ΜΟΙΡΑΖΟΥΝ την πετρελαϊκή λεία στο Ιράκ

Την εβδομάδα που πέρασε όμως η περίοδος χάριτος έληξε και η κατοχική κυβέρνηση αποκάλυψε τις προθέσεις της για την εκμετάλλευση των μυθικών πετρελαϊκών κοιτασμάτων του Ιράκ, χαρίζοντάς τα όλα στους Δυτικούς και δη στους Αμερικάνους. Επιβεβαίωσε έτσι ότι τα πετρέλαια και όχι το ενδιαφέρον για την αποκατάσταση της δημοκρατίας ή η ανησυχία για τα πυρηνικά του Σαντάμ, που ποτέ άλλωστε δεν βρέθηκαν, ήταν η αιτία για τα ποτάμια αίματος που χύθηκαν και εξακολουθούν να χύνονται στο Ιράκ.

Όλα δικά τους τα πήραν οι Δυτικοί και κυρίως οι Αμερικάνοι! Τίποτε δεν άφησαν για τους ανταγωνιστές τους, Ρώσους και Ασιάτες, κι ας είναι αυτοί που κλείνουν σε όλες τις πτώσεις την ελευθερία της αγοράς και την ανάγκη του ελεύθερου και απρόσκοπτου ανταγωνισμού. Η «αμεροληψία» που έδειξε η κατοχική κυβέρνηση του
Ιράκ αποδεικνύει στο έπακρο ότι η αρχή που διέπει τις αμερικανικές μπίζνες υπακούει στη ρήση «όποιος έχει το μαχαίρι κόβει και το καρπούζι». Όλα τ’ άλλα είναι υποκρισία…
Η αποκάλυψη έγινε την περασμένη, Δευτέρα 30 Ιουνίου, όταν ο «υπουργός» Πετρελαίου της κατεχόμενης χώρας έδωσε το πρόκριμα της εκμετάλλευσης στις εταιρείες Exxon Mobil, Shell, Chevron, BP και Total, από 41 πολυεθνικές επιχειρήσεις που είχαν συνολικά εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους να επενδύσουν στη δοκιμαζόμενη χώρα.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες πετρελαϊκές εταιρείες απάρτιζαν την Πετρελαϊκή Εταιρεία του Ιράκ που από το 1929 μέχρι το 1972, όταν την εθνικοποίησε ο Σαντάμ Χουσεΐν, εκμεταλλευόταν με αποικιακούς όρους τον ιρακινό πλούτο.
Η προτίμηση σε αυτές τις εταιρείες αποτελεί το πρώτο βήμα για την υπογραφή των πολυπόθητων μακροχρόνιων συμβολαίων εκμετάλλευσης που υπολογίζεται να πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο, όταν γίνει επιτέλους κατορθωτό από το Κοινοβούλιο να ψηφίσει τον νόμο που θα καθορίζει τους όρους εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων.
Ο αποκλεισμός πετρελαϊκών πολυεθνικών, όπως οι ρωσικές Gazprom και Lukoil και η ιαπωνική Mitsubishi, αποτέλεσε σκάνδαλο όχι μόνο γιατί τα μεγέθη των εν λόγω εταιρειών είναι συγκρίσιμα με αυτά των Δυτικών -οπότε αποδεικνύεται ψευδές το επιχείρημα του υπουργού Πετρελαίου που έσπευσε να δηλώσει ότι «αν χρειάζεσαι γιατρό πηγαίνεις στον καλύτερο»- αλλά γιατί επίσης είναι από τις ελάχιστες που διαθέτουν τεχνογνωσία στα επίμαχα κοιτάσματα, καθώς είχαν επενδύσεις στο Ιράκ μέχρι πρόσφατα, όταν δηλαδή οι αμερικανικές εταιρείες εφάρμοζαν εμπάργκο κατά διαταγή της Ουάσινγκτον. Φαίνεται έτσι ότι ο αποκλεισμός τους έγινε με καθαρά πολιτικά κριτήρια…
Κατά διαταγή
του Λευκού Οίκου
Το γεγονός ωστόσο ότι δεν προηγήθηκε καμιά «φυσική επιλογή» από την οποία να αναδειχθούν οι «καλύτεροι» κι όλα έγιναν κατόπιν παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων και οδηγιών της Ουάσινγκτον προς την κατοχική κυβέρνηση, αποκαλύφθηκε από δημοσίευμα των «Νιου Γιορκ Τάιμς» την περασμένη Τρίτη 1 Ιουλίου, με τίτλο «Οι ΗΠΑ βοήθησαν τους Ιρακινούς για τα πετρελαϊκά συμβόλαια». Ξεκίναγε δε με τα ακόλουθα: «Μια ομάδα αμερικάνων συμβούλων καθοδηγούμενη από μια μικρή ομάδα του υπουργείου Εξωτερικών διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο για την κατάρτιση των συμβολαίων μεταξύ της ιρακινής κυβέρνησης και πέντε μεγάλων δυτικών πετρελαϊκών εταιρειών για να επενδύσουν σε ορισμένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα του Ιράκ, σύμφωνα με αμερικανούς αξιωματούχους. Η αποκάλυψη, τη στιγμή της ανακοίνωσης των συμβολαίων, είναι η πρώτη επιβεβαίωση της άμεσης ανάμιξης της κυβέρνησης Μπους και είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσει κριτική για τα συμβόλαια».
Πριν καν στεγνώσει το μελάνι της αμερικανικής προοδευτικής εφημερίδας η ιρακινή κυβέρνηση δέχθηκε πλήθος κριτικών ακόμη κι από κει που κανείς δεν θα περίμενε, όπως για παράδειγμα από αμερικάνους γερουσιαστές που ζήτησαν από την κυβέρνηση Μπους να παγώσει τα ιρακινά σχέδια επειδή έτσι θα ενταθούν οι ένοπλες συγκρούσεις στο εσωτερικό του
Ιράκ και η προοπτική της ειρήνευσης θα απομακρυνθεί ακόμη περισσότερο. Επικριτικά στάθηκαν και οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» που σε σημείωμα της σύνταξής τους την Τρίτη 1 Ιουλίου, είπαν με τον τρόπο τους… «παιδιά ψυχραιμία». Ανέφεραν κατά λέξη: «οι περισσότεροι
Ιρακινοί υποθέτουν ότι η αμερικανική επέμβαση ήταν ένα τέχνασμα για να επιτραπεί στη συμμαχία να αρπάξει τα πετρελαϊκά τους αποθέματα… Αν οι αμερικανικές επιχειρήσεις κερδίσουν τα συμβόλαια με αδιαφανείς διαδικασίες οι σπίθες της υποψίας θα πάρουν φωτιά… Οι επενδυτές πρέπει να επιδείξουν υπομονή. Οι διαφανείς διαδικασίες και μια ευρεία συναίνεση για τη διανομή των πετρελαϊκών κερδών είναι ουσιώδεις για την πολιτική σταθερότητα του Ιράκ. Η κυβέρνηση του Ιράκ δεν μπορεί να αντέξει να αναλάβει κανένα ρίσκο. Πράττοντας κάτι τέτοιο δεν θα ήταν προς το συμφέρον του Ιράκ, της περιοχής ή, επίσης, των ξένων επενδυτών».

Πετρελαϊκό Ελ Ντοράντο
Οι -προφανείς- συμβουλές της βρετανικής εφημερίδας έπεσαν ωστόσο στο κενό. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε τους λόγους. Τα συμβόλαια στον ανεξερεύνητο -επί της ουσίας- πετρελαϊκό παράδεισο του Ιράκ αποτελούν φιλί ζωής για τις δυτικές πολυεθνικές. Αρκεί να λάβουμε υπ’ όψη μας πως αν και το Ιράκ είναι η τρίτη χώρα στη σειρά με κριτήριο τα πετρελαϊκά αποθέματα (μετά την Σαουδική Αραβία και το Ιράν) διαθέτοντας 115 δισ. βαρέλια βεβαιωμένα αποθέματα, παρ’ όλα αυτά λόγω της ανυπαρξίας επενδύσεων κατά τις τελευταίες δεκαετίες βρίσκεται μόλις στην έκτη σειρά της κατάταξης στην παγκόσμια παραγωγή μετά τη Σαουδική Αραβία, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, το Ιράν και την Κίνα. Άμεσος στόχος της ιρακινής «κυβέρνησης» είναι να καταφέρει να αυξήσει την εξόρυξη από 2,5 εκ. βαρέλια την ημέρα που είναι τώρα, σε 4,5 εκ. βαρέλια μέχρι το 2013. Αυτή η διαδικασία θα αποβεί εξαιρετικά επικερδής για τις εταιρείες που θα εμπλακούν, καθώς το ιρακινό πετρέλαιο δεν είναι μόνο άφθονο αλλά και φθηνό, σε σύγκριση με άλλα κοιτάσματα που βρίσκονται σε μεγάλο βάθος, απαιτώντας σημαντικές επενδύσεις.
Παρ’ όλα αυτά κανείς δεν μπορεί να στοιχηματίσει για το πότε θα γίνουν οι επενδύσεις και θα ξεκινήσει η άντληση. Αν η «κυβέρνηση» του Μαλίκι υπέγραψε προσωρινά μόνο συμβόλαια και όχι οριστικά, όπως θα επιθυμούσε, είναι γιατί μέχρι στιγμής δεν έχει επέλθει συμφωνία μεταξύ Σιιτών και Κούρδων που συμμετέχουν στην κυβέρνηση (καθώς οι Σουνίτες αποχώρησαν πέρυσι τον Αύγουστο) για τους όρους υπό τους οποίους θα γίνει η διανομή των κερδών. Συγκεκριμένα οι Κούρδοι από το βόρειο τμήμα της χώρας αντιμετώπιζαν τα κοιτάσματα που βρίσκονται στο υπέδαφός τους ως τον βατήρα για την οριστική ανεξαρτητοποίησή τους από τη Βαγδάτη. Έτσι υπέγραψαν τουλάχιστον είκοσι συμβόλαια εκχωρώντας την εκμετάλλευση ισάριθμων κοιτασμάτων σε μικρότερες πολυεθνικές επιχειρήσεις, προκαλώντας την μήνιν της Βαγδάτης που απείλησε με αποκλεισμό από την υπογραφή συμβολαίων οποιαδήποτε εταιρεία συνεργαστεί με τους Κούρδους. Μέσα σε αυτήν τη διελκυστίνδα δεν έχει υπάρξει ο απαιτούμενος συμβιβασμός μεταξύ Κούρδων και Σιιτών που θα επιτρέψει την ψήφιση ενός νόμου ο οποίος θα διανέμει με έναν αμοιβαία αποδεκτό τρόπο τα κέρδη μεταξύ περιφερειακής και κεντρικής κυβέρνησης και ταυτόχρονα θα κατοχυρώνει τους διεθνείς επενδυτές.

Διαδηλώσεις
κατά της κατοχής
Η προθυμία που έδειξε η ιρακινή «κυβέρνηση» να διευκολύνει τις δυτικές πολυεθνικές θα διευρύνει το κενό που τη χωρίζει από την πλειοψηφία των Ιρακινών που εξακολουθούν να θεωρούν τον αμερικανικό στρατό ως στρατό κατοχής. Καθόλου τυχαία δεν είναι και η σύγκρουση που μαίνεται στην ιρακινή ελίτ σε ό,τι αφορά το καθεστώς παραμονής των αμερικανικών κατοχικών στρατευμάτων, καθώς στο τέλος του χρόνου λήγει η εντολή που είχαν παράσχει τα Ηνωμένα Έθνη, νομιμοποιώντας έτσι το αιματοβαμμένο καθεστώς κατοχής. Η ισχυρότερη αντιπολίτευση απέναντι στη σιιτική κυβέρνηση ασκείται από τους μαχητικούς Σιίτες του Μοκτάντα αλ Σαντρ, που έχουν πολλές φορές αντιμετωπίσει τις δυνάμεις κατοχής και την περασμένη Παρασκευή, όταν οι κυβερνητικοί μαζί με τους Αμερικάνους έβαζαν τις τελευταίες πινελιές στα συμβόλαια για τα πετρέλαια, μετά την ολοκλήρωση της προσευχής διαδήλωναν με αίτημα να φύγουν άμεσα από το Ιράκ τα στρατεύματα κατοχής.
Λάδι στη φωτιά των συγκρούσεων για το μέλλον των Αμερικανών στο Ιράκ έριξαν και οι υπαναχωρήσεις του δημοκρατικού υποψήφιου για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, Μπάρακ Ομπάμα. Ενώ μέχρι πρόσφατα υπεράσπιζε με ανυποχώρητο τρόπο τον στόχο επιστροφής από το Ιράκ όλων των μάχιμων δυνάμεων, δηλαδή και των 150.000 στρατιωτών, μέσα σε 16 μήνες από την ημέρα που θα αναλάμβανε, όσο πλησιάζει η 4η Νοέμβρη θέτει μια σειρά όρους και προϋποθέσεις που απομακρύνουν στο απώτερο μέλλον την εκπλήρωση του στόχου, σπέρνοντας την απογοήτευση στους οπαδούς του και την οργή στους Ιρακινούς που βλέπουν την κατοχή όχι μόνο να διαιωνίζεται, αλλά να γίνεται και πολύμορφη καθώς πέρα από στρατιωτική μετατρέπεται και σε οικονομική.