Με τον «στρατηγό χειμώνα» στην επίθεση κατά Καραμανλή
στόσο, ο Γ. Παπανδρέου, που παραθερίζει στην Πάρο, φέρεται εξαιρετικά ενοχλημένος με τη νέα έκρηξη εσωστρέφειας των τελευταίων ημερών στο ΠΑΣΟΚ, η οποία μάλιστα καταγράφηκε σε μια συγκυρία όπου κλιμακωνόταν το αντάρτικο κυβερνητικών βουλευτών κατά του Μεγάρου Μαξίμου και υπουργών.
Προειδοποίηση
«Είναι επιτέλους ώρα να σταματήσουν οι ασυντόνιστες και χωρίς νόημα φλυαρίες επί παντός επιστητού και όλα τα στελέχη να συγκεντρωθούν στον κύριο στόχο, που δεν είναι άλλος από την κυβέρνηση της Δεξιάς και τις ανάλγητες πολιτικές της», επισήμαιναν με νόημα υψηλόβαθμα στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη που είχαν επικοινωνία τις τελευταίες μέρες με τον Γιώργο Παπανδρέου. Τόνιζαν μάλιστα πως όποτε το ΠΑΣΟΚ και το σύνολο των στελεχών του ασχολούνται με τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας και της χώρας, κερδίζει, ενώ όταν αρχίζουν τη χωρίς πρόγραμμα και αρχές ομφαλοσκόπηση, χάνει.
Κρίσιμος ο χειμώνας και για τον Γιώργο
Πάντως, όπως παραδέχονται όλα σχεδόν τα πρωτοκλασάτα στελέχη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και για τον Γιώργο Παπανδρέου ο χειμώνας αυτός συνιστά ένα κρίσιμο στοίχημα, στο οποίο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ «παίζει τα κρίσιμα χαρτιά του».
«Ο χειμώνας που έρχεται είναι ο πλέον κρίσιμος στην 34χρονη ιστορία του ΠΑΣΟΚ τόσο για την προεδρική θητεία του Γιώργου όσο και για το μέλλον αυτού του ίδιου του Κινήματος», υπογραμμίζει ένα από τα επώνυμα και ιστορικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ.
Το επιτελείο του Γιώργου Παπανδρέου, αν και επιμένει να λέει πως τα πάντα θα κριθούν στις επόμενες εθνικές εκλογές, αντιλαμβάνεται πως μια εκλογική αποτυχία στις ευρωεκλογές μπορεί να αποτελέσει θρυαλλίδα εξελίξεων! Έτσι, οι επιτελείς του Γιώργου Παπανδρέου επιχειρούν να καταλήξουν σ’ έναν στρατηγικό σχεδιασμό που θα του επιτρέψει να «σηκώσει κεφάλι» σε πρώτη φάση.
Μετωπική επίθεση σε κυβέρνηση – Καραμανλή
Οι σχέσεις Καραμανλή – Παπανδρέου αναμένεται να «χτυπήσουν κόκκινο», αφού στη Χαριλάου Τρικούπη σχεδιάζουν έναν «θερμό χειμώνα» για την κυβέρνηση και ετοιμάζονται να εξαπολύσουν σκληρές επιθέσεις κατά του πρωθυπουργού και των πολιτικών του, πρωτίστως στο μέτωπο της οικονομίας, που συνιστά πλέον την «αχίλλειο πτέρνα» της νεοδημοκρατικής διακυβέρνησης. Ο στόχος προφανής: οι φθινοπωρινές δημοσκοπήσεις και το ηγετικό προφίλ του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Παράλληλα, όμως, κύριο μέλημα παραμένει η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, η διασύνδεση υποθέσεων διαφθοράς με τις επιπτώσεις στην καθημερινότητα του πολίτη και η ανάδειξη των αρνητικών πτυχών της πολιτικής που ακολουθεί η ΝΔ σε μια σειρά τομέων που αγγίζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα εισοδήματα, την ασφάλεια, την υγεία, την παιδεία των πολιτών.
Στη Χαριλάου Τρικούπη, πάντως, ακόμη αναζητούν τρόπους να περιορίσουν τις δημόσιες παρεμβάσεις στελεχών που προκαλούν εικόνα εσωστρέφειας, να βρουν διαύλους για ευνοϊκότερη μεταχείριση από τα ΜΜΕ και να αναδείξουν νέα πρόσωπα στις τοπικές κοινωνίες, απαλλαγμένα από «σκιές» και υποψίες σκανδάλων.
Αμέσως μετά την επιστροφή του στην Αθήνα ο
Γ. Παπανδρέου θα συγκαλέσει Πολιτικό Συμβούλιο, προκειμένου να καταλήξουν στις φθινοπωρινή αντεπίθεση. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δίνει ιδιαίτερο βάρος στην εμφάνιση τόσο του ίδιου όσο και του κόμματος στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, την οποία θεωρεί «ορόσημο», καθώς δεν θα μείνει μόνο στην κριτική κατά της κυβέρνησης, αλλά θα παρουσιάσει τη συνολική εναλλακτική του πρόταση για την οικονομία, ενώ θα επιχειρήσει να αναδείξει και το κοινωνικό πρόσωπο του ΠΑΣΟΚ, με συγκεκριμένες προτάσεις-πρωτοβουλίες για τον ρόλο του Δημοσίου, τις ΔΕΚΟ κ.ά.
Επίσης, ορισμένοι συνεργάτες του προαναγγέλλουν «εκπλήξεις» στην ομιλία που θα εκφωνήσει από τα νέα κτίρια του ΠΑΣΟΚ στην Ιπποκράτους την 3η του Σεπτέμβρη, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 34 ετών από την ίδρυση του Κινήματος.
Βραχυκύκλωσε για τα καλά
το «Ρεύμα Βενιζέλου»
Στο μεταξύ, και παρότι υπάρχει έντονος προβληματισμός για τον τρόπο με τον οποίο πορεύεται ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, δεν φαίνεται, σύμφωνα με κορυφαία και έμπειρα στελέχη, η παραμικρή εναλλακτική λύση.
Τα ίδια στελέχη που μετέχουν εδώ και μήνες σε πολλές συζητήσεις και ζυμώσεις τονίζουν πλέον με έμφαση πως «υπάρχει μια πραγματική Βαβέλ (Σημ. «Π»: όπως το γράψαμε στο προηγούμενο φύλλο μας) από αδιέξοδες προσωπικές στρατηγικές, σημαινόντων μεν στελεχών, χωρίς όμως κάποιο απ’ αυτά να διαθέτει σοβαρό υπόβαθρο για αρχηγός και, κυρίως, χωρίς κάποιος να έχει μέχρι τώρα αποδείξει στα σοβαρά ότι διαθέτει στοιχειώδεις ηγετικές ικανότητες».
Όπως τονίζουν, «το φρονιμότερο σε αυτήν τη δύσκολη φάση που περνάει το ΠΑΣΟΚ δεν είναι απλώς η αναμονή ή η επένδυση σε μια νέα ήττα, αλλά η επιμονή στην επένδυση που έχει γίνει στον Γιώργο Παπανδρέου, παρά τα προβλήματα και τις αδυναμίες που εμφανίζει».
Ωστόσο, απογοήτευση δημιουργεί σε πολλά στελέχη και βουλευτές το «Ρεύμα» και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Κι αυτό γιατί, όπως λένε, πέρα από μια ρηχή κριτική που κάνουν στον Γιώργο Παπανδρέου, δεν έχουν καταφέρει να πουν κάτι φρέσκο και διαφορετικό και κυρίως δείχνουν να μην έχουν συνολική εναλλακτική πολιτική πλατφόρμα, κάτι ανάλογο δηλαδή που διέθετε η λεγόμενη «εσωκομματική αντιπολίτευση» την περίοδο του Κώστα Σημίτη, η οποία, τουλάχιστον με τις θέσεις της, προκαλούσε ουσιαστικές συζητήσεις και στο κόμμα και στην κοινωνία.
Τα στελέχη του «Ρεύματος», υπογραμμίζουν έμπειρα κομματικά στελέχη που έχουν αποστάσεις και από τον Γιώργο Παπανδρέου, λειτουργούν στη βάση μιας προσωπικής προβολής και λιγότερο στη βάση για συγκρότηση μιας πολιτικής πλατφόρμας.
Στελέχη που τρέφουν συμπάθεια για το «Ρεύμα» υπογραμμίζουν μεν πως «έτσι όπως πορεύεται το ΠΑΣΟΚ, δύσκολα κερδίζει τις εκλογές», ωστόσο σημειώνουν πως «ούτε ο Βενιζέλος ούτε οι δικοί του προτείνουν κάτι διαφορετικό και κυρίως δεν λένε τι συγκεκριμένα πρέπει να γίνει ώστε να βρεθεί το ΠΑΣΟΚ σε ανάκαμψη».
Βουλευτές που το τελευταίο διάσημα βρίσκονται σε επαφή με τον κόσμο στην περιφέρεια τονίζουν πως «ο κόσμος μας τα έχει πάρει στο κεφάλι, όχι μόνο με την κατάντια της ΝΔ και με επιλογές του Γιώργου, αλλά και με τους διάφορους παραγοντίστικους του “Ρεύματος”, που φλυαρούν ακατάπαυστα μπροστά σε μικρόφωνα και κάμερες, χωρίς όμως να λένε τίποτα συγκεκριμένο για να σπρώξουν και την ηγεσία».
Βουλευτές επίσης σημειώνουν πως «η βάση έχει συμπάθεια στον Γιώργο, αγανακτεί όμως με την αδυναμία του ΠΑΣΟΚ και περιμένει απ’ όλα τα στελέχη να μιλήσουν καθαρά και με προτάσεις για το πώς πρέπει να πορευτεί το ΠΑΣΟΚ και όχι να αλληλοϋπονομεύονται».
Το «Ρεύμα Βενιζέλου», αν και προσπαθεί να αναλάβει κάποιες οργανωτικού τύπου πρωτοβουλίες, ωστόσο φαίνεται να είναι πλέον αποσυντονισμένο και πολλά στελέχη του να απορρίπτουν τη λογική της δεύτερης ευκαιρίας.
Όπως επισημαίνει βουλευτής επαρχίας που στήριξε το «Ρεύμα», «στον κόσμο υπάρχει πια ʽʽμια πικρή γεύσηʼʼ από τον τρόπο που κινούνται και πολιτεύονται οι επώνυμοι του ʽʽΡεύματοςʼʼ. Το μόνο που κάνουν, είναι ανέξοδες και χωρίς συγκεκριμένο προσανατολισμό παρεμβάσεις στα ΜΜΕ», σημειώνει ο βουλευτής ως συμπέρασμα από τις συζητήσεις του με τον κόσμο.
Πάντως, σύμφωνα με ορισμένα στελέχη, αυτή ακριβώς η κατάσταση στο «Ρεύμα» είναι πολύ πιθανόν να ωθήσει τους «αμιγώς σημιτικούς» σε πρωτοβουλίες, ώστε ο Βενιζέλος ή να αναγκαστεί να κάνει πιο δυναμικές παρεμβάσεις ή να παραγκωνιστεί και να βρεθεί στο μέλλον κάποιος άλλος να κοντραριστεί με τον Γ. Παπανδρέου.
Ο ΣΥΝ
Το βασικότερο άγχος της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, ωστόσο, παραμένει η απομακρυσμένη προοπτική μιας συνεργασίας με κόμματα της Αριστεράς και δη με τον ΣΥΡΙΖΑ. Στη Χαριλάου Τρικούπη γνωρίζουν ότι όσο η Κουμουνδούρου βλέπει να εκτοξεύεται δημοσκοπικά, τόσο θα κλείνει κατάμουτρα την πόρτα στο ΠΑΣΟΚ. Γνωρίζουν επίσης ότι κάθε επίθεση προς την ηγεσία (Τσίπρα, Αλαβάνο) ίσως πετύχει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Έτσι, ο κ. Παπανδρέου και τα κορυφαία στελέχη έχουν αρχίσει να υιοθετούν μια μέση λύση: την επίκληση του συναισθήματος προς τον κόσμο της Αριστεράς, με το δίλημμα «αν δεν θέλετε να διαιωνίζεται η διακυβέρνηση της χώρας από τη Δεξιά, πάρτε τις ευθύνες που σας αναλογούν και ελάτε να τα βρούμε». Τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο, άνοιξαν τουλάχιστον δύο χαραμάδες για διάλογο από ισάριθμα στελέχη του ΣΥΝ. Ο Φώτης Κουβέλης αρχικά και ο Νίκος Βούτσης την Παρασκευή δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ, έθεσαν όμως ως προϋπόθεση στις επόμενες εκλογές (πιθανότατα τις ευρωεκλογές δηλαδή) να υπάρξει ανατροπή του πολιτικού σκηνικού.