ΝΕΟ «ΨΗΦΙΑΚΟ ’89» ΜΕΤΑΞΥ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ

Η ανακοίνωση του ψηφιακού χάρτη συχνοτήτων, που θα έχει ισχύ από το 2012 ή το 2015 για την Ελλάδα, φέρνει το μεγάλο ψηφιακό ντιλ της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή με τους μεγαλοεκδότες. Σε συνέχεια του νόμου για τη συγκέντρωση, οι νυν ιδιοκτήτες καναλιών, τα μεγάλα εκδοτικά συγκροτήματα δηλαδή, παίρνουν την υπόσχεση Καραμανλή ότι αυτοί θα κάνουν και στο μέλλον παιχνίδι. Τους παραδίδει μάλιστα, με αιτιολογία τη δυνατότητα εκπομπής Τηλεόρασης Υψηλής Ευκρίνειας (HDTV), από έναν ακόμη τηλεοπτικό σταθμό, δίνοντάς τους μία ακόμη ψηφιακή θέση, εκτός από αυτήν που δικαιωματικά τους ανήκει. Και όλα αυτά χωρίς άδεια και χωρίς να υπάρχει έως σήμερα απάντηση για το αντίτιμο της διάθεσης της «δημόσιας περιουσίας» των συχνοτήτων, όπως σαφώς ορίζει (ακόμη) το Σύνταγμα. Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως το υπουργείο Επικρατείας, τουλάχιστον σε νομικό και τεχνικό επίπεδο, δείχνει μια πρωτοφανή παραγωγικότητα για τα δεδομένα αυτής της οκνηρής κυβέρνησης.

Κερδισμένος ο Κυριακού στο ψηφιακό «κτηματολόγιο»

Κλειδί για να αντιληφθεί κανείς πώς γίνεται η διανομή της ισχύος είναι το ψηφιακό σπάσιμο της αναλογικής συχνότητας σε τέσσερα κομμάτια. Κάθε αναλογική συχνότητα, με τη μετατροπή της σε ψηφιακή, μοιράζεται σε τέσσερις «φέτες» (ψηφιακά κανάλια). Η χώρα, με εξαίρεση το Βόρειο Αιγαίο και τα Δωδεκάνησα, θα έχει ανά νομό 12 ψηφιακές συχνότητες, δηλαδή επί της ουσίας 48 ψηφιακές «φέτες» προς χρήση από τους σταθμούς.
– Κερδισμένοι, κατ’ αρχήν, είναι οι σταθμοί εθνικής εμβέλειας Mega, Antenna, Star, Alter, Alpha, ΣΚΑΪ και Μακεδονία TV. Με βάση τον χάρτη, έχουν τη δυνατότητα στο μέλλον, μετά το 2012, να χρησιμοποιούν δύο ψηφιακές φέτες ανά σταθμό, δηλαδή μισή ψηφιακή συχνότητα. Παράδειγμα, το Mega θα έχει τη δυνατότητα, με τις δύο ψηφιακές «φέτες», να βγάζει το κύριο πρόγραμμά του, και έναν ακόμη σταθμό, το Mega Cinema, ή μπορεί να χρησιμοποιήσει και τις δύο «φέτες» για να εκπέμπει με υψηλή ευκρίνεια (Mega HD). Πρακτικά, αυτή η κατανομή σημαίνει ότι ο Μ. Κυριακού εξασφαλίζει μία ολόκληρη ψηφιακή συχνότητα (τέσσερις ψηφιακές «φέτες»), έχοντας τον ΑΝΤ1 και το Μακεδονία TV στον κύκλο συμφερόντων του, του οποίου η αξία αναπόφευκτα εκτινάσσεται. Ο Β. Βαρδινογιάννης έχει αυξημένο ψηφιακό μερίδιο λόγω του ελέγχου του Star και της συμμετοχής στο Mega, ενώ όλοι οι άλλοι λαμβάνουν από μισή ψηφιακή συχνότητα! Αυτό, με άλλα λόγια, σημαίνει πως η ενόχληση επιχειρηματιών που στήριξαν προσωπικά τον Καραμανλή (π.χ. Αλαφούζος), όταν όλοι οι άλλοι τον χλεύαζαν, είναι πολύ μεγάλη!
– Κερδισμένος και ο 902 TV, καθώς, αν και πρόκειται για σταθμό με υποτυπώδες πρόγραμμα και ώρες telemarketing που δεν συμβαδίζουν με την ηθική και την αισθητική των αριστερών κομμάτων, εξασφαλίζει χωρίς ταλαιπωρία μια θέση και στο επερχόμενο ψηφιακό τηλεοπτικό σκηνικό. Το 1993 κόπηκε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, με την οποία το κόμμα συνεργάστηκε το 1989, το 2008 ο Κ. Καραμανλής δίνει φιλί ζωής στον 902 TV, κλείνοντας το μάτι στο ΚΚΕ. Θυμίζουμε πως με βάση τον νόμο Ρουσόπουλου, αν οι μετοχές ενός ηλεκτρονικού, νομίμως λειτουργούντως τηλεοπτικού ή ραδιοφωνικού σταθμού περάσουν στο κόμμα, τότε αυτός εκπέμπει χωρίς άδεια.
– «Τυχερό» και το Κανάλι της Βουλής, το οποίο θα έχει πλέον, στην ψηφιακή περίοδο, πραγματικά πανελλαδική κάλυψη, κάτω από την ομπρέλα της ΕΡΤ.
– Χαμένοι οι περιφερειακοί σταθμοί, ειδικά αυτοί της Αττικής, όπου υπάρχουν και ισχυρότερα κεφάλαια. Στην ψηφιακή περίοδο θα πάρουν μόλις μία ψηφιακή «φέτα», δηλαδή το 1/4 μιας ψηφιακής συχνότητας, ενώ δεν έχουν προτεραιότητα ούτε στο στάδιο της μετάβασης.
– Χοντρό παιχνίδι αναμένεται στη συνδρομητική τηλεόραση. Ο χάρτης δίνει δύο ψηφιακές φέτες (μισή ψηφιακή συχνότητα) για ανάπτυξη τέτοιων δραστηριοτήτων, βάζοντας έτσι στο παιχνίδι, εκτός από τη NetMed, και άλλον έναν παίχτη (διαβάστε σχετικό ρεπορτάζ σήμερα στις Τυπολογίες). Δηλαδή, κάθε εταιρεία συνδρομητικής τηλεόρασης θα έχει το 1/4 μιας ψηφιακής συχνότητας.
– Υπάρχει ακόμη πρόβλεψη για δορυφορικούς σταθμούς, την τηλεόραση από το κινητό τηλέφωνο, αλλά και υπηρεσίες όπως η τηλεϊατρική, η τηλεκπαίδευση κ.ά.

Το «παιχνίδι» με το στάδιο μετάβασης

Κρίσιμη περίοδος είναι η φάση της μετάβασης στην ψηφιακή τηλεόραση, η οποία ξεκινάει, σύμφωνα με τις διακηρύξεις, την 1η Νοεμβρίου 2008. Το παιχνίδι εκεί παίζεται μεταξύ ιδιωτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας και ΕΡΤ, στην υπό διαμόρφωση κοινή εταιρεία, η οποία έχει στόχο την ανάπτυξη του δικτύου. Και σε αυτό το πεδίο ο πρώτος ρόλος είναι των ιδιοκτητών, την ίδια ώρα που οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών απαγορεύεται να είναι «πάροχοι» περιεχομένου, ενώ αντιθέτως τα ραδιοτηλεοπτικά κανάλια, ως «πάροχοι περιεχομένου», μπορούν να έχουν την εκμετάλλευση δικτύου συχνοτήτων…
Στο στάδιο της μετάβασης δεν υπάρχουν άδειες, αντιθέτως υπάρχει σοβαρό προβάδισμα των ιδιοκτητών σταθμών εθνικής εμβέλειας (και πρώην «νταβατζήδων») έναντι όλων των άλλων). Θυμίζουμε πως στη μετάβαση που θα ξεκινήσει σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τα εθνικής εμβέλειας κανάλια, σε συνεννόηση μεταξύ τους, κλείνουν το κέντρο αναλογικής εκπομπής στην Αίγινα και σε αντάλλαγμα αποκτούν τη δυνατότητα να εκπέμπουν εκτός από αναλογικά και ψηφιακά χρησιμοποιώντας μια ψηφιακή θέση (το 1/4 μιας ψηφιακής συχνότητας). Κοινώς, εκτός από την ΕΡΤ, όλοι οι μεγάλοι αποκτούν ένα σοβαρό πλεονέκτημα, αφού παίρνουν πρώτα θέση στη σύνταξη του ψηφιακού τηλεοπτικού κτηματολογίου έναντι των περιφερειακών σταθμών. Και με δεδομένο πως η μετάβαση θα κρατήσει τουλάχιστον ως το 2012, το προβάδισμα που κερδίζουν είναι πολύ ισχυρό.
Το μεγάλο ψηφιακό ντιλ της κυβέρνησης
Όπως είναι φανερό, η κυβέρνηση, με ένα ακόμη «πυροτέχνημα», την υπόσχεση δεύτερου καναλιού σε όλους όσους χαρακτήριζε προ του 2004 «νταβατζήδες», παζαρεύει την περίοδο χάριτος. Στο δε μεταβατικό στάδιο αφήνει τους ιδιοκτήτες να κάνουν παιχνίδι μόνοι τους, σε συνεργασία με την ΕΡΤ, σε μια κοινή εταιρεία που θα διαχειρίζεται το δίκτυο ψηφιακών συχνοτήτων. Κρατάει όμως για τον εαυτό της το «μαχαίρι» του καρπουζιού. Στη συγκεκριμένη περίπτωση κρατάει τις συχνότητες. Ο Θ. Ρουσόπουλος δεν ξεκαθάρισε ποιος θα δίνει τις ψηφιακές θέσεις στις συχνότητες, απαντώντας γενικά ότι το προβλέπει ο νόμος. «Όσοι θα θελήσουν να κάνουν ψηφιακή τηλεόραση θα περάσουν μετά το Προεδρικό Διάταγμα στην υποψηφιότητα. Όσοι θελήσουν να μπουν στη μετάβαση -οι νομίμως λειτουργούντες μπορούν να μπουν- θα χρειαστεί να κάνουν μια πολύ απλή διαδικασία, αν θυμάμαι καλά…», είπε χαρακτηριστικά.
Ο νόμος όμως δεν λέει συγκεκριμένα κάτι, αλλά παραπέμπει σε νέα ΠΔ και υπουργικές αποφάσεις. Το ποιος θα έχει την κατοχή των ψηφιακών συχνοτήτων είναι κομβικό σημείο. Θα τις έχει η ΕΕΤΤ; Το ΕΣΡ; Ένας ανεξάρτητος φορέας που θα τις πληρώσει στο κράτος (όπως γίνεται σε όλο τον κόσμο) και μετά θα τις νοικιάζει στους λεγόμενους «παρόχους περιεχόμενου», δηλαδή στα τηλεοπτικά κανάλια, αλλά σε και όποιον άλλον θέλει να προσφέρει «υπηρεσίες»; Ο υπουργός δεν έγινε ξεκάθαρος και η αιτία είναι πολύ απλή. Η κατοχή και διανομή των ψηφιακών θέσεων στις συχνότητες είναι το νούμερο ένα «όπλο» της εξουσίας στην επερχόμενη ψηφιακή εποχή. Ο νόμος ορίζει ότι τις άδειες προγράμματος, αλλά όχι και εκπομπής, θα τις δίνει το ΕΣΡ με μια απλή αίτηση. Πριν όμως από αυτήν το κανάλι θα πρέπει να διαθέτει την άδεια της ψηφιακής θέσης.
Εννοείται ότι η χορήγηση αδειών αναλογικής τηλεόρασης απομακρύνεται χρονικά, ακόμη κι αν γίνει σύντομα η προκήρυξη. Και αυτή πρέπει οπωσδήποτε να δημοσιευτεί, διότι αναμένεται ως το τέλος Δεκεμβρίου η απόφαση του ΣτΕ που καταργεί το προσωρινό καθεστώς λειτουργίας, με το οποίο εκπέμπουν ημινόμιμα όλοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί ως τις 31 Οκτωβρίου. Αν από την επόμενη ημέρα, την 1η Νοεμβρίου, γίνει δυνατή η εκπομπή ψηφιακού τηλεοπτικού σήματος από τους μεγάλους τηλεοπτικούς σταθμούς, τότε σταδιακά οι αναλογικές άδειες δεν θα έχουν καμία απολύτως σημασία.
Τέλος, σε νομικό επίπεδο δυνατότητα συμμετοχής έχουν όλες οι εταιρείες με έδρα σε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον έχουν σταθμούς «νομίμως λειτουργούντες». Αν θελήσουν να έρθουν στην Ελλάδα, θα συμμετάσχουν στη διαδικασία, χωρίς τυπικά να είναι υποχρεωμένοι να αγοράσουν κάποιον τηλεοπτικό σταθμό, όμως, όπως λένε από το υπουργείο Επικρατείας, δεν θα έχουν το κριτήριο της παλαιότητας.