Βυζάντιον

«Προκόπιος, από την εφημερίδα “Το Παρόν”, κύριε πρόεδρε. Εδώ, κύριε πρόεδρε, εδώ… Είμαι κοντός και δεν φαίνομαι… Θα ήθελα να ρωτήσω, κύριε πρόεδρε, γιατί η κυβέρνησή σας επιμένει να καλύπτει στελέχη και βουλευτές της όταν υπάρχουν απτές αποδείξεις για παραπτώματα, έστω ηθικής τάξεως. Για παράδειγμα, κύριε πρόεδρε…» Αλλά κάπου εδώ θα παρέμβει ο Ρουσόπουλος, ο Καραμανλής θα με κοιτάξει απαξιωτικά, ενώ ο Ζαγορίτης θ’ αρχίσει να με πνίγει με το μαξιλάρι, γεγονός που δεν θα με στεναχωρήσει, αφού, ούτως ή άλλως, βλέπω όνειρο. Βέβαια, τα όρια ονείρου και πραγματικότητας δεν είναι πάντα ευδιάκριτα. Ας πούμε, θεωρώ πιθανότερο να βρεθώ κάποτε σε συνέντευξη του πρωθυπουργού στην Έκθεση, από το να γίνει στον Καραμανλή η παραπάνω ερώτηση. Επίσης, παίζω έναν μισθό στοίχημα ότι αύριο σε τουλάχιστον δύο εφημερίδες θα υπάρχει ο τίτλος «Αυστηρό μήνυμα Καραμανλή», που, εννοείται, θα είναι «αποφασισμένος» ή «αμείλικτος», μπορεί και τα δύο.

Όπως καταλαβαίνεις, επικοινωνιακά και πολιτικά ζούμε υπό ένα περίεργο καθεστώς που, αν και αυταρχικό, εύχεται να βρεθεί κάποιος να το ανατρέψει, μήπως και επιστρέψει ισχυρότερο. Για να σου το πω απλά, όπως μου το εξηγούν και μένα, στο Μαξίμου εύχονται να κάνει κάποιος εκ των διαφωνούντων το κρίσιμο λάθος, να πέσει η κυβέρνηση και μετά να επικαλεστούν ότι τους ανέτρεψαν οι Αμερικανοί επειδή δεν γουστάρουν τα ματάκια με τη Ρωσία. Κάπως έτσι είναι λογικό να ψιλοαδιαφορώ για τα τεκταινόμενα στη Θεσσαλονίκη, εκτός κι αν έχει γίνει κανένα ωραίο πάρτι με ξύλο, δακρυγόνα και, φυσικά, ζαρντινιέρες. Ένας φίλος από τα παλιά, που έχει κατάστημα στην Αγίας Σοφίας, μου λέει πως για καλό και για κακό θα κλείσει τη βιτρίνα, θα βάλει λαμαρίνες στην πρόσοψη και θα ησυχάσει. Ήθελα να του πω ότι οι μπάτσοι πουλάνε τη λαμαρίνη, αλλά είναι αρκετά αστός για να αντιληφθεί αυτήν την κανιβαλική αίσθηση του χιούμορ.
••••
Συνεπώς, το μόνο που έχει ενδιαφέρον από την πολιτική φιέστα της Έκθεσης πρέπει να είναι η εμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα, που πιστεύω πως πάλι θα βρει τον τρόπο να εντυπωσιάσει, ίσως μάλιστα να διεκδικήσει και δικό του περίπτερο στον χώρο. Κατά τα λοιπά, ναι, θα το δεχθώ κι εγώ το παραδοσιακό, θα πω πως επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι η Θεσσαλονίκη, η πόλη που έχει μετροπόντικες με το όνομα Κωστίκας και Γιωρίκας, αν και νομίζω πως είναι άχρηστοι. Με νομάρχη τον Πανίκα, υπάρχουν άνθρωποι που είναι τόσο απελπισμένοι, που μπορεί να χωθούν κάτω από τη γη και να ανοίξουν τη στοά του μετρό με κουτουλιές.
••••
Και τώρα αρχίζει το μάθημα των Θρησκευτικών, όπως πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία:
Όσοι περιηγηθείτε αυτές τις ημέρες στο κέντρο της Θεσσαλονίκης θα προσέξετε ότι από την κεντρική Τσιμισκή ως την παραλία μεσολαβούν δύο μεγάλα οικοδομικά τετράγωνα. Ανάμεσά τους υπάρχουν άλλα, μικρότερα τετράγωνα που χωρίζονται από στενούς δρόμους στους οποίους μετά βίας κινείται ένα αυτοκίνητο. Αυτοί οι δρόμοι σχεδιάστηκαν το 1917, όταν κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει την εμφάνιση του αυτοκινήτου στον βαθμό που είναι σήμερα. Το γεγονός δεν μας εκπλήσσει, έχουν γίνει και χειρότερα. Το ωραίο, όμως, είναι ότι οι δρόμοι αυτοί δεν έπρεπε καν να υπάρχουν. Γιατί σας τα λέω όλα αυτά; Πρώτον, για να ξοδέψω χώρο. Δεύτερον, για να μπορέσετε να δείτε την εικόνα που θέλω να σας περιγράψω πιο καθαρά. Το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης καταστράφηκε το 1917 από τη μεγάλη πυρκαγιά. Εκείνη την εποχή είχαν εγκατασταθεί στην πόλη οι γαλλικές δυνάμεις της Αντάντ που διέθεσαν έναν διάσημο πολεοδόμο της εποχής για τον επανασχεδιασμό της πόλης. Ο τύπος είχε σχεδιάσει μια μεγάλη Τσιμισκή και μια εξίσου εντυπωσιακή παραλιακή λεωφόρο. Δρόμοι όπως η Μητροπόλεως και η Προξένου Κορομηλά δεν υπήρχαν στο σχέδιο. Τότε γιατί μπήκαν; Μα επειδή, αν ο σχεδιασμός έφτανε στην υλοποίηση, η Αγία Μοναστική Πολιτεία του Αγίου Όρους θα έχανε μια σειρά ακινήτων στο κέντρο της πόλης. Από δίπλα και η εβραϊκή κοινότητα που θα έχανε κάποια ακίνητα, κατά πολύ λιγότερα από αυτά που ορισμένοι διαδίδουν. Τότε, λοιπόν, οι ηγούμενοι των Μονών εξάντλησαν όλη την επιρροή τους, το σχέδιο πόλης τροποποιήθηκε και το κέντρο της Θεσσαλονίκης απέκτησε περισσότερα κουτάκια από τη Μονόπολη.
••••
Πόσα είναι αυτά τα ακίνητα; Κανένας δεν ξέρει, καθώς η εμπορική τους χρήση γίνεται μέσω διαχειριστών στους οποίους τα μοναστήρια έχουν εκχωρήσει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης. Ένας εξ αυτών είναι φίλος που μου στέλνει ένα ειρωνικό γέλιο από το τηλέφωνο. «Οι Μονές του Αγίου Όρους, Προκόπιε, κατάφεραν να διατηρήσουν τα περιουσιακά τους δικαιώματα από την εποχή των βυζαντινών αυτοκρατόρων ως τα σήμερα. Και από τη στιγμή που τα δικαστήρια του νέου ελληνικού κράτους έκαναν δεκτούς, ως ώφειλαν, τίτλους με αυτοκρατορικές βούλες και οθωμανικά φιρμάνια, η περιουσία αβγάτισε». Μετά άρχισε να μου διηγείται πώς μια μεγάλη επιχειρηματική οικογένεια της χώρας (με συμμετοχή και στο ποδόσφαιρο) ηττήθηκε κατά κράτος από Μονή του Αγίου Όρους, όταν αποφάσισε να διεκδικήσει την αγορά μιας προνομιακής έκτασης στη Σιθωνία της Χαλκιδικής. Οι ηγούμενοι στο δικαστήριο δεν είχαν πρόβλημα να εμφανίσουν τον ίδιο τον αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή προκειμένου να καταθέσει υπέρ της Μονής. Εν ανάγκη θα έφερναν και τον Βασίλειο τον Βουλγαροκτόνο να καταθέσει.
••••
Πόσα είναι αυτά τα ακίνητα; Επισήμως κανένας δεν γνωρίζει. Ο άνθρωπός μου, πάντως, μου εξηγεί πως έτσι και αποτυπωθούν στον χάρτη τα ακίνητα του Όρους στη Θεσσαλονίκη, θα πρέπει να μοιραστούν ράσα στους κατοίκους. Ένα ωραίο παράδειγμα είναι η έκταση όπου κατασκευάστηκε ένα τεράστιο εμπορικό κέντρο στη Θεσσαλονίκη. Ανήκει στο Όρος και στο Πατριαρχείο. Μάλιστα γι’ αυτό κατασκευάστηκε και εκκλησία που δένει αρμονικά στο ορθόδοξο ελληνικό τοπίο με τα καταστήματα fast food που βρίσκονται ακριβώς απέναντι. Τι άλλο υπάρχει; Της Παναγιάς τα μάτια! Γι’ αυτό και το Όρος δεν έχει καμία διάθεση να μας το πει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που οι άγιοι πατέρες, όταν δεν προσεύχονται στα κελιά τους, δηλώνουν ότι δεν σκοπεύουν να καταθέσουν αιτήσεις στο Κτηματολόγιο. Ο άλλος λόγος έχει να κάνει με πιθανά «κενά σημεία» σε τίτλους κτήσης ακινήτων. Από την άλλη, μην ξεχνάμε πως το Άγιον Όρος είναι το παλαιότερο συμπαγές διοικητικό «σχήμα» στον κόσμο και μπορεί να ανασύρει από τα μπαούλα του ως και αρχαίους τίτλους ιδιοκτησίας. Εννοείται πως υπέρ του Αγίου Όρους θα κάνει, όταν χρειαστεί, παρέμβαση και ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
••••
«Προκόπιε, τώρα ασχολούνται με αυτά που εσύ έγραψες ακριβώς πριν από ένα χρόνο για το Βατοπέδι», μου γράφει στο μήνυμά της η Μαρία. Ναι, έτσι είναι, αλλά δεν περιμένω τίποτα. Απ’ όλους τους αναγνώστες μου, μόνο η Μαρία και ο Τάσος το θυμήθηκαν. Οι άλλοι τρεις, Δημήτρης, Βασίλης και Αμβρόσιος, δεν το πήραν είδηση, ενώ η Αγγελική (που προσήλθε τελευταία) δεν με διάβαζε πέρσι. Πέρσι, λοιπόν, έγραφα για μια ιστορία παραχώρησης οικοπέδων κοντά στη Μίκρα, στη Θεσσαλονίκη, προς τη Μονή Βατοπεδίου. Κοντά στα οικόπεδα αυτά πρόκειται να κατασκευαστεί νοσοκομείο για την ανατολική Θεσσαλονίκη. Ο δήμαρχος της περιοχής εξαγριώθηκε τόσο πολύ που κατέβηκε στην Αθήνα, πήγε στον Αβραμόπουλο και του είπε ότι αν δεν πάρει πίσω τα οικόπεδα που του βούτηξε το Βατοπέδι, δεν θα παραχωρήσει την έκταση για το νοσοκομείο. Προς τιμήν του ο Αβραμόπουλος εξαγριώθηκε περισσότερο από τον δήμαρχο. Κινήθηκε στο παρασκήνιο (μη δημιουργούμε και πρόβλημα στην κυβέρνηση) και ήδη τα μισά οικόπεδα έχουν επιστραφεί στον Δήμο Θερμαϊκού. Για τα υπόλοιπα γίνεται παζάρι, αλλά φαντάζομαι πως όλο και κάτι θα μείνει στο άγιο παγκάρι της χιλιόχρονης αθωνικής πολιτείας.
••••
Το μάθημα τελειώνει εδώ. Τώρα, μέσα απ’ όλα αυτά που σας είπα παραπάνω προσπαθήστε να δείτε με μια εναλλακτική και «βλάσφημη» ματιά όλα τα ωραία και γραφικά που λαμβάνουν κατά καιρούς χώρα, στη Μονή Εσφιγμένου με τους ζηλωτές και τα «Ορθοδοξία ή θάνατος». Άλλωστε και το δολάριο το γράφει καθαρά στην επιφάνειά του: in God we trust, εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας στον Θεό. Διότι καλή η χριστιανική πίστη, αλλά η καταναλωτική φαίνεται ότι είναι ισχυρότερη. Αμήν.
••••
Μεγάλωσε το γράμμα της στήλης. Αυτό το κάνουν είτε για να ησυχάσουν, αφού θα γράφω λιγότερα, είτε για να μου προσδώσουν, επιτέλους, το κύρος που δικαιούμαι. Τηλεγραφικά προλαβαίνω να πω ότι ο Τατούλης λέει πως δεν έχει καμία σχέση με το περίφημο DVD (ας ρωτήσουν και τον Θέμο που ειδικεύεται), ενώ για το ίδιο θέμα ο Σιούφας θλίβεται επειδή πλήττεται το προφίλ ενός δυνάμει Προέδρου της Δημοκρατίας. Συγκλονιστικό, ε;