Η αποδοχή των προτάσεων Ταλάτ ισοδυναμεί με αυτοκτονία!
Ο Βάσος Λυσσαρίδης στη συνέντευξή του χαρακτηρίζει αποθαρρυντική την έναρξη των συνομιλιών, επισημαίνει για πολλοστή φορά ότι κάθε δική μας υποχώρηση οδηγεί σε αναβάθμιση των τουρκικών αξιώσεων και τονίζει ότι «η στάση του Ταλάτ και της Τουρκίας δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας». Τέλος, προειδοποιεί ότι ο κίνδυνος για διχοτόμηση του νησιού είναι υπαρκτός, τονίζει ότι η κυπριακή πλευρά προσέρχεται στις διαπραγματεύσεις με καλή θέληση, «αλλά χρειάζονται δύο για να χορέψουν ταγκό» και επισημαίνει ότι οι Τούρκοι επιζητούν τη διχοτόμηση και την τουρκική επικυριαρχία στις ελεύθερες περιοχές.
Αναλυτικά ο πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής στη συνέντευξη του τονίζει τα εξής:
// Πώς σταθμίζετε την έναρξη των απ’ ευθείας συνομιλιών;
– Δυστυχώς αποθαρρυντική. Ο κ. Ταλάτ επανέλαβε τις πάγιες τουρκικές θέσεις για δύο λαούς, δύο κράτη, νέο συνεταιρισμό, τουρκικές εγγυήσεις, εξωτερικές και εσωτερικές ισορροπίες κ.λπ. Αυτό ήδη τορπιλίζει τις συνομιλίες γιατί κάθε προσπάθεια συναλλαγής με αυτές τις θέσεις οδηγεί σε επικίνδυνες, καταστροφικές κατολισθήσεις.
Αυτό καταδεικνύει επίσης ότι κάθε υποχώρηση της δικής μας πλευράς οδηγεί σε αναβάθμιση των τουρκικών αξιώσεων. Το ολίσθημα της δικής μας πλευράς περί ελληνοκυπριακού και τουρκοκυπριακού κράτους, νέου συνεταιρισμού ή εκ περιτροπής προεδρία, νομιμοποίηση του εποικισμού (που αποτελεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας) είχαν ως αντίλογο τις νέες παράνομες αξιώσεις της Τουρκίας – Ταλάτ.
Το ίδιο ισχύει αναφορικά με την άποψη ότι υπήρχε ανέκαθεν συνεταιρικό κράτος. Αυτός ο ισχυρισμός προβλήθηκε από την Τουρκία με την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από τα πολιτειακά όργανα, εμμένοντας ότι η κυπριακή κυβέρνηση εκπροσωπούσε μόνο τους Ελληνοκυπρίους και δεν ήταν κυβέρνηση ολόκληρης της Κύπρου. Αυτό απορρίφθηκε από όλες τις χώρες του κόσμου, που αναγνωρίζουν την κυπριακή κυβέρνηση, πλην της Τουρκίας.
Θα ήταν τραγικό να δώσουμε τροφή στη διεθνώς απορριφθείσα τουρκική άποψη. Άλλο συμμετοχή στα πολιτειακά όργανα, άλλο συνεταιρισμός, που ανεξαρτήτως φραστικών τοποθετήσεων διαλύεται όταν ένας εκ των δύο συνεταίρων αποχωρήσει.
Η δική μας πλευρά ασφαλώς επείγεται για λύση. Όχι όμως διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Άλλωστε οι θέσεις μας πρέπει να στηρίζονται στις προεκλογικές δεσμεύσει όλων -συμπεριλαμβανομένου και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας- ότι η λύση πρέπει να διασφαλίζει την ενότητα του κράτους, του χώρου, της οικονομίας και των θεσμών, θα απαλλάσσει από ξένες κηδεμονίες και ξένη στρατιωτική παρουσία και θα διασφαλίζει τα δικαιώματα όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος όλων των Κυπρίων να επανέλθουν στις πατρογονικές τους εστίες και περιουσίες.
Δυστυχώς η στάση Ταλάτ και η προσπάθεια εξωραϊσμού της Τουρκίας δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Ο Ταλάτ αποδείχθηκε ότι δεν είναι ελεύθερος ακόμα και για μικρές μη ουσιώδεις αποφάσεις.
Ασφαλώς θα πρέπει να καταθέσουμε τις απόψεις μας, όπως τις έχω ήδη περιγράψει, και ασφαλώς προσερχόμαστε στις διαπραγματεύσεις με καλή θέληση, αλλά χρειάζονται δύο για να χορέψουν ταγκό.
Γι’ αυτό πέραν της καλής θέλησης που θα επιδείξουμε πρέπει να εργαζόμαστε σκληρά για να καταδείξουμε ποιος θα ευθύνεται για τυχόν αδιέξοδο, αν και η πικρή εμπειρία υπενθυμίζει ότι το θύμα σύρεται στο εδώλιο και ο θύτης συχνά απαλλάσσεται.
Καταλήγω. Αν η λύση θα είναι στη βάση έστω με συγκερασμό των τουρκικών θέσεων όπως προβλήθηκαν, τότε θα ισοδυναμεί με αυτοκτονία. Και ο λαός είναι φυσικό να αντιδράσει.
// Όμως όλοι επισείουν τον κίνδυνο διχοτόμησης σε περίπτωση αποτυχίας.
– Υπαρκτός ο κίνδυνος παρά το ότι Τουρκία και Μεγάλη Βρετανία έχουν ευρύτερα σχέδια που εξυπηρετούν τα συμφέροντα τους σε διαφορετική βάση. Άλλωστε αυτό που μας προτείνουν είναι διχοτόμηση και τουρκική επικυριαρχία και στις τώρα ελεύθερες περιοχές.
// Θα ‘θελα να μας πείτε. Καθ’ όλη τη μακρά διαδρομή του Κυπριακού η τουρκική πλευρά έκανε κάποια θετική διαφοροποίηση των θέσεων της;
– Αντιθέτως. Υπενθυμίζω ότι ο Μακάριος το 1977 δήλωνε ότι είχαμε ήδη υπερβεί κάθε όριο ασφάλειας. Σε κάθε δική μας υπαναχώρηση (και υπήρξαν πολλές) η Τουρκία αναβάθμιζε τις αξιώσεις της με την προσδοκία ότι η Ποντιοπιλατική άποψη λύσης μέσης απόστασης μεταξύ των απόψεων των δύο πλευρών θα την ευνοούσε.