Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1Η αμερικανική οικονομία είναι εφτάψυχη; Το δολάριο ενισχύεται έναντι του ευρώ, η τιμή του πετρελαίου σταμάτησε τον ανήφορο και οι μακροοικονομικές επιδόσεις των ΗΠΑ βελτιώνονται. Και όπως προβλέπει ο ΟΟΣΑ, η επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας θα είναι ηπιότερη από αυτήν της Ευρωζώνης. Όλα αυτά μαρτυρούν βιώσιμη βελτίωση ή αποτελούν προεκλογικές υπερπροσπάθειες για να βοηθηθεί ο υποψήφιος Πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος; Πάντως είναι γεγονός ότι ο φόβος μιας ραγδαίας πτώσης της ισοτιμίας του δολαρίου, που κυριαρχούσε στις χρηματαγορές
από τα μέσα του 2007, έχει εξανεμιστεί. Και ο
«Economist» παρατηρεί με αισιοδοξία
ότι «είμαστε δικαιολογημένοι να πιστεύουμε ότι ο φόβος αυτός δεν θα επιστρέψει, γιατί η άνοδος του δολαρίου έχει γερά θεμέλια». Άραγε έχει πράγματι γερά θεμέλια η βελτίωση της ισοτιμίας του πράσινου νομίσματος; Βέβαια, η ελεγχόμενη υποτίμηση του δολαρίου έφερε αύξηση των εξαγωγών αμερικανικών προϊόντων, σημαντική βελτίωση (μείωση) του εμπορικού ελλείμματος και αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης (για το 2008 οι
αναλυτές υπολογίζουν ότι το ΑΕΠ θα παρουσιάσει αύξηση 2,9% σε ετήσια βάση, δηλαδή παραπάνω από τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ της Ευρωζώνης). Όμως άλλοι, όπως για παράδειγμα οι οικονομικοί αναλυτές του σοβαρού Peterson Institute for International Economics της Ουάσινγκτον, υποστηρίζουν ότι μια άνοδος της ισοτιμίας του δολαρίου πάνω από το όριο 1,47 σε σχέση με το ευρώ θα πλήξει τις εξαγωγές των ΗΠΑ, θα αυξήσει το εμπορικό έλλειμμα και θα μειώσει τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ.
2 Η ισχυροποίηση του δολαρίου προκάλεσε και πτώση της τιμής του πετρελαίου. Γεγονός θετικότατο για την αμερικανική οικονομία και για την παγκόσμια οικονομία φυσικά. Κέρδισε και από αυτήν την εξέλιξη η οικονομία των ΗΠΑ (οι πετρελαιάδες βέβαια σήκωσαν μαύρα πανιά). Δεν μπορούμε όμως να είμαστε σίγουροι ότι θα διαρκέσει η πτωτική πορεία της τιμής του πετρελαίου. Μόνο αν οι ΗΠΑ σταματήσουν την τυχοδιωκτική πολιτική τους στη Μέση Ανατολή θα έχουμε σταθερή μείωση των τιμών πετρελαίου, καθώς θα αφαιρεθεί από την τιμή το ποσοστό προσαύξησης λόγω πιθανών πολεμικών γεγονότων. Και για να απαντήσουμε στο ερώτημα της σταθερότητας της βελτίωσης της ισοτιμίας του δολαρίου, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το πρόβλημα αυτό έχει την οικονομική, αλλά και την πολιτική του πλευρά. Από οικονομική άποψη οι προϋποθέσεις είναι: α) η μείωση του χάσματος των επιτοκίων. Αν τα αμερικανικά επιτόκια αυξηθούν και τα ευρωζωνικά μειωθούν, τότε θα υπάρξει και σύγκλιση της ισοτιμίας ευρώ – δολαρίου, φυσικά υπέρ του δολαρίου. Στην περίπτωση αυτή η ισοτιμία μπορεί να φτάσει και κάτω από το όριο του 1,47, β) η ζημιά για τις ΗΠΑ από τη μείωση των εξαγωγών της να αντισταθμιστεί πλήρως
από την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, ώστε να μην υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο πληρωμών των ΗΠΑ. Οι αναλυτές της χρηματοπιστωτικής αγοράς, οι περισσότεροι τουλάχιστον, προβλέπουν ότι μια τέτοια εξέλιξη είναι πολύ πιθανόν να αρχίσει από το 2009, όταν θα έχουν υπερνικηθεί οι κίνδυνοι από την κατάρρευση των αφερέγγυων στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ και στην Ευρωζώνη.
3 Υπάρχει όμως και μια άλλη προϋπόθεση για μια σταθερή και μακροχρόνια βελτίωση της ισοτιμίας του δολαρίου. Κι αυτή είναι πολιτική.
Όπως είναι γνωστό, η Κίνα και η Ρωσία έχουν στα κρατικά θησαυροφυλάκιά τους τεράστιο αριθμό δολαριακών τίτλων (κυρίως ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου), που τώρα πρέπει σε αξία να υπερβαίνουν κατά πολύ τα 2 τρισ. δολάρια. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν και τα αποθέματα δολαρίου των κεντρικών τραπεζών των δύο αυτών χωρών. Έτσι η αμερικανική οικονομία είναι δέσμια αυτών των κεφαλαίων Κίνας – Ρωσίας, που μπορούν σε χρόνο μηδέν να ρίξουν στον Καιάδα το δολάριο, αλλά και την οικονομία των
ΗΠΑ! Αν οι ΗΠΑ δεν σταματήσουν τα γεωπολιτικά τους παιχνίδια στην Ασία, που με την εξαγορά αρχηγών κρατών προσπαθούν να περικυκλώσουν κυρίως τη Ρωσία και να αποκτήσουν στρατιωτικές βάσεις σε εδάφη της τέως ΕΣΣΔ, τότε ποιος μας εγγυάται ότι ο πανέξυπνος Πούτιν δεν θα χτυπήσει τις ΗΠΑ στο ασθενές σημείο τους, την οικονομία. Αυτός ο φόβος εξακολουθεί να παραμένει στη διεθνή χρηματαγορά. Και αυτός ο φόβος αντιποίνων είναι που ανάγκασε τον Μπους να ανακρούσει πρύμναν στο θέμα της «φίλης και συμμάχου» Γεωργίας. Τίποτε δεν είναι τυχαίο στη διεθνή σκακιέρα!