«Novomakedonija» προτείνει η Ακαδημία για τα Σκόπια

Η Ακαδημία Αθηνών συζήτησε το επίμαχο ζήτημα της ονομασίας της FYROM σε κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίασή της στις 11 Νοεμβρίου 2004. Τα κυριότερα αποσπάσματα της απόφασης της Ακαδημίας τα παρουσιάζει σήμερα το «ΠΑΡΟΝ». Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, η απόφαση εστάλη στον τότε υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Μολυβιάτη.
Στο ιστορικό, απόρρητο κείμενό της η Ακαδημία υπογραμμίζει ότι οποιαδήποτε άλλη ονομασία, πλην των δύο προαναφερθεισών, δεν επιλύει το πρόβλημα, αλλά αντίθετα το περιπλέκει.
Ειδικότερα, η Ακαδημία απορρίπτει κατηγορηματικά τους λεγόμενους γεωγραφικούς προσδιορισμούς «Βόρεια» ή «Άνω» Μακεδονία, διότι, όπως επισημαίνει, «δημιουργούν συνειρμούς εκθρεπτικούς διεκδικήσεων εκ μέρους των Σκοπίων επί του συνόλου της συνολικής Δυτικής Μακεδονίας».
Τα κυριότερα αποσπάσματα αυτής της απόρρητης ιστορικής απόφασης της Ακαδημίας Αθηνών έχουν ως εξής:
Η Ακαδημία Αθηνών συνεζήτησε εισήγηση μέλους της με θέμα την καταλληλότερη ονομασία της πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας της Μακεδονίας, προ ημερησίας διατάξεως, κεκλεισμένων των θυρών, την 11η Νοεμβρίου 2004. Η εν λόγω εισήγηση περιλαμβάνει τρία μέρη: 1) Μακεδονία και «Μακεδονία». 2) Η πολιτική εκμετάλλευση των ονομάτων «Μακεδονία» και «Μακεδόνες». 3) Κρίσεις για τις προτεινόμενες λύσεις.
Το τελευταίο μέρος έχει ως εξής:

α.«Βόρεια Μακεδονία» και «Άνω Μακεδονία»
Και ο ένας και ο άλλος όρος, πρώτον, αυτομάτως εξυπονοεί τμήματα μιας ψευδο-«Μακεδονίας» (βλ. μέρος 1) και, δεύτερον, θα διαιωνίσει τις συγχύσεις που ήδη επικρατούν σε ευρείας διαδόσεως πληροφορικά όργανα, όπως οι εγκυκλοπαίδειες και το διαδίκτυο (βλ. μέρος 2).
Ο όρος «Άνω Μακεδονία» είναι φευκτέος και για ειδικούς λόγους, συνδεόμενους με την ιστορία του. Κατά την αρχαιότητα, σήμαινε περιοχή που αντιστοιχεί με τους σημερινούς νομούς Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς και Φλωρίνης και όπου περιορίζονταν οι Μακεδόνες πριν εξαπλωθούν στην πεδινή Μακεδονία. Αυτά μαρτυρούνται από τον Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη και επαναλαμβάνονται στην επιστημονική βιβλιογραφία. Καταθέτω φωτοαντίγραφα των σχετικών χωρίων των αρχαίων συγγραφέων, καθώς και των σελίδων 227 κεξ. της κλασικής μονογραφίας της Φανούλας Παπάζογλου, «Villes de Macedoine a I’epoque romaine», 1988, όπου σχολιάζονται οι αρχαίες μαρτυρίες και τα συμπεράσματα των νεωτέρων ερευνητών. Όπως είναι φανερό, η ομωνυμία «Άνω Μακεδονία» για το κράτος των Σκοπίων και «Άνω Μακεδονία» για τμήμα της γνήσιας Μακεδονίας, και δη το αρχαιότερό του, θα δημιουργεί συνειρμούς εκθρεπτικούς διεκδικήσεων εκ μέρους των Σκοπίων επί του συνόλου της ελληνικής Δυτικής Μακεδονίας.
β. «Νέα Μακεδονία»
Η ονομασία «Νέα Μακεδονία» είναι η ολιγότερο επιβλαβής λύση. Ναι μεν διατηρεί το όνομα «Μακεδονία», αίρει όμως τις πλείστες από τις επιζήμιες επιπτώσεις του. Πρώτον, «Νέα Μακεδονία» δεν είναι η Μακεδονία, όπως το Νέο Ψυχικό δεν είναι το Ψυχικό. Δεύτερον, κόβει την ιστορική συσχέτιση του κράτους των Σκοπίων με την αρχαία Μακεδονία και τη γεωγραφική ταύτισή του με μέρος της γνήσιας Μακεδονίας. Τρίτον, τερματίζει τη συστέγαση πληροφοριών για την αρχαία (και συνάμα σημερινή ελληνική) Μακεδονία και για τη «Μακεδονία» του 19ου αιώνα (κατά ένα μέρος της, αλλότρια προς την αρχαία Μακεδονία). Λεξικά και διαδίκτυο θα έχουν δύο λήμματα χωριστά, και απομακρυσμένα μεταξύ τους: «Macedonia» και «New Macedonia», «Macedoine» και «Nouvelle Macedoine», «Mazedonien» και «Neu-Mazedonien» και ούτω καθεξής.
Κατά την επακολουθήσασα συζήτηση, ο εισηγητής και οι περισσότεροι από τους παρεμβάντες συμφώνησαν να αποφευχθεί η δημοσιοποίηση της εισηγήσεως και των διαμειφθέντων, αλλά να τεθούν υπόψη των αρμοδίων, τηρουμένων των εξής αρχών: Η Ακαδημία δεν διατυπώνει λόγον εις τα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Εν τούτοις, έχει εκ του Νόμου 4398/1929 (εισαγωγή και άρθρο 1γ) το προνόμιο και το χρέος να εισηγείται στην κυβέρνηση επί ζητημάτων μείζονος σημασίας.
Επί της ουσίας, και η Ακαδημία φρονεί ότι έχει επιστεί ο καιρός προς επίλυσιν του προβλήματος και ότι η παράταση της εκκρεμότητος όχι μόνον δεν ωφελεί, αλλά αποβαίνει οσημέραι βλαπτικότερη. Υπό την παρούσα συγκυρία, η Ελλάς δεν μπορεί να απαιτήσει τη λύση που αποφασίσθηκε από τους πολιτικούς αρχηγούς το 1992. Βάσει της εισηγήσεως, η ολιγότερον βλαπτική ονομασία είναι «Νέα Μακεδονία», ει δυνατόν σε μία λέξη: «Novomakedonija».
Η Ακαδημία, λαμβάνοντας υπόψη τα μέρη 1 και 2 της εισηγήσεως, διατυπώνει την ευχή να χαραχθεί από την Πολιτεία μακροχρόνιο σχέδιο προς αντιμετώπιση της οικειοποιήσεως εκ μέρους της
FYROM μέρους της ημετέρας ιστορίας και των, βάσει αλυτρωτικών συνθημάτων, διεκδικήσεών της επί εδαφών συνεχώς κατοικουμένων από Έλληνες επί τέσσερες χιλιετίες. Η Ακαδημία, εάν κληθεί, θα συνεργασθεί επί καθαρώς επιστημονικού επιπέδου.

Σημερινή κατάσταση

Ο διεθνής παράγων (κυρίως ΗΠΑ και ΕΕ) τάσσεται υπέρ της σταθερότητος στην περιοχή και σ’ αυτό -νομίζει- θα συνέβαλε το κλείσιμο του θέματος μ’ ένα όνομα που πιστεύεται ότι δίδει βιωσιμότητα στο κράτος των Σκοπίων. Γεγονός είναι ότι δεν μπορείς να επιτύχεις την ονομασία ενός κράτους κατά την επιθυμία σου και το Δ. Δίκαιον δεν συνηγορεί σ’ αυτό. Όμως και το κράτος των Σκοπίων, αν όντως επιθυμεί την ειρήνη στην περιοχή, δεν μπορεί με την αδιαλλαξία του να διαταράσσει τους όρους καλής γειτονίας και συνεργασίας με τον κυριότερο γείτονά του. Γιατί επί του θέματος να φαίνεται στα μάτια τρίτων η Ελλάδα ως «ταραξίας» και όχι τα Σκόπια; Ίσως διότι δεν καταστήσαμε σαφές στους τρίτους το «δίκαιόν» μας, ίσως διότι δεν πείσαμε για τους κινδύνους ως προς την ειρήνη στην περιοχή, που συνεπάγεται η συνταγματική ονομασία και σήμερα ευρισκόμεθα προ αδυναμιών υπεράσπισης της θέσης μας. Ήδη διεξάγεται διάλογος υπό τον ΟΗΕ και οι υπάρχουσες πληροφορίες (δημοσιογραφικές κυρίως) ομιλούν για πιέσεις που δεχόμεθα και για προτεινόμενες ονομασίες («Νέα Δημοκρατία της Μακεδονίας – Σκόπια ή απλώς «Δημοκρατία της Μακεδονίας – Σκόπια»), που δύσχρηστες στην πράξη καθώς είναι, θα περιορισθούν στη λέξη «Μακεδονία» και μόνον. Η πρόταση Νίμιτς για αναγνώριση του συνταγματικού ονόματος «Δημοκρατία της Μακεδονίας», με διεθνή χρήση του ονόματος «Δημοκρατία της Μακεδονίας – Σκόπια», σε τίποτε δεν βελτιώνει το θέμα, μάλλον το καθιστά πλέον επιζήμιο. Τελικά και αυτή εξουδετερώνεται από τον όρο της απαγόρευσης χρήσης του όρου «Μακεδονία» και των παραγώγων του, που δείχνει ότι το θέμα δεν αντιμετωπίζεται με τη δέουσα υπευθυνότητα.
Κατά την ουσία του θέματος (όπως εξετέθη υπό την επικεφαλίδα «Αιτία της Διαφοράς»), η Ελλάδα καλείται πλέον να υπερασπίσει την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της από αλλοτρίωση με οδυνηρές συνέπειες. Προ αυτού του ενδεχομένου, καίτοι στερούμεθα σωστής πληροφόρησης και γνώσης των διαθέσεων των ΗΠΑ και της ΕΕ και των υπ’ αυτών ασκουμένων πιέσεων στη χώρα μας, ώστε να εκτιμήσουμε τα πιθανά περιθώρια συμβιβασμών που θα μπορούσαν να γίνουν, σταθερά παραμένει η άποψη ότι η βιωσιμότητα του κράτους των Σκοπίων και η σταθερότητα στην περιοχή είναι ανεπίτρεπτο να αποδεχθούμε να γίνουν αναλώμασι της ιστορίας μας και του πολιτισμού μας, συμβάλλοντες στη δημιουργία σοβαρών προβλημάτων για τις επόμενες γενιές Ελλήνων.
Ακόμα κι αν αποστασιοποιηθούμε από την απόφαση των Πολιτικών Αρχηγών του 1992, ύστερα από την τροπή που έχουν λάβει τα πράγματα, και δεχθούμε ένα σύνθετο όνομα που να περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία», αυτός θα πρέπει να δηλώνει γεωγραφικό προσδιορισμό ή να διαχωρίζει χρονικά το σημερινό κράτος των Σκοπίων από την ελληνική (μακεδονική) ιστορία.
Κατόπιν των ανωτέρω εκτεθέντων, εισηγούμεθα,
Α. Την αποδοχή δύο ονομασιών. Κατά κύριον λόγον του ονόματος «Σλαβομακεδονία» ή «Δημοκρατία της Σλαβομακεδονίας» (γεωγραφικός προσδιορισμός η Μακεδονία και σλαβικός ο εθνοτικός) και κατά δεύτερον λόγον του ονόματος «Νέα Μακεδονία» σε μία λέξη στη σκοπιανή γλώσσα, «Novomakedonija» ( διότι διαχωρίζει ιστορικά τη Μακεδονία). Οποιαδήποτε άλλη ονομασία δεν επιλύει το πρόβλημα, αλλά το περιπλέκει.
Β. Εφόσον οι ανωτέρω ονομασίες δεν επιτυγχάνονται, τότε να μη συναινέσουμε στο κλείσιμο του θέματος (να μείνει ανοικτό από δικής μας πλευράς), να καταγγελθεί η ενδιάμεση συμφωνία, να παύσει οποιαδήποτε μεσολαβητική προσπάθεια και να εφαρμοσθεί πολιτική σχέσεων με το κρατίδιο των Σκοπίων, η οποία να προστατεύει την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά μας και να υπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας κατά τον καλύτερο τρόπο, σε αναμονή πλέον ευνοϊκών συνθηκών για την επίλυση του θέματος.