Πού πάνε τα χρήματα των κρατικών ραδιοτηλεοπτικών ΜΜΕ;

Οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί θα ήθελαν να εξαφανιστεί το ανταποδοτικό τέλος για να μην αισθάνονται πίεση, από την άλλη κρατικοί σταθμοί στην Ευρώπη, επενδύοντας σε εμπορικά προγράμματα τα χρήματα των πολιτών, έχουν δώσει την αφορμή για τα σχέδια αναπροσαρμογής. Σημειώνεται πως στην Ελλάδα υπάρχει αντίστοιχος προβληματισμός από το 2005, όταν η ΕΙΤΗΣΕΕ προχώρησε στην καταγγελία της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή «για την κρατική βοήθεια που χορηγήθηκε στην ΕΡΤ».

Η γαλλική προεδρία διοργάνωσε συνέδριο εν αναμονή πρότασης της Επιτροπής για τροποποίηση των κανόνων που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις στους δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς. Το συνέδριο, όπως αναφέρει η έκδοση του ΙΟΜ «Ενδιάμεσα», οργανώθηκε γύρω από βασικά ερωτήματα για τον ρόλο των δημόσιων ραδιοτηλεοράσεων στο νέο ψηφιακό περιβάλλον, όπως:

– Με ποιο κριτήριο μια υπηρεσία εντάσσεται στην κοινωνική αποστολή που έχουν οι δημόσιοι φορείς ή χαρακτηρίζεται εμπορική;

– Μπορούν τα δημόσια ραδιοτηλεοπτικά μέσα να προσφέρουν υπηρεσίες επί πληρωμή;

– Η δημόσια ραδιοτηλεόραση οφείλει να δραστηριοποιείται σε τομείς που δεν καλύπτουν τα ιδιωτικά ΜΜΕ; Ποιο είναι το μέλλον της δημόσιας χρηματοδότησης;

– Πρέπει οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς να αναπτυχθούν σε όλες τις πλατφόρμες;

Σε εθνικό επίπεδο αναπτύσσονται μέθοδοι αξιολόγησης του δημόσιου χαρακτήρα μιας οπτικοακουστικής υπηρεσίας. Το ΒΒC προσφέρει ένα καλό παράδειγμα, εφαρμόζοντας το σύστημα του Public Value Test (PVT). Παρόμοια συστήματα εφαρμόζονται πλέον σε Γερμανία, Ιρλανδία και Βέλγιο, ενώ δεν υπάρχει καμία αναφορά για την Ελλάδα. Το PVT έχει δύο πλευρές: αφενός την εκτίμηση της αξίας για το κοινό μιας νέας υπηρεσίας σε συνδυασμό με την καλή χρήση των πόρων του BBC και, αφετέρου, την εκτίμηση της επιρροής στην αγορά, θέμα με το οποίο ασχολείται η ρυθμιστική αρχή Ofcom. Η άδεια δημιουργίας της νέας υπηρεσίας δίδεται μόνον αν προκύπτει ξεκάθαρα ότι η αξία για το κοινό είναι σημαντικότερη από ένα -πιθανό- αρνητικό αποτέλεσμα. Το ΙΟΜ σημειώνει πως ένα πρώτο σχέδιο της νέας ανακοίνωσης της Κομισιόν θα παρουσιαστεί το φθινόπωρο και θα ακολουθήσει διαβούλευση. Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί στο α΄ εξάμηνο του 2009.

Παράλληλα, υπέρ του καθορισμού αντικειμενικών δεικτών πλουραλισμού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Κομισιόν τάχθηκε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που ενέκρινε την περασμένη εβδομάδα την έκθεση για τη συγκέντρωση και την πολυφωνία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ευρωβουλευτές δεν συμφώνησαν και δεν εγκρίθηκε η πρόταση για την καθιέρωση ρυθμίσεων στον χώρο του διαδικτύου για τα μπλογκ, κυρίως λόγω διαφωνιών της ομάδας των σοσιαλιστών ευρωβουλευτών. Μεγάλη σημασία όμως έχει η συζήτηση για τον έλεγχο των κριτηρίων πλουραλισμού από ειδικά σώματα διαμεσολαβητών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τάσσεται υπέρ της συνέχισης της χρηματοδότησης των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών στις χώρες της ΕΕ και της δυνατότητάς τους να αναπτυχθούν σε νέες ψηφιακές πλατφόρμες, αλλά ταυτόχρονα επισημάνθηκε η μείωση της ποιότητας στα προγράμματα, εξαιτίας των όρων εμπορικότητας που έχουν εισαγάγει τα δημόσια ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα. Ειδικότερα για τη δημοσιογραφική εργασία οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν πως απαιτείται η παροχή κοινωνικών και νομικών εγγυήσεων στους συντάκτες για την ελευθερία της άποψής τους, επισημαίνοντας ότι η συγκέντρωση εγκυμονεί κινδύνους για τον πλουραλισμό στα ΜΜΕ.