ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΕΣ ΟΨΕΙΣ ΔΙΑΠΛΟΚΗΣ
Δεν υπάρχει πιο επικίνδυνο πράγμα για μια κυβέρνηση από τον αέρα που φτιάχνει την ατμόσφαιρα γύρω της. Ακόμα και τίποτα κακό να μην έχει κάνει αυτή η κυβέρνηση, απ’ την ώρα που θα πνεύσει αυτός ο κακός αέρας, ο αέρας της μιζέριας, των μισόλογων, των κατηγοριών και των ψιθύρων, η ίδια μπαίνει σε διαδικασία απολογίας, εξηγήσεων και άμυνας. Κουμπάροι, γάλατα, μοναστήρια, οικόπεδα, συμβολαιογράφοι, σκηνικό διαπλοκής με ακραιφνώς δεξιό, παραδοσιακό δεξιό περιεχόμενο έχει περικυκλώσει την κυβέρνηση Καραμανλή.
Χρειάζεται εδώ, είναι αναγκαία η αντίστιξη μεταξύ δεξιάς και σοσιαλιστικής διαπλοκής: Επειδή στην Ελλάδα η πολιτική κουλτούρα έχει διαμορφωθεί κυρίως από τη συντηρητική παράταξη λόγω των πολλών (και συχνά συναπτών) ετών που έχει κυβερνήσει, τα παράπλευρα του κράτους θεσμικά συμφέροντα (εκκλησία, κομμάτια της δικαιοσύνης κ.λπ.) αποτελούν τον στενό και έμπιστο συνομιλητή της δεξιάς διακυβέρνησης. Αντιθέτως, το ΠΑΣΟΚ, που πρωτοείχε κυβερνητική εμπειρία μόλις το 1981, αναγκάστηκε να δημιουργήσει συμμαχίες εξαρχής, μια και η παλαιά εμπειρία της Ένωσης Κέντρου δεν επαρκούσε τόσο λόγω μικρής διάρκειας στην εξουσία όσο και επειδή ο Α. Γ. Παπανδρέου είχε εν τω μεταξύ αλλάξει και τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της κεντρώας παράταξης. Οι συμμαχίες αυτές μοιραία δεν είχαν ούτε καταγωγή ούτε ιστορία, άρα δεν περιείχαν το στοιχείο της εμπιστοσύνης μεταξύ των συμβαλλομένων, μεταξύ των συνεργατών. Γι’ αυτό και συχνά το ΠΑΣΟΚ ήταν εκτεθειμένο σε αποκαλύψεις, διαρροές, διώξεις – επειδή ακριβώς οι συνεργασίες του δεν ακουμπούσαν στον πυρήνα των ποικιλώνυμων κέντρων εξουσίας.
Η Δεξιά δεν είχε και δεν έχει τέτοιο πρόβλημα. Αποτελεί σταθερό και θεσμικό εταίρο των συμμαχιών, σώμα εκ του σώματος των κέντρων εξουσίας και κινδυνεύει μόνο από δικά της λάθη. Από βιασύνες, αχορτασιά, λαιμαργία, άγαρμπες κινήσεις, όλα δηλαδή τα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν κάποιον που έμεινε πολλά χρόνια μακριά από την εξουσία και όσα οφέλη (νόμιμα και άνομα) απ’ αυτήν προκύπτουν. Αυτά όμως τα λάθη είναι καθοριστικά μια και ζούμε στην εποχή των εικόνων και των εντυπώσεων. Αν τα τηλεοπτικά κανάλια (που προσδιορίζουν και δίνουν το μέτρο αξίας στην καθημερινότητα της συντριπτικής πλειοψηφίας) παίζουν -το καθένα με τον δικό του τρόπο- κάθε μέρα σε συνέχειες το στόρι του «δείτε πόσο διεφθαρμένη είναι η κυβέρνηση» δημιουργούν τον αέρα για τον οποίο μιλήσαμε στην αρχή. Και με γρήγορο ρυθμό έρχεται το σημείο που δεν θα αρκεί η σοβαρή, καθησυχαστική παρουσία του πρωθυπουργού, για να ηρεμήσει τα πράγματα και να ξαναδώσει στη Νέα Δημοκρατία παράταση κυβερνητικής ζωής. Γίνεται αυτό που συχνά αναφέρουν οι σχολιαστές ως «ξόδεμα του πολιτικού κεφαλαίου Καραμανλής».
Από την άλλη πλευρά, πρέπει να παραδεχτεί κανείς ότι ο Καραμανλής είναι υποχρεωμένος να κάνει αυτό που κάνει όσο κι αν ξέρει πως ξοδεύει το πολιτικό του κεφάλαιο. Αφού κυβέρνηση είναι οι άνθρωποι και οι άνθρωποι ενέχονται σε ανθυγιεινές υποθέσεις, κάποιος πρέπει να πάρει την ευθύνη. Και αυτός δεν είναι άλλος από εκείνον που έχει το ταλέντο να το κάνει. Δεν χάνει, δεν φθείρεται ο ίδιος; Βεβαίως φθείρεται αλλά δεν μπορεί να αλλάξει άμεσα (ούτε έμμεσα) στελέχη και κόμμα. Αυτούς έχει, με αυτούς κυβερνάει. Αυτό που μπορεί (ακόμα) να αλλάξει είναι το κλίμα. Με δομικές αλλαγές και ρήξεις, έτσι ώστε να μην είναι δέσμιος του ενός ή του άλλου ιδιόρρυθμου βουλευτή και πολύ περισσότερο του ενός ή του άλλου επιρρεπούς σε σκάνδαλα κυβερνητικού στελέχους. Ως σύμμαχό του σε αυτήν την επιχείρηση έχει το ΠΑΣΟΚ, που εξακολουθεί να μην είναι συμπαθές ως εναλλακτική λύση στον κόσμο, και, δεν ανεβαίνει καθόλου παρά τη φθορά της Νέας Δημοκρατίας. Όποιος διαβάσει προσεκτικά τις δημοσκοπήσεις θα δει ότι η προσέγγιση σε ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων δεν οφείλεται σε άνοδο του ΠΑΣΟΚ αλλά σε πτώση της ΝΔ: Δεν ανέβηκε το ΠΑΣΟΚ κι έφτασε τη ΝΔ, η Νέα Δημοκρατία έπεσε και έφτασε το ΠΑΣΟΚ. Αυτό δεν φαίνεται να αλλάζει στο άμεσο μέλλον, αλλά το γιατί είναι θέμα άλλης ανάλυσης, όχι μακρινής πάντως…