Πολιτικοί σε «απόγνωση»

Σε ασκήσεις πρακτικής αριθμητικής έχει επιδοθεί μια σειρά από πολιτικά και κομματικά στελέχη αναζητώντας ως κομματικό άθροισμα τον μαγικό αριθμό των 151 βουλευτών, ώστε να μπορέσουν να συνεχισθούν και στο μέλλον αμετάλλακτες οι δομές του σημερινού κομματικού-πολιτικού συστήματος.

Προέκυψαν λοιπόν τα ποικιλόμορφα και «πολυχρωματικά» εναλλακτικά σενάρια περί συνεργασιών των κομμάτων προκειμένου να ασκήσουν την κυβερνητική εξουσία. Όσο οι πιθανότητες για την ανάδειξη αυτοδυναμίας του πρώτου κόμματος στις επόμενες εκλογές μειώνονται, τόσο εντονότερα -και αγωνιωδώς- διαμορφώνονται εναλλακτικά σενάρια συνεργασίας των κομμάτων… προκειμένου να μη διαταραχθούν οι ιστορικά διαμορφωμένες «ισορροπίες»!

«ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΣΕ ΑΠΟΓΝΩΣΗ». Αυτός ο, σε παράφραση, τίτλος μπορεί να εκφράσει το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιπέσει τα πολιτικά κόμματα -ιδιαίτερα εκείνα που ασκούν εξουσία- και ένα μεγάλο τμήμα του πολιτικού μας «προσωπικού»…

Κι αυτό το αδιέξοδο, αυτή η «απόγνωση» εκφράζεται μέσα από τις «προτάσεις συνεργασίας»: «ΝΔ και ΛΑΟΣ», «ΠΑΣΟΚ και ΝΔ», «ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ», «ΝΔ μαζί με ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ», «οικουμενικό κυβερνητικό σχήμα», είναι τα μέχρι στιγμής υποδειχθέντα σενάρια συνεργασίας για τη διακυβέρνηση της χώρας…

Πριν απαντήσουμε στην εφικτότητα ή τη βιωσιμότητα τέτοιου τύπου κυβερνητικών συνεργασιών, είναι ενδιαφέρον να σταθούμε σε δύο παρατηρήσεις.

– Οι συνεργασίες αυτές δεν εκκινούν ούτε από κοινές στρατηγικές ούτε από συγκλίνουσες πολιτικές θέσεις. Αναφέρονται ευθέως στη δυνατότητα ή μη διαμόρφωσης κυβερνητικών σχημάτων εξουσίας.

Με την έννοια αυτή το πρακτικό κεντρικό επιχείρημα είναι αυτό της εξουσίας. Πρόκειται για ένα παράδειγμα ακραίου πολιτικού κυνισμού που δεν επικαλείται ούτε καν προσχηματικά κοινές αξίες, αρχές, οραματικούς στόχους. Από την άποψη αυτή φαίνεται ότι φθάνουμε «στον πάτο του βαρελιού».

– Σε ποιους απευθύνονται άραγε αυτά τα σενάρια περί συνεργασιών; Οι «αποδέκτες» ανήκουν σε δύο βασικές κατηγορίες:

Στην πρώτη ανήκει η αποκαλούμενη εκλογική «πελατεία», οι πελατειακές δομές και οι σχέσεις συναλλαγής. «Εμείς εδώ θα είμαστε και πάλι, είτε με το ένα είτε με το άλλο σενάριο», διαβεβαιώνουν την εκλογική τους πελατεία κάποια κόμματα και κάποιοι πολιτικοί… «Μην αναζητήσετε άλλες επιλογές, άλλες πολιτικές λύσεις. Εμάς θα βρείτε και πάλι μπροστά σας»…

Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι ισχυροί παράγοντες των συμφερόντων της διαπλοκής.

Οι παράγοντες αυτοί διαδραματίζουν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση των σεναρίων αυτών. Προβληματίζονται για τη δυνατότητα των σημερινών κομμάτων -και του συσχετισμού δυνάμεων που διαμορφώνεται στο πολιτικό σύστημα- να διατηρήσει την επιρροή τους στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων που αφορούν τα συμφέροντά τους, και κάποιες φορές αναζητούν «λύσεις» με το ενδεχόμενο δημιουργίας «νέων» κομμάτων…

Τα σενάρια συνεργασίας

«ΠΑΣΟΚ – ΝΔ» και «ΝΔ – ΛΑΟΣ», που διατυπώνονται από πολιτικούς και παράγοντες της Νέας Δημοκρατίας, έρχονται να «καλύψουν» τους ψηφοφόρους της συντηρητικής παράταξης και να «καθησυχάσουν» τους φορείς των συμφερόντων.

Η αντίστοιχη «πτέρυγα» από το ΠΑΣΟΚ έχει έτοιμη «λύση» την πολιτική βακτηρία του ΣΥΡΙΖΑ. Το μήνυμα προς την εκλογική-κοινωνική βάση του ΠΑΣΟΚ είναι σαφές: «Μην αποθαρρύνεστε από τα ποσοστά των σφυγμομετρήσεων. Μπορούμε και πάλι να γίνουμε εξουσία, έστω και με τη βοήθεια ενός ”γειτονικού” χώρου όπως ο ΣΥΝ. Εμάς θα έχετε και πάλι ως εκπροσώπους των συμφερόντων σας. Η νικηφόρα ”επάνοδος” είναι εφικτή και το κομματικό κόστος που θα καταβληθεί είναι σχετικώς χαμηλό».

Αυτή την αντίληψη καλλιεργεί εμμέσως και η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Το αποτέλεσμα είναι να έχει μεταβληθεί το ΠΑΣΟΚ σε «πολιτικό σπόνσορα» του ΣΥΡΙΖΑ με αποκορύφωμα το «σκηνικό» που στήθηκε στο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Ο

ΣΥΡΙΖΑ και η διφυής ηγεσία του θέλουν τις προτάσεις συνεργασίας προκειμένου να τις απορρίψουν αυτόματα μετά «βδελυγμίας». Γιατί με τον τρόπο αυτό θεωρούν ότι «ενδυναμώνουν» την «κινηματική» και «αντι-συστημική» ταυτότητα του κόμματός τους.

Είναι φανερό ότι η ιστορική μορφή κρίσης που διαπερνά τα κόμματα και το πολιτικό μας σύστημα δεν αντιμετωπίζεται με αλλαγές μορφών και σχημάτων διακυβέρνησης. Την απάντηση δεν θα τη δώσουν κυβερνητικά σχήματα συνεργασίας που μπορούν πράγματι να διασφαλίσουν ακόμη και μια ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Τα κόμματα και το πολιτικό σύστημα δεν «πάσχουν» από κρίση τυπικής νομιμότητας αλλά από κρίση αξιοπιστίας, δηλαδή από κρίση νομιμοποίησης των πολιτικών επιλογών και των πρακτικών τους στη συνείδηση των πολιτών.

Ούτε νέα κόμματα (που θα χειραγωγούνται από παράγοντες της διαπλοκής και θα στελεχώνονται από κενόδοξους πολιτικούς) ούτε «ποικιλόχρωμες» συνεργασίες με στόχο την εξουσία πρόκειται να δώσουν διέξοδο.

Μόνο ριζοσπαστικές εναλλακτικές προτάσεις και η ρήξη με τις δομές της διαπλοκής μπορούν να προσφέρουν μια ελπιδοφόρα προοπτική. Μέσα από μια παρόμοια διαδικασία θα αποδειχθεί ποια κόμματα και κάτω από ποιους όρους μπορούν να εκπροσωπήσουν τα κοινωνικά συμφέροντα, και, εάν απαιτείται, να συνεργασθούν.

Μέχρι τότε θα παρακολουθούμε το πολιτικό προσωπικό και τους κομματικούς φορείς να «ανακυκλώνουν» την απαξία τους και τα αδιέξοδά τους. Ένα τέτοιο προϊόν «ανακύκλωσης» είναι τελικά και αυτή η πανσπερμία προτάσεων περί συνεργασιών… Ας δείξουμε κατανόηση…