ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΚΕΧΕΙΡΙΑΣ
Από αυτήν τη στήλη είχαμε προ πολλών μηνών επισημάνει τη νέα στρατηγική των σύγχρονων πολέμων. Είχαμε λοιπόν αναλύσει ότι οι πόλεμοι των αρτηριών θα δώσουν τη θέση τους στους πολέμους των αγωγών και γενικότερα της ενέργειας. Ο πόλεμος στη Γεωργία έχει καθαρά τα στοιχεία ενός ανταγωνισμού κυριαρχίας στις περιοχές μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπου οι αγωγοί μεταφοράς έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Ίσως, και μάλλον έτσι είναι, να πρόκειται περί του πρώτου καθαρού πολέμου αγωγών μεταφοράς ενέργειας της ανθρωπότητος. Όλες οι ενδείξεις εδώ και έναν χρόνο έδειχναν καθαρά ότι επίκειται πόλεμος στη Γεωργία για τους αγωγούς. Στη στρατηγική, οι ενδείξεις αποτελούν το κύριο στοιχείο αναζήτησης πληροφοριών για την αποφυγή του αιφνιδιασμού. Ας επιχειρήσουμε μια περιληπτική στρατηγική ανάλυση των ενδείξεων, για να απαντήσουμε όσο γίνεται ακριβέστερα στο ερώτημα «γιατί έγινε αυτός πόλεμος», που εν τέλει ήταν ένας αυτοκτονικός παραλογισμός του Σαακασβίλι (Προέδρου της Γεωργίας).
Ενδείξεις
1η Με την εκλογή του αμερικανόφιλου Σαακασβίλι στην προεδρία της Γεωργίας, το 2003, αρχίζει αμέσως μια πυρετώδης αναδιοργάνωση και εξοπλισμός των Ενόπλων Δυνάμεων της Γεωργίας. Τις στρατιωτικές δαπάνες της Γεωργίας τις βρήκε ο Σαακασβίλι στο επίπεδο των 35 εκατ. δολαρίων και τις έφτασε στο απίστευτο ύψος του 1 και πλέον δισ. δολαρίων. Για να καταλάβουμε το μέγεθος, ας λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι ο μηνιαίος μισθός στη Γεωργία είναι της τάξης των 50 δολαρίων και ότι ο συνολικός πληθυσμός της Γεωργίας είναι 2,5 εκατομμύρια κάτοικοι.
2ηΟ Σαακασβίλι αποκτά ευρεία πρόσβαση στη Δύση και πιέζει για την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ. Προσπαθεί να σφραγίσει το ΝΑΤΟϊκό του διαβατήριο προσφέροντας μια ταξιαρχία του γεωργιανού στρατού στις ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις στο Ιράκ. Παράλληλα συντάσσεται με την Ουκρανία, τη συντροφικότητα της οποίας νομίζει ότι εξασφαλίζει με την κοινή τους πορεία προς το ΝΑΤΟ. Στη σύνοδο του Βουκουρεστίου ο Μπους έδωσε ολόκληρη μάχη για να γίνουν δεκτές στη συμμαχία η Γεωργία και η Ουκρανία, και αυτό ο Σαακασβίλι το εξέλαβε ως υπόσχεση υποστήριξης.
3η Για να δείξει την πίστη του στους Αμερικανονατοϊκούς ο Σαακασβίλι αγοράζει αμερικανικά όπλα σε ποσοστό περίπου 75% των στρατιωτικών του δαπανών. Με το υπόλοιπο 25% δελεάζει τη φίλη Ουκρανία. Η Γεωργία και η Ουκρανία έχουν κοινό τόπο την εχθρότητα προς τη Ρωσία, συγκολλητικό δεσμό μιας κατ’ ανάγκην κρυπτοσυμμαχίας. Ο Σαακασβίλι δείχνει να στοχεύει στη ΝΑΤΟϊκή αλληλεγγύη και πιστεύει στη δυτική βοήθεια, εστιάζοντας τις προσπάθειές του στην απόσπαση υποσχέσεων. Δεν αποκλείεται να έλαβε και υποσχέσεις, που όμως αποδείχθηκαν φρούδες.
4ηΟι ΗΠΑ ελέγχουν πλήρως τους αγωγούς του τουρκόφιλου Αζερμπαϊτζάν που κατευθύνονται προς τη Δύση και κυρίως προς την Ευρώπη και ταυτόχρονα καταφέρνουν να φράσσουν τους ρωσικούς αγωγούς με το ρωσικό πετρέλαιο και αέριο να πορευθούν προς την κεντρική Ευρώπη. Η αντίδραση της Ρωσίας του Πούτιν ήταν σφοδρή. Ο Πούτιν προσπαθεί μέσω Νοβοροσίσκ και Ελλάδος να σπάσει το αμερικανικό εμπάργκο. Ο Σαακασβίλι πιστεύει ότι αυτή η διαμάχη των δύο υπερδυνάμεων αποτελεί το μυστικό του όπλο για να εξασφαλίσει την αμερικανική συνδρομή. Ξέχασε τον βασικό κανόνα της στρατηγικής που λέει ότι «όταν μαλώνουν τα βουβάλια στον βάλτο, την πληρώνουν τα βατράχια».
5ηΤο γεωπολιτικό περιβάλλον της Γεωργίας ευνοεί φαινομενικά τον Σαακασβίλι. Η Ουκρανία ελέγχει με τα λιμάνια της τον ρωσικό στόλο που ναυλωχεί εκεί και ο Σαακασβίλι εκτιμά ότι δεν θα θελήσει ο ρωσικός στόλος να τα χαλάσει με την Ουκρανία και να χάσει τις βάσεις στον Εύξεινο. Από την άλλη μεριά το Αζερμπαϊτζάν ευνοείται και δεν αποκλείεται να συνδράμει. Η Τουρκία στον νότο ήδη εκμεταλλεύεται τους αγωγούς από το Μπακού και τη συμφέρει ο αποκλεισμός της Ρωσίας. Οι χώρες αυτές επιπλέον ελέγχονται από ΗΠΑ.
6η Η εσπευσμένη μεταφορά – επιστροφή ολόκληρης της γεωργιανής Ταξιαρχίας με αμερικανικά αεροσκάφη από το Ιράκ, ακόμα και για τον πιο μέτριο επιτελή, αποτελεί μέγιστη ένδειξη επικειμένων επιχειρήσεων.
7ηΔύναμη, διάταξη μάχης, σύνθεση και προώθηση μέσων πυρός (κυρίως Πυροβολικού) των γεωργιανών δυνάμεων προς τη νότια Οσετία.
Ρωσία
Όταν στις επισκέψεις μου στη Ρωσία για τους S-300 είχα την τύχη να με ενημερώσουν για τις δυνατότητες συλλογής πληροφοριών των ρωσικών ΕΔ, ως επίσης για τον εξελιγμένο ηλεκτρονικό πόλεμο που διέθεταν, σχημάτισα τη γνώμη ότι η χώρα αυτή βρίσκεται στο ανώτατο τεχνολογικό και επιχειρησιακό επίπεδο στρατηγικής πληροφόρησης. Επομένως η Ρωσία γνώριζε και την παραμικρή κίνηση του Σαακασβίλι και καιροφυλακτούσε, προσποιούμενη την αδιάφορη. «Όταν ο εχθρός γνωρίζει τι θα πράξει ο εχθρός, τότε ο εχθρός θα νικήσει τον εχθρό». Ο ισχυρός άνδρας της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν είναι παιδί των υπηρεσιών πληροφοριών (KGB), επομένως έπαιζε στο δικό του γήπεδο, και επιπλέον είναι πια γνωστός για την αποφασιστικότητά του. Με τον Πούτιν, ειδικά, δεν θα έπρεπε να παίξει ο Σαακασβίλι. Ήταν τόσο ενήμερο το ρωσικό επιτελείο επί της γεωργιανής επίθεσης, που ήδη είχε προβεί στην προώθηση δυνάμεων στην Αμπχαζία και στην Οσετία. Τεθωρακισμένα πανέτοιμα, αεροπορία προωθημένη και έτοιμη για προσβολές, και ο ρωσικός στόλος ανεπτυγμένος αποκλείοντας τη Γεωργία από θαλάσσης. Ασφαλώς ο Πούτιν είχε εκτιμήσει ότι για πολλούς και σοβαρούς λόγους οι ΗΠΑ δεν θα ανακατευτούν σε θερμό πόλεμο. Η Ουκρανία ποτέ δεν θα έπαιρνε το ρίσκο να χτυπήσει τη ρωσική δύναμη, η δε Τουρκία πάντοτε προτιμά να τα βάζει με αδυνάτους. Άρα η Ρωσία είχε ξεκαθαρίσει την υπόθεση πριν καν κινηθεί ο Σαακασβίλι. Άνισος ο αγών!
Η κατάληξη
Είδαμε από τις ενδείξεις ότι οι υπολογισμοί του Σαακασβίλι ήταν παντελώς ανυπόστατοι. Δεν έπρεπε σε καμιά περίπτωση να υποτιμήσει την αποφασιστικότητα του Πούτιν, όπως και δεν έπρεπε να στηριχθεί σε διαβεβαιώσεις φιλολογικού χαρακτήρα. Θυμίζει την περίπτωση του δικού μας Ιωαννίδη, που στηρίχθηκε στις διαβεβαιώσεις ενός συνταγματάρχη της Τζάσμακ. Δεν του μένει παρά, όπως εκείνος, να αναφωνήσει «εξαπατήθηκα». Άλλωστε ηθική δεν υπάρχει στις διακρατικές σχέσεις. Ο πόλεμος ήταν αυτό ακριβώς που ζητούσε η Ρωσία. Ήταν ένας πόλεμος κομμένος και ραμμένος στα μέτρα της για μια επίδειξη κεραυνοβόλου επίθεσης. Το μήνυμα θα το πάρουν όλοι και κανείς πια δεν θα αμφιβάλλει για τη συνέπεια της αναδυόμενης υπερδύναμης. Η Ρωσία δεν ενδιαφερόταν φυσικά για την ενσωμάτωση της νότιας Οσετίας, αλλά για να έχει τον χρυσοφόρο διάδρομο Μπακού (Κασπία) – Σούσπα (Εύξεινος) κάτω από τις κάννες των Τ-80. Αυτό το πέτυχε. Τα κέρδη της Ρωσίας είναι τεράστια, ενώ ο Σαακασβίλι έχασε τα πάντα. Η Ελλάδα πρέπει να προσέξει πολύ, γιατί τώρα ανοίγεται κάποιο παραθυράκι ελπίδας υλοποίησης του αγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης.
Η ενημέρωση
Για μια ακόμα φορά το πρώτο θύμα του πολέμου ήταν η αλήθεια. Διεθνή και ημέτερα κανάλια μετέδιδαν αλλοπρόσαλλα πράγματα ή διέψευδαν εαυτούς και αλλήλους. Ήταν πράγματι αστεία η εικόνα της ΕΡΤ που ο ανταποκριτής της στη νότια Οσετία, υποστηρίζοντας φανατικά τους Ρώσους, έλεγε τα ακριβώς αντίθετα από τον ανταποκριτή που ήταν στη Γεωργία. Δεν παρέλειπε μάλιστα να επιπλήττει τους εν Ελλάδι Γεωργιανούς για τις πορείες τους κατά της ρωσικής εισβολής. Στα παράθυρα, μονίμως, τα φερέφωνα της Αριστεράς κραύγαζαν υπέρ της Ρωσίας και της Δεξιάς υπέρ του ΝΑΤΟ. Το βράδυ της Δευτέρας στις ειδήσεις της ΝΕΤ ο ειδικός διεθνολόγος υποστήριξε ότι υπάρχει συμφωνία για πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας. Απίστευτο! Πάρ’ τ’ αβγό και κούρευ’ το.