Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1 Οι προβλέψεις των διεθνών οικονομικών οργανισμών, των οικονομολόγων και των οικονομικών αναλυτών είναι δυσοίωνες για το 2009. Όλοι συμφωνούν ότι η επόμενη χρονιά, που καταφτάνει ταχέως, θα είναι δυσκολότερη από τη φετινή, φυσικά από την άποψη των οικονομικών εξελίξεων. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και κυρίως οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια για την εφαρμογή μιας δέσμης κυβερνητικών μέτρων για τόνωση της παραγωγικής δραστηριότητας. Με τα δεδομένα: α) ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμοι δημοσιονομικοί πόροι για να διατεθούν για αναπτυξιακούς σκοπούς, β) η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατηρεί υψηλά τα ευρωεπιτόκια, γ) από την 1η Φεβρουαρίου 2009 σταματά η ΕΚΤ την κεφαλαιακή διευκόλυνση των τραπεζών της Ευρωζώνης (μέτρα καταπολέμησης του υψηλού πληθωρισμού), η κατάσταση στη «ζώνη του ευρώ» προμηνύεται αρκετά δύσκολη. Πάρα ταύτα ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ δήλωσε προ ημερών ότι «μετά τη λήξη του τρίτου τριμήνου του 2008, δηλαδή από τις αρχές του επόμενου μήνα, θα αρχίσει να ανακάμπτει η οικονομία της Ευρωζώνης». Όμως ελάχιστοι συμμερίζονται την άποψη αυτή του προέδρου της ΕΚΤ, την οποία θεωρούν σαν «ένεση αισιοδοξίας», ενώ άλλοι την αποδίδουν σε προσπάθεια δικαιολόγησης της πολιτικής υψηλών επιτοκίων και του περιορισμού της ρευστότητας που αποφάσισε να εφαρμόσει η διοίκηση της ΕΚΤ από την 1/2/2009.
2 Σχεδόν ταυτόχρονα με την αισιόδοξη δήλωση Τρισέ, η Κομισιόν ανακοίνωσε τη δική της πρόβλεψη για αύξηση του ΑΕΠ για το 2008 στο 1,3%, από 1,7% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη (Απρίλιος 2008), και για το 2009 αύξηση από 0,6% μέχρι 1,8%, φυσικά μόνο για την Ευρωζώνη. Ενώ η αρμόδια υπηρεσία της ΕΚΤ για το 2008 έδωσε πρόβλεψη αύξησης του ΑΕΠ κατά 0,6% και μέχρι 1,8% προφανώς για να καλύψει την «ένεση αισιοδοξίας» του Τρισέ. Οι εκτιμήσεις Κομισιόν και ΕΚΤ συμπίπτουν απόλυτα. Κι αυτό είναι που μας βάζει σε σκέψεις. Πάντως οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό είναι ότι παρά την αντιπληθωριστική νομισματική πολιτική που εφαρμόζει η ΕΚΤ θα κυμανθεί και το 2009 σε υψηλά επίπεδα και πολύ δύσκολα θα πέσει κάτω από το 3% (πρόβλεψη 2,9%). Για την εξέλιξη των άλλων μακροοικονομικών μεγεθών κατά το 2009 οι προβλέψεις της Κομισιόν δεν είναι καθόλου ευχάριστες. Οι επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου θα παρουσιάσουν μείωση – 0,7 (έναντι αύξησης 2,3% το 2008), η ιδιωτική κατανάλωση, αύξηση 0,6% (2008=0,9) και η δημόσια κατανάλωση 1,3% (2008=1,9%). Οι εξαγωγές αύξηση 2,4% (2008=2,9%) και οι εισαγωγές 2% (2008=2,4%). Παρά το γεγονός ότι είναι πρόωρο για ακριβείς εκτιμήσεις, λόγω της ρευστής κατάστασης της παγκόσμιας οικονομίας, εν τούτοις οι παραπάνω προβλέψεις δείχνουν ότι η επόμενη χρονιά θα είναι δυσκολότερη από τη φετινή. Σύσταση: φυλαχτείτε!
3 Και τώρα ας έρθουμε και στα δικά μας. Οι προβλέψεις του υπουργείου Οικονομίας ενέχουν υπερβολική δόση αισιοδοξίας. Παρά το γεγονός ότι διαθέτουν απελπιστικά χαμηλό βαθμό αξιοπιστίας, μετά από το φιάσκο για τις φετινές επιδόσεις της οικονομίας μας, εν τούτοις ας δούμε τι προβλέπει ο κ. Αλογοσκούφης για το 2009. Αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,6% (ευτυχώς ξέχασε το 4%) και θα πρέπει να είναι απόλυτα ευχαριστημένος αν πετύχουμε αύξηση κατά 3%. Η ιδιωτική κατανάλωση θα αυξηθεί κατά 2,9% έναντι 3% φέτος και η δημόσια κατά 1% έναντι 0,2% φέτος. Η πρόβλεψη αυτή είναι εντελώς αστήριχτη και συνεπώς εξωπραγματική, ιδίως καθόσον αφορά την πρόβλεψη για τον πενταπλασιασμό της δημόσιας κατανάλωσης. Για την τελική ζήτηση η πρόβλεψη του υπουργείου είναι για αύξηση 4% (2008=3,8%). Οι επιχειρηματικές επενδύσεις θα παρουσιάσουν ρυθμό αύξησης 13% (2008=13,4%). Και εδώ αστοχία. Τον πληθωρισμό ο κ. Αλογοσκούφης τον προβλέπει στο 3,2% και θα είναι δύσκολη υπόθεση το «μαγείρεμά» του από την ΕΣΥΕ. Και οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας προβλέπει το υπουργείο ότι θα αυξηθούν κατά 8,4% (2008=9,2%), ενώ οι πραγματικές κατά κεφαλήν αμοιβές θα παρουσιάσουν αύξηση 3,4% (2008=4%). Ελπίζουμε ότι επάνω στις προβλέψεις αυτές δεν θα στηριχθεί η σύνταξη του προϋπολογισμού ’09, γιατί τότε θα πρόκειται για άνευ προηγουμένου επιπολαιότητα, που τελικά θα την πληρώσει ο λαός πολύ ακριβά.