«Άσφαιρος» ο νόμος για έλεγχο στα ΜΜΕ!
Η Επιτροπή ανέλαβε σοβαρές αρμοδιότητες ελέγχου όλων των σοβαρών θεμάτων λειτουργίας του ανταγωνισμού στον κλάδο, τον οποίο επόπτευε ως το καλοκαίρι του 2007 μόνο το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο. Ο νόμος Ρουσόπουλου προέβλεπε μάλιστα τη σύσταση ειδικού Τμήματος ΜΜΕ στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού, δίνοντας με τον τρόπο αυτό ιδιαίτερη έμφαση στην εις βάθος διερεύνηση όλων των πιθανών καταχρηστικών πρακτικών από τα «μεγάλα αφεντικά» των media.
Δεκαπέντε μήνες μετά την ψήφισή του, όμως, ο νόμος 3592/2007 δεν έχει ουσιαστικά εφαρμοσθεί. Τα επτά (!) συναρμόδια υπουργεία και ο πρόεδρος της Επιτροπής, που έχει γνωμοδοτική αρμοδιότητα, δεν έχουν κατορθώσει ακόμη να συνταχθεί και να υπογραφεί το Προεδρικό Διάταγμα που είναι απολύτως απαραίτητο για την οργάνωση και λειτουργία του νεοσύστατου Τμήματος ΜΜΕ της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού.
Το άρθρο 18 του νόμου δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας για την καθοριστική σημασία του Προεδρικού Διατάγματος: «Συστήνεται Ειδικό Τμήμα Ελέγχου της Αγοράς Μέσων Ενημέρωσης στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού», αναφέρει. «Με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση των υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Ανάπτυξης και Οικονομίας και Οικονομικών και γνώμη της Επιτροπής Ανταγωνισμού, καθορίζονται οι αρμοδιότητες του Τμήματος, τα προσόντα του προσωπικού, ο τρόπος πρόσληψης ή επιλογής του προϊσταμένου, η αύξηση των θέσεων του προσωπικού της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τη στελέχωση του Τμήματος, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την οργάνωση και λειτουργία του Τμήματος».
Τα σημερινά αποτελέσματα της μη έκδοσης αυτού του Προεδρικού Διατάγματος είναι τουλάχιστον τραγελαφικά: Το νέο τμήμα λειτουργεί σε καθεστώς προσωρινότητας, με βάση τις υφιστάμενες προβλέψεις του Οργανισμού της Επιτροπής, χωρίς να έχουν καθορισθεί οι αρμοδιότητές του και χωρίς πρόσθετο προσωπικό, ειδικά για τον τομέα αυτό, όπως προέβλεπε ο νόμος.
Σήμερα ασχολούνται με τη χαώδη αγορά των ΜΜΕ υπάλληλοι της Γενικής Διεύθυνσης μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού!
Αμφίβολη είναι εδώ και δεκαπέντε μήνες και η αποτελεσματικότητα της διεύθυνσης του τμήματος. Προσωρινά είχε αναλάβει καθήκοντα προϊσταμένου η προϊσταμένη άλλου τμήματος της Επιτροπής, εκτελώντας διπλά καθήκοντα, και μάλιστα κατά την κρίσιμη περίοδο που έπρεπε να στηθεί από το μηδέν ένα νέο τμήμα. Πρόσφατα, με εισήγηση του προέδρου της Επιτροπής κ. Σπ. Ζησιμόπουλου, η προσωρινή υπεύθυνη του τμήματος αντικαταστάθηκε από άλλον προσωρινό υπεύθυνο, αυτή, τη φορά υπάλληλο προερχόμενο από το ειδικό επιστημονικό προσωπικό της Επιτροπής, ο οποίος όμως έχει προσληφθεί τα τελευταία χρόνια, δεν έχει αξιολογηθεί σε κρίση για θέση προϊσταμένου και δεν έχει διοικητική εμπειρία.
Λειτουργώντας σ’ αυτές τις τραγελαφικές συνθήκες προσωρινότητας και προχειρότητας, η Επιτροπή καλείται να ελέγξει, αυτεπαγγέλτως ή ύστερα από καταγγελίες, τις μεγάλες επιχειρήσεις των media και να διαπιστώσει, μεταξύ πολλών άλλων, αν υπάρχουν παράνομες συνεννοήσεις μεταξύ τους για το «μοίρασμα» της διαφημιστικής πίτας ή αν κάποιες εξ αυτών κάνουν κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης τους στην αγορά.
Ακόμη και για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ, αλλά και την αθέμιτη επιρροή παρένθετων προσώπων, θέμα εξαιρετικά λεπτό και κρίσιμο, ιδιαίτερα μετά τη γνωστή περιπέτεια της κυβέρνησης με τον νόμο για τον «βασικό μέτοχο», η Επιτροπή έχει ελεγκτικές αρμοδιότητες, από κοινού με το ΕΣΡ, αλλά είναι προφανές ότι δεν μπορεί να τις ασκήσει με τις σημερινές συνθήκες.
Προς το παρόν, η Επιτροπή περιορίζεται να εγκρίνει επιχειρηματικές συμφωνίες στον χώρο των ΜΜΕ, όπως η πρόσφατη εξαγορά της NetMed (Nova) από τη Forthnet, διενεργώντας τυπικούς ελέγχους. Μια έρευνα της Γενικής Διεύθυνσης που βρίσκεται σε εξέλιξη προχωρά με βραδείς ρυθμούς και είναι πολύ αμφίβολο αν θα ολοκληρωθεί η σχετική εισήγηση μέχρι το τέλος του μήνα, όπως αρχικά είχε εκτιμηθεί.
Το μεγάλο ερώτημα που δημιουργείται είναι αν η αδρανοποίηση της Επιτροπής είναι απλώς σύμπτωμα της γενικότερης παραλυσίας του δημόσιου τομέα και της αναποτελεσματικότητας των συναρμόδιων υπουργείων, ή αν ενδεχομένως υποκρύπτει σκοπιμότητες αποφυγής οποιονδήποτε τριβών της κυβέρνησης με τη… μιντιακή εξουσία.