Το χρονικό ενός μοναχικού αγώνα…
Τον Ιούνιο του 2007 –αν θυμάμαι καλά– με επισκέφτηκαν στο γραφείο μου στον Δικηγορικό Σύλλογο συνάδελφοι που διέμεναν σε περιφερειακούς δήμους της Θεσσαλονίκης και μου ανέφεραν ότι εκτάσεις που ανήκαν στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου με κάποιο περίεργο τρόπο περιήλθαν στην κυριότητα της Μονής Βατοπεδίου, η οποία τις εκποιεί σε τρίτους… Μίλησα και με 2-3 δημάρχους οι οποίοι μου επιβεβαίωσαν τα ανωτέρω. Οι συνάδελφοί μου ανέφεραν ότι πριν έρθουν στον Δικηγορικό Σύλλογο είχαν συνομιλήσει με εκπροσώπους των κατʼ εξοχήν αρμοδίων θεσμικών φορέων της πόλης, οι οποίοι απέφυγαν να ασχοληθούν γιατί «ήταν ζήτημα που καίει και δύσκολο να τα βάλει κάποιος με μοναστήρια». Με τη βοήθεια των συναδέλφων έκανα μια πρόχειρη έρευνα και βρήκα ότι σχεδόν όλα τα οικόπεδα του Δημοσίου στους Δήμους Θέρμης, Μίκρας, Θερμαϊκού, Πανοράματος και Ωραιοκάστρου με αθόρυβες διαδικασίες είχαν δοθεί στη Μονή Βατοπεδίου σε αντάλλαγμα για τη λίμνη Βιστωνίδα.
Σύμφωνα με το άρθρο 199 του Κώδικα περί δικηγόρων οι δικηγορικοί σύλλογοι έχουν αρμοδιότητα να εκφέρουν γνώμη και για όλα τα μεγάλα εθνικά και κοινωνικά θέματα. Επειδή θεώρησα το θέμα μείζονος σημασίας το εισήγαγα σε συνεδρίαση του ΔΣ του Δικηγορικού Συλλόγου εκτός ημερησίας διάταξης διανέμοντας στα μέλη και ό,τι υλικό μου είχαν προσκομίσει οι συνάδελφοι. Μετά από συζήτηση 3 ωρών καταλήξαμε στην έκδοση ψηφίσματος με το οποίο καταγγέλλαμε την «άκριτη υιοθέτηση γνωμοδοτήσεων του γνωμοδοτικού συμβουλίου δημοσίων κτημάτων με τις οποίες αναγνωρίστηκε κυριότητα της Μονής Βατοπεδίου στη λίμνη Βιστωνίδα και έγινε ανταλλαγή αυτής με ακίνητα των οποίων η προσδιορισθείσα αξία ήταν πολύ μικρότερη από την πραγματική. Καταγγείλαμε την αδιαφανή διαδικασία, την άκρα μυστικότητα, χαρακτηρίσαμε λάθος το γεγονός ότι στη σημερινή εποχή έρχεται η Μονή να διεκδικεί με βυζαντινά χρυσόβουλλα εκτάσεις που έχουν δοθεί σε ακτήμονες κ.λπ., ενώ αναγγέλλαμε και απόφαση για διοργάνωση σύσκεψης των δημάρχων για ενημέρωση και χάραξη στρατηγικής του αγώνα.
Η δημοσίευση του ψηφίσματος προκάλεσε σάλο και διαμαρτυρίες της Μονής, που αμφισβητούσε την αρμοδιότητά μας να ασχοληθούμε με το θέμα… Κάποιοι προσπαθούσαν να με αποθαρρύνουν, λέγοντάς μου ότι η πρωτοβουλία μου θα έχει κόστος για μένα αλλά ξέραν ότι, εκ χαρακτήρος, αν πιστεύω ότι κάτι είναι σωστό και δίκαιο τότε είμαι ασυμβίβαστος και αγωνίζομαι μέχρις εσχάτων με οποιοδήποτε κόστος. Συγκάλεσα τη σύσκεψη δημάρχων (υπάρχουν πρακτικά από τη σύσκεψη) κι εκεί οι παριστάμενοι δήμαρχοι, οι εκπρόσωποι αυτών Ωραιοκάστρου, Πανοράματος, Θέρμης, Μίκρας, Θερμαϊκού, επαίνεσαν την πρωτοβουλία μας και καταγράψαμε το μέγεθος του προβλήματος, που ήταν μεγαλύτερο από ό,τι φανταζόμασταν. Αποδείχθηκε ότι εκατοντάδες οικόπεδα και εκατοντάδες ή χιλιάδες στρέμματα δημόσιας γης περιήλθαν στην κυριότητα της Μονής από την ΚΕΔ (μεταξύ αυτών η έκταση που θα δινόταν στον Δήμο Μίκρας για να δώσει δημοτική έκταση να γίνει το Παιδιατρικό νοσοκομείο, τμήμα της έκτασης που προοριζόταν για επέκταση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στον Δήμο Θερμαϊκού κ.λπ.). Διακηρύξαμε ότι οι εκτάσεις αυτές πρέπει μείνουν στο Δημόσιο και εν συνεχεία να περιέλθουν στους δήμους για να χρησιμοποιηθούν μελλοντικά ως χώροι πρασίνου, για σχολεία, πολιτιστικές χρήσεις κ.λπ., δηλαδή για χρήσεις που θα αναβαθμίζουν το επίπεδο ζωής των πολιτών. Αποφασίσαμε επίσης τη συγκρότηση ομάδας νομικών που θα βοηθούσε τους δημάρχους στη διεκδίκηση των εκτάσεων και επανάληψη της σύσκεψης.
Μετά από αυτήν τη δημοσιότητα ο νομικός σύμβουλος της Μονής μας ζήτησε να σταματήσουμε με την υπόσχεση ότι όλα τα συμβόλαια μεταβίβασης κτημάτων από ΚΕΔ στην Μονή Βατοπεδίου θα ακυρωθούν και θα περιέλθουν οι εκτάσεις πάλι στην ΚΕΔ… κι ότι η Μονή πλέον αντί των εκτάσεων αυτών θα έπαιρνε αστικά ακίνητα στην Αθήνα. Συνεχίσαμε τις συσκέψεις μέχρι να δούμε αν υλοποιούνται όσα είπαν οι εκπρόσωποι της Μονής Βατοπεδίου κι έτσι τέλη Σεπτεμβρίου του 2007 οι δήμαρχοι μας ευχαρίστησαν, μας δήλωσαν ότι λόγω του αγώνα μας διασώθηκαν αυτές οι εκτάσεις (όσες δεν είχαν εκποιηθεί από τη Μονή Βατοπεδίου σε τρίτους, γιατί δυστυχώς ένα ποσοστό οικοπέδων είχε εκποιηθεί σε τρίτους…) κι ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα μέσω ΤΕΔΚ κι αν υπάρξουν νομικά θέματα θα μας ξαναζητήσουν βοήθεια.
Εκείνο το τρίμηνο επικοινώνησαν μαζί μου αρκετοί φορείς της κρατικής εξουσίας, βουλευτές από όλα τα κόμματα κ.λπ., για να με συγχαρούν και να μου αποκαλύψουν στοιχεία της υπόθεσης τα οποία οι ίδιοι φοβούνταν να φέρουν στη δημοσιότητα με τον ισχυρισμό ότι αν μαθευτεί ότι μίλησαν θα υπάρχει κόστος γιʼ αυτούς…
Είμαι περήφανος γιατί υπό την προεδρία μου ο Δικηγορικός Σύλλογος πήρε μια πρωτοβουλία που συνέβαλε στο να διασωθούν εκατοντάδες οικόπεδα και άλλες εκτάσεις του Δημοσίου στον Νομό Θεσσαλονίκης τα οποία στο μέλλον θα μπορούν να περιέλθουν στους δήμους και να χρησιμοποιηθούν για χρήσεις που θα αναβαθμίζουν το επίπεδο ζωής των πολιτών. Παράλληλα θέλω να παρατηρήσω ότι εκείνη την εποχή κάναμε έναν μοναχικό αγώνα και δίπλα μας υπήρχε μια περίεργη σιωπή θεσμικών φορέων της πόλης και του νομού που κατʼ εξοχήν είχαν αρμοδιότητα να μιλήσουν για το θέμα… Γιʼ αυτό βρέθηκε ο Δικηγορικός Σύλλογος να συντονίζει αγώνα πέντε δήμων και γιʼ αυτό το μόνο ψήφισμα διαμαρτυρίας (πέραν των εγγράφων των δήμων) είναι το ψήφισμα του ΔΣΘ…
Βεβαίως υπέθετα ότι και για μένα αυτή η πρωτοβουλία θα είχε κόστος, αλλά πιστεύω πάντα ότι στη ζωή το βασικό είναι να μπορεί κάποιος να μπορεί να κοιτά τον εαυτό του στον καθρέφτη, να μην προδίδει τις αρχές του, να μπορεί να κρατά πάντα ψηλά τη σημαία των ιδανικών. Είμαι περήφανος γιʼ αυτά που κάναμε γιʼ αυτό το θέμα εκείνη την εποχή ως ΔΣΘ και χαίρομαι που η Δικαιοσύνη -έστω και με καθυστέρηση- επελήφθη του θέματος και ελπίζω ότι θα φωτισθούν οι βασικές τουλάχιστον πτυχές της υπόθεσης.
* Ο Δημήτρης Γαρούφας ήταν πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης την περίοδο 2005-2008