ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΟΡΗΓΙΕΣ ΣΤΑ ΔΕΛΤΙΑ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ

Το 1998 τα πρόστιμα του ΕΣΡ, πριν από τη συνταγματική αναθεώρηση, κυρώνονταν από τον τότε υπουργό Τύπου, πράξη που σήμερα φαντάζει μάλλον απαράδεκτη. Το πρόστιμο της εποχής εκείνης εναντίον του Αntenna, ύψους 30 εκατ. δρχ., κυρώθηκε και είχε επιβληθεί για υπέρβαση του επιτρεπόμενου κατά τη διάρκεια μίας ώρας χρόνου διαφημίσεων, τη μη τήρηση του κανόνα της παρέλευσης 20 λεπτών μεταξύ δύο διαδοχικών διακοπών για διαφημίσεις κατά τη διάρκεια του δελτίου ειδήσεων, την ανεπίτρεπτη μετάδοση χορηγικών αγγελιών κατά τη διάρκεια του δελτίου, καθώς και την απαγορευμένη παρεμβολή διαφημιστικών μηνυμάτων σε παιδικά προγράμματα.

Στην ανάλυση της απόφασης που κάνει για το περιοδικό «ΔίΜΕΕ», η νομικός Μαρία Κωστοπούλου παρατηρεί τα εξής:

• Το ΣτΕ αναγνωρίζει ότι ένα τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων είναι δυνατόν να αποτελείται από αυτοτελείς ενότητες «διακριτές μεταξύ τους, με ιδιαίτερη μουσική αναγγελία και διαφορετικούς παρουσιαστές» και πως από τη στιγμή που υπερβαίνει τα 30 λεπτά είναι νόμιμη η παρεμβολή των διαφημιστικών μηνυμάτων στα διαλείμματα μεταξύ των αυτόνομων μερών.

• Είναι νόμιμη η χορηγία των επιμέρους ενοτήτων της ζώνης των ειδήσεων, παρά την απαγόρευση της χορηγίας των δελτίων ειδήσεων. Η κρίση του ανωτάτου δικαστηρίου, παρότι δεν διατυπώνεται ρητά, συναρτάται με το ότι οι υπόλοιπες ενότητες της ενημερωτικής ζώνης δεν εντάσσονται στο εν στενή έννοια δελτίο ειδήσεων με αμιγώς ειδησεογραφικό χαρακτήρα, για το οποίο υφίσταται η ανωτέρω απαγόρευση.
• Στην περίπτωση των παιδικών προγραμμάτων το Ανώτατο Δικαστήριο κρίνει πως πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο μικτός χρόνος των παιδικών προγραμμάτων και όχι ο καθαρός χρόνος των εκπομπών. Δηλαδή, σύμφωνα με τη Μ. Κωστοπούλου, «για να εξεταστεί εάν τα παιδικά προγράμματα έχουν διάρκεια μικρότερη των 30 λεπτών (οπότε δεν επιτρέπεται η διακοπή για διαφημίσεις) ή μεγαλύτερη των 30 λεπτών (οπότε επιτρέπονται οι διακοπές για διαφημίσεις[…]), θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο συνολικός χρόνος της εκπομπής, συμπεριλαμβάνοντας και τον χρόνο που αφιερώνεται στις διακοπές και σε διαφημιστικά μηνύματα και τρέιλερ».

Ευρωπαϊκό καμπανάκι για την υπέρβαση του διαφημιστικού χρόνου

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πάντως, η κατάσταση είναι λίγο διαφορετική και υπάρχει πίεση προς τις χώρες και τις ανεξάρτητες αρχές να τηρείται η νομοθεσία για το ανώτατο όριο διαφημίσεων των 12 λεπτών την ώρα, με βάση την Κοινοτική Οδηγία για την «Τηλεόραση Χωρίς Σύνορα». Η υπέρβαση του ορίου, με διάφορα τεχνάσματα, επιτρέπει σε ορισμένους τηλεοπτικούς σταθμούς να αντλούν περισσότερα έσοδα σε σχέση με άλλους, αφού διαθέτουν περισσότερα λεπτά προς διαφήμιση. Όταν αυτό το καθεστώς δεν ελέγχεται από την ανεξάρτητη αρχή, δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού σε βάρος όσων τηρούν τη σχετική οδηγία. Η Ισπανία ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2005, μετά τη διαπίστωση υπέρβασης του ορίου (των 12 λεπτών) κατά 5 λεπτά, σε δειγματοληπτικούς ελέγχους. Η Κομισιόν διαπίστωσε παραβιάσεις και στην Ιταλία, στέλνοντας και στις δύο χώρες αυστηρές προειδοποιήσεις. Το ερώτημα είναι αν και στην Ελλάδα τηρείται η νομοθεσία από τους μεγάλους τηλεοπτικούς σταθμούς ή αν οι παραβιάσεις δεν διαπιστώνονται από το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο.