταίο χρόνο πριν από τη διάλυσή του, δηλαδή μετά τον τρίτο χρόνο της θητείας και να μην υπάρχει κανείς επιλαχών στο ψηφοδέλτιο από το οποίο εξελέγη ο παραιτηθείς βουλευτής. Σε κάθε άλλη περίπτωση έρχεται ο επιλαχών του ψηφοδελτίου και μόνον εάν δεν υπάρχει κανείς επιλαχών γίνεται επαναληπτική εκλογή. Στην προκειμένη περίπτωση, βεβαίως το ψηφοδέλτιο της ΝΔ έχει επιλαχόντες και αν παραιτηθεί ο Στ. Δαϊλάκης -που δεν φαίνεται κάτι τέτοιο- η δύναμη της κυβερνητικής παράταξης θα είναι ξανά 152 βουλευτές.

Με την ευκαιρία αυτή, καλό είναι να ξεκαθαρίσουμε και μια ακόμη παρανόηση που γίνεται. Η κυβέρνηση δεν πέφτει αυτόματα ακόμη κι αν οι βουλευτές του κόμματος μειωθούν όχι μόνον στους 150, αλλά και χαμηλότερα. Δεν είναι δηλαδή, όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, υποχρεωτικό μια κυβέρνηση που έχει ήδη πάρει ψήφο εμπιστοσύνης να έχει 151 βουλευτές για να σταθεί στη Βουλή.
————–*—————

Η «ανοχή» και πότε περνάει
η «πρόταση μομφής»

Τυπικά μια κυβέρνηση μπορεί να παραμένει στη θέση της, ακόμη και με λιγότερους από 150 βουλευτές και να θεωρείται ότι διαθέτει τη «δεδηλωμένη» της Βουλής στηριζόμενη στην «ανοχή» μιας μερίδας βουλευτών.

Ο μόνος συνταγματικός τρόπος για να πέσει μια κυβέρνηση είναι να εγκριθεί από τη Βουλή πρόταση μομφής, η οποία, όμως, για να τελεσφορήσει, δηλαδή να οδηγήσει στην υποχρεωτική παραίτηση της κυβέρνησης, θα πρέπει να υπερψηφιστεί από την πλειοψηφία της Βουλής.

Το άρθρο 84 είναι σαφέστατο στο ζήτημα αυτό και ορίζει τα εξής: «Πρόταση δυσπιστίας γίνεται δεκτή, μόνον αν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών». Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση μπορεί να παραμείνει έχοντας και λιγότερους από 150 βουλευτές, ενώ για να την ρίψουν χρειάζεται να την καταψηφίσουν οπωσδήποτε 151 βουλευτές.
————–*—————

Οι αναλογίες με το 1993 και
ο φόβος της υπηρεσιακής

Ένας από τους λόγους για την παρανόηση που γίνεται με την πτώση της κυβέρνησης, όταν μειωθεί η κοινοβουλευτική δύναμη του πρώτου κόμματος, έχει την προέλευσή του από την εποχή της κυβέρνησης του Κ. Μητσοτάκη, ο οποίος προκάλεσε τις εκλογές του 1993, χωρίς -στην πραγματικότητα- ούτε να ανατραπεί η κυβέρνησή του ούτε φυσικά να παραιτηθεί.

Ο παμπόνηρος Κρητικός μόλις ανεξαρτητοποιήθηκε ο Γ. Συμπιλίδης έσπευσε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας -ο Κ. Καραμανλής ήταν τότε- και του ζήτησε διάλυση της Βουλής, επικαλούμενος το άρθρο 41 του Συντάγματος, που μιλάει για «ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας».

Και το έκανε αυτό για να προλάβει τυχόν πρόταση μομφής που θα οδηγούσε σε πτώση της κυβέρνησής του, η οποία παραιτούμενη δεν θα ήταν εκείνη που θα έκανε τις επόμενες εκλογές, οι οποίες, σε μια τέτοια περίπτωση, γίνονται από υπηρεσιακή κυβέρνηση.

Αυτός, σύμφωνα με όσα κυκλοφορούν, είναι και ο φόβος που έχει η σημερινή κυβέρνηση, η οποία, αν δει ότι υπάρχουν και άλλοι βουλευτές έτοιμοι να σηκώσουν «μπαϊράκι», θα ζητήσει η ίδια τη διάλυση της Βουλής επικαλούμενη «εθνικό θέμα» για να αποφύγει τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών -που θα δοθούν στο ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ-, η οποία θα κλείσει με τον σχηματισμό υπηρεσιακής εκλογικής κυβέρνησης.
————–*—————

Ο Καρατζαφέρης σε ρόλο
«λύκου στην αναμπουμπούλα»

Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης, που με όλα αυτά που συμβαίνουν στην κυβερνητική παράταξη συμπεριφέρεται όπως «ο λύκος που χαίρεται στην αναμπουμπούλα», απευθυνόμενος την περασμένη Πέμπτη στην κυβέρνηση είπε: «Δεν πέφτετε και μην αγωνιάτε».

Η δήλωση αυτή δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία», αφού όλο το τελευταίο διάστημα ο αρχηγός του ΛΑΟΣ συνδυάζει την κριτική που κάνει προς συγκεκριμένα πρόσωπα της κυβέρνησης με την υπενθύμιση ότι «είναι συγκάτοικος» με την παράταξη που βρίσκεται στην εξουσία.

Γι’ αυτό και εμφανίζεται να αποκλείει προσχώρηση «γαλάζιου» βουλευτή στο κόμμα του, ενώ δεν χάνει ευκαιρία να κλείνει το μάτι προς το κυβερνών κόμμα, αφήνοντας να διαφανεί διάθεση για στήριξη προς την κυβέρνηση.

Γνωρίζει βέβαια ότι κάτι τέτοιο δύσκολα θα γίνει, αφού ο Κ. Καραμανλής έχει αποκλείσει «συνεργασία με τα άκρα», αλλά ξέρει επίσης ότι αυτή η τακτική μπορεί να φέρει «γαλάζιες» ψήφους στον ΛΑΟΣ, τα στελέχη του οποίου -αλλά και ο ίδιος ο Καρατζαφέρης- το τελευταίο διάστημα δεν επιτίθενται μονοδιάστατα κατά της ΝΔ, αλλά συχνά πυκνά διανθίζουν τον λόγο τους και με βολές κατά του κυβερνητικού παρελθόντος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κάτι που απέφευγαν μέχρι πρόσφατα. Υπάρχει όμως και ο… κίνδυνος «γαλάζιοι» που έχουν εξοργιστεί με τον Καραμανλή γιατί να πάνε στον Καρατζαφέρη, αφού στηρίζει τον Καραμανλή; Θα πάνε αλλού, για να… πονέσουν το… κόμμα τους.
————–*—————

Στα ταξίδια το έριξαν οι
«πέτρες του σκανδάλου»

Μια χαρά φαίνεται να περνούν τα πρώην κυβερνητικά στελέχη που βρέθηκαν πρόσφατα στο «μάτι του κυκλώνα».

Στην κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία που πήγε τις προηγούμενες ημέρες στη Σύνοδο του Συμβουλίου της Ευρώπης συμμετείχαν και οι δύο πρώην υπουργοί που απετέλεσαν τις «πέτρες του σκανδάλου»: ο Αριστοτέλης Παυλίδης μάλιστα ήταν επικεφαλής και ο Γιώργος Βουλγαράκης μέλος.

«Το ʽʽΒουλή τουρʼʼ να είναι καλά…», όπως λένε όσοι ξέρουν πόσο καλοπερνούν όσοι συμμετέχουν σ’ αυτά τα ταξίδια. Όχι θα κάτσουν να… σκάσουν!