Περίεργη η στάση Ζορμπά για τις «6» φρεγάτες!

Όλη -κυριολεκτικά ΟΛΗ- η ηγεσία του μόνου αρμόδιου για τις εξοπλιστικές ανάγκες του Πολεμικού μας Ναυτικού, του ΓΕΝ, ζήτησε από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, τον Σπήλιο Σπηλιωτόπουλο (κυβέρνηση Καραμανλή), να γίνει προσπάθεια τροποποίησης της σύμβασης και να γίνει εκσυγχρονισμός μόνο σε ΔΥΟ και όχι σε ΕΞΙ φρεγάτες, θεμελιώνοντας την πρόταση σε ισχυρούς λόγους και βασικά στο ότι όταν θα έχει ολοκληρωθεί ο εκσυγχρονισμός, όλος ο εξοπλισμός τους θα είναι ξεπερασμένος και ουσιαστικά θα είναι άχρηστος, όπως προκύπτει από τα σημεία που παραθέτουμε στη συνέχεια.
Ο ΜΟΝΟΣ που αντέδρασε, δεν συμφώνησε με την πρόταση της ηγεσίας του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, ήταν ο τότε Γενικός Γραμματέας Εξοπλισμών κ. Γιώργος Ζορμπάς, όπως προκύπτει από ιδιόχειρο σχόλιό του σε «Ενημερωτικό – Εισηγητικό Σημείωμα» του ΓΕΝ, με ημερομηνία 28 Ιουλίου 2004.
Εντύπωση προκαλεί ότι ο κ. Ζορμπάς ούτε καν πρότεινε να γίνει βολιδοσκόπηση των διαθέσεων του αντισυμβαλλόμενου, ή κάποια διαπραγμάτευση, δεδομένων των δυνατοτήτων που έχει ο αγοραστής, εν προκειμένω το υπουργείο Άμυνας, δηλαδή μια κυβέρνηση, να επιβάλει τους όρους της, την προοπτική αποκλεισμού από μελλοντικές αναθέσεις…
Αντίθετα, ο κ. Ζορμπάς δέχεται εκ των προτέρων τη θέση του αντισυμβαλλόμενου, την άρνηση, σημειώνοντας τα εξής (χειρόγραφα, όπως σημειώσαμε παραπάνω):
«Εφόσον δεν είναι δεδομένη η σύμφωνη γνώμη του αντισυμβαλλόμενου περί της λύσεως της συμβάσεως κατά το αναφερόμενο μέρος (άν. σ.σ. ΠΔ 284/89) η προτεινόμενη από το ΓΕΝ ως αναγκαία εξέταση της δυνατότητας ”τροποποίησης της Σύμβασης Εκσυγχρονισμού της ζωής των Φ/Γ T. ”S” κείται εκτός του πλαισίου των Συμβάσεων και εκτός των προβλέψεων του νόμου 18.8.04/Υπογραφή»
Θα περίμενε κανείς ότι ο κ. Ζορμπάς όχι μόνο θα συναινούσε στην πρόταση του ΓΕΝ, αλλά θα πλειοδοτούσε, αφού αφενός μεν με την τροποποίηση της σύμβασης θα εξοικονομούνταν πόροι που θα αξιοποιούνταν στην αγορά σύγχρονου εξοπλισμού, αναγκαίου για την επόμενη εικοσαετία, ικανού για ν’ αντιμετωπίσει η Ελλάδα τις απειλές της Άγκυρας στο Αιγαίο. Άλλωστε αυτό είναι και το ουσιαστικό έργο του Γενικού Γραμματέα Εξοπλισμών, να προσπαθεί να εξασφαλίσει ό,τι το καλύτερο για τις Ένοπλες
Δυνάμεις.
Δημιουργεί ερωτήματα και θα πρέπει να δώσει εξηγήσεις ο κ. Ζορμπάς, πώς θεωρούσε ΔΕΔΟΜΕΝΗ την άρνηση της προμήθειας («Δεν είναι δεδομένη η σύμφωνη γνώμη του αντισυμβαλλόμενου», γράφει). Από πού το γνώριζε ο κ. Ζορμπάς; Έκανε κάποια βολιδοσκόπηση; Αναλογίσθηκε πόσα ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ θα κέρδιζε το υπουργείο Άμυνας από την αποφυγή της σπατάλης για τον εκσυγχρονισμό των 4 φρεγατών, από τη στιγμή που δεν τον θεωρούσε απαραίτητο το κατ’ εξοχήν αποφασιστικό όργανο, το ΓΕΝ; Και ο τότε αρχηγός του ΓΕΝ ναύαρχος κ. Αντωνιάδης είχε διαφωνήσει με τον εκσυγχρονισμό των 6 φρεγατών.
Ακόμη κι αν θεωρούσε δεδομένη ο κ. Ζορμπάς τη μη σύμφωνη γνώμη του κατασκευαστή, γιατί δεν κατεβλήθη προσπάθεια να πειστεί ο αντισυμβαλλόμενος, με τη δέσμευση π.χ. ότι κατά το ποσό που θα περιοριζόταν το ύψος της σύμβασης, θα καλυπτόταν με άλλες αναθέσεις που κρίνονταν από ΓΕΝ ως πιο απαραίτητες;
Σαφείς οι λόγοι τροποποίησης
Από τις 22 Οκτωβρίου 2002 ο τότε διευθυντής Εξοπλισμών του ΓΕΝ υποναύαρχος Η. Παδουβάς σε επείγον έγγραφό του, με θέμα το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των φρεγατών σημείωνε ότι η μείωση του αριθμού των φρεγατών, που θα εκσυγχρονίζονταν δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα στην επιχειρησιακή ετοιμότητα του Πολεμικού Ναυτικού:
Συγκεκριμένα επισήμαινε ότι:
ξ «Οι διατιθέμενες πιστώσεις από το ΕΜΠΑΕ 2001-2005 για το εν λόγω πρόγραμμα ανέρχονται σε 352.164.000 ευρώ (120 δισ. δρχ.) και υπολείπονται σημαντικά της οικονομικής προσφοράς των
ΕΝΑΕ» (Σημ. «Π»: ΕΝΑΕ είναι τα Ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά).
ξ«Διαφαίνεται ότι το πρόγραμμα δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθεί για έξι (6) αλλά για μικρότερο αριθμό φρεγατών, ενδεχόμενο που δεν επηρεάζει την επιχειρησιακή ετοιμότητα των μονάδων του ΠΝ, τουλάχιστον για την προσεχή πενταετία».
Και καταλήγει:
ξ«… παρακαλούμε να ληφθεί υπόψη ότι δεν είναι επιθυμητή η αύξηση της οροφής των διατιθέμενων πιστώσεων για το εν λόγω πρόγραμμα καθόσον το ΠΝ σε προσεχείς επικαιροποιήσεις του ΕΜΠΑΕ προσανατολίζεται σε νέες κατασκευές και σε εκσυγχρονισμούς μέσης ζωής μονάδων με υπόλοιπο ζωής άνω της εικοσαετίας» και ζητούσε ο διευθυντής Εξοπλισμών να:
ξ«εξεταστεί η δυνατότητα υλοποίησης του προγράμματος σε μικρότερο αριθμό φρεγατών τ. ”S” και στα πλαίσια των διατιθέμενων πιστώσεων ως ανωτέρω παράγραφος 1α».
Κι όμως αυτές τις σοβαρότατες επισημάνσεις ο γενικός γραμματέας Εξοπλισμών κ. Ζορμπάς δεν τις έλαβε καθόλου υπόψη και τάχθηκε κατά της τροποποίησης της σύμβασης, από την οποία τροποποίηση το Πολεμικό μας Ναυτικό θα ενισχυόταν με πιο εξελιγμένα μέσα, ικανά να στηρίξουν την επιχειρησιακή του δυνατότητα για την επόμενη εικοσαετία.
Κι άλλο καμπανάκι
Πέραν των προτάσεων του διευθυντή Εξοπλισμών, στο «Ενημερωτικό – Εισηγητικό Σημείωμα» θεμελιώνεται η ανάγκη τροποποίησης της σύμβασης τονίζοντας:
ξ «Την αναγκαιότητα προγραμματισμού νέου ναυπηγικού προγράμματος για κατασκευή νέων φρεγατών προκειμένου να αντικαταστήσουν σταδιακά τις φρεγάτες τ. “S”, που σήμερα είναι ηλικίας 22 έως και 26 ετών.
Διαφαίνεται ότι υφίσταται ανάγκη επικαιροποίησης των αρχικών επιχειρησιακών απαιτήσεων που υπαγόρευσαν τον Εκσυγχρονισμό Μέσης Ζωής έξι (6) φρεγατών τ. “S”, με υλοποίηση των αντικειμένων του προγράμματος σε μικρότερο αριθμό πλοίων.
Η εν λόγω επικαιροποίηση απορρέει από το γεγονός ότι λόγω της μεγάλης διάρκειας του προγράμματος και του προχωρημένου της ηλικίας των πλοίων ο εκσυγχρονισμός δεν είναι πλέον “cost effective” και ως εκ τούτου οι διατιθέμενες πιστώσεις θα είναι πιο παραγωγικό να διατεθούν για χρηματοδότηση μελλοντικού ναυπηγικού προγράμματος νέων φρεγατών».
Και καταλήγει το «Ενημερωτικό – Εισηγητικό Σημείωμα» ως εξής:
ξ«Προτείνεται η έγκριση εξέτασης της δυνατότητας τροποποίησης από ΓΓΟΣΑΕ/ΓΔΑΕ της Σύμβασης Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής (ΕΜΖ) των φρεγατών τ. “S” με υλοποίηση των αντικειμένων του ΕΜΖ μόνον σε δύο (2) φρεγάτες τ. ”S”».
Όλοι συμφωνούν -20 ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματικοί, συμπεριλαμβανομένου και του αρχηγού ΓΕΝ- εκτός από τον γενικό γραμματέα κ. Ζορμπά (!), ο οποίος μάλιστα επιμένει και σε επόμενο έγγραφο, σημειώνοντας ιδιόχειρα «ως σχόλιό μου στο ενημερωτικό σημείωμα» (!) με όλους τους άλλους να συμφωνούν.
258 δισ. δρχ. το συνολικό κόστος
Αξίζει να σημειωθεί, όπως αναφέρει στο «Συνοπτικό ιστορικό»:
ξ «Το συνολικό κόστος του προγράμματος για έξι (6) φρεγάτες τ. ”S” διαμορφώθηκε σε 757.370.335 euro (258,078 ΔΙΣ. δραχμές) το οποίο υπερέβαινε κατά πολύ το προβλεπόμενο ποσό του Επικαιροποιημένου ΕΜΠΑΕ το οποίο ήταν 352.164.343 euro (120 ΔΙΣ. δραχμές)».
Η σύμβαση (υπ’ αριθ. 010Β/03) υπογράφηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2003 μεταξύ ΓΓΟΣΑΕ και ΕΝΑΕ για τον εκσυγχρονισμό 6 φρεγατών τ. ”S” με κύριο ανάδοχο του προγράμματος τα ΕΝΑΕ και με την εταιρεία Thales Naval Netherland ως κύριο υποκατασκευαστή. Η εν λόγω σύμβαση ενεργοποιήθηκε την 21η Μαρτίου 2003 με συνολικό τίμημα 381.578.580 ευρώ.
Η απορία βέβαια παραμένει. Γιατί ο κ. Ζορμπάς δεν συμφωνούσε στην τροποποίηση της σύμβασης που ζητούσε ΕΠΙΜΟΝΑ το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού για πολύ σοβαρούς λόγους, που αφορούσαν την επιχειρησιακή υποδομή του Πολεμικού μας Ναυτικού, όταν η πρώτιστη αποστολή του γενικού γραμματέα Εξοπλισμών είναι η καλύτερη αξιοποίηση των πιστώσεων για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Όπως επίσης προκαλεί ερωτήματα πώς ο κ. Ζορμπάς προεξοφλούσε την άρνηση του αντισυμβαλλομένου.