Αναγκαία η απογραφειοκρατικοποίηση του συνδικαλιστικού κινήματος

Ανύπαρκτη είναι η συνδικαλιστική δραστηριοποίηση στις μικρές επιχειρήσεις, ενώ το συνδικαλιστικό κίνημα παρουσιάζει ελλειμματική δράση στην προσέγγιση των εργαζομένων! Οργανωτικά προβλήματα κρατούν εκτός Συνδικάτων όσους δουλεύουν στις νέες μορφές εργασίας (κυρίως νέους), ενώ πρόσθετο πρόβλημα αποτελεί η προσπάθεια των κομμάτων να χρησιμοποιήσουν το συνδικαλιστικό κίνημα «ως μακρύ τους χέρι στην κοινωνία…».
Απαντά στο «ΠΑΡΟΝ» η πρόεδρος του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Αθήνας (ΕΚΑ), η κ. Στάβυ Σαλουφάκου, συμμετέχοντας στην έρευνα για την απομαζικοποίηση του συνδικαλιστικού κινήματος και της αδυναμίας αποτελεσματικής παρέμβασής του στα προβλήματα των λαϊκών στρωμάτων.
Μόνο ο δημοκρατικός εσωτερικός διάλογος ουσίας πέρα από μονοπαραταξιακές σκοπιμότητες μπορεί να οδηγήσει στην αναδιοργάνωση των Συνδικάτων και της «απογραφειοκρατικοποίηση της λειτουργίας τους».
Η κ. Στάβυ Σαλουφάκου απαντά ως εξής στα ερωτήματα της έρευνας:
n Η απομαζικοποίηση του Συνδικαλιστικού Κινήματος είναι μέγιστο πρόβλημα. Τι πρέπει να γίνει, ώστε τα Συνδικάτα να αποτελέσουν και πάλι πόλο έλξης για τους εργαζομένους;
– Το συνδικαλιστικό κίνημα στη χώρα μας, στο σχεδόν 100 χρόνια δράσης του, έχει συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση των όρων διαβίωσης των εργαζομένων (εισόδημα, ασφαλιστικά δικαιώματα, ποιότητα ζωής κ.ά.).
Παρ’ όλα αυτά, ο ένας στους τρεις εργαζομένους δεν είναι οργανωμένος στο επιχειρησιακό και κλαδικό σωματείο του.
Σε μεγάλο ποσοστό οφείλεται και στη μορφή που έχει ο παραγωγικός ιστός της χώρας. Μικρές επιχειρήσεις με 1 έως 10 εργαζομένους, πολλές φορές οικογενειακού χαρακτήρα όπου η συνδικαλιστική δραστηριοποίηση είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη.
Εκτός των αντικειμενικών προβλημάτων και το ίδιο το Συνδικαλιστικό Κίνημα παρουσιάζει ελλειμματική δράση ως προς την προσέγγιση των εργαζομένων συναδέλφων μας και την ενημέρωση για τα δικαιώματά τους και ποιο είναι το σωματείο που μπορούν να ενταχθούν.
Το πολιτικοοικονομικό περιβάλλον και η ενίσχυση της αντίληψης του ατομικού προσδιορισμού σε αντίθεση με τη συλλογική έκφραση δημιουργούν ακόμη εντονότερο πρόβλημα στην ένταξη των νέων εργαζομένων στα συνδικάτα.
Άλλο ένα πρόβλημα είναι ότι το συνδικαλιστικό κίνημα δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει οργανωτικά ζητήματα και να εντάξει στις τάξεις του, τους εργαζόμενους στις νέες μορφές εργασίας και τις νέες τεχνολογίες, οπότε ένας μεγάλος αριθμός, κυρίως νέων, ακόμα και εάν το επιθυμούν δεν μπορούν να ενταχθούν στο συντεταγμένο συνδικαλιστικό κίνημα.
Ένα ακόμα κυρίαρχο πρόβλημα, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, είναι ο αυταρχισμός των εργοδοτών, που κατ’ ουσίαν επιχειρούν να απαγορεύσουν τη συνδικαλιστική δραστηριότητα, στοχοποιώντας τους εργαζόμενους που απασχολούνται με τα κοινά και πολλές φορές εκβιάζοντάς τους ακόμα και με την ίδια τους τη δουλειά.
Το συνδικαλιστικό κίνημα οφείλει να ανασυνταχθεί και να απαντήσει στις σημερινές προκλήσεις με όρους του 21ου αιώνα χωρίς οργανωτικές αγκυλώσεις και ξεπερνώντας εσωτερικά επιμέρους προβλήματα ώστε να εκφράσει ταξικά και αποτελεσματικά τον κόσμο της εργασίας.
n Το συνδικαλιστικό κίνημα είναι πολυδιασπασμένο, εν πολλοίς ενσωματωμένο, αδύναμο να αντιμετωπίσει τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα. Πώς μπορεί να αναστραφεί αυτή η πραγματικότητα;
– Η πολυδιάσπαση σε πολλά μικρά σωματεία και αναποτελεσματικές δομές αλλά και η ανάδειξη ως κυρίαρχων των ιδεολογικών πολιτικών αντιθέσεων των υπαρκτών παρατάξεων δημιουργούν βαβελική έκφραση του Συνδικαλιστικού Κινήματος που γίνεται απεχθής για πολλούς εργαζόμενους.
Η πολυδιάσπαση οδηγεί στην πολυγλωσσία, που έχει ως συνέπεια την αναποτελεσματικότητα και τη σύγχυση πολλές φορές ως προς τα αιτήματα, τις διεκδικήσεις και τις θέσεις του συντεταγμένου συνδικαλιστικού κινήματος.Πρόσθετο πρόβλημα είναι η προσπάθεια των κομμάτων να χρησιμοποιήσουν το συνδικαλιστικό κίνημα ως μακρύ τους χέρι στην παρέμβασή τους στην κοινωνία, να το ποδηγετήσουν και στην ουσία να ακυρώσουν την αυτόνομη δράση του. Η αυτονομία του συνδικαλιστικού κινήματος είναι ο μοχλός ανάπτυξής του. Από την πλευρά μας δεν μπορεί παρά να είναι αδιαπραγμάτευτη η θέση μας και αταλάντευτη η στάση μας ότι πρώτη μας ευθύνη είναι η έκφραση των αιτημάτων και των θέσεων των εργαζομένων, πρώτη μας στόχευση είναι η καλυτέρευση της θέση της εργατικής τάξης με κάλυψη των αναγκών της στα θέματα εισοδήματος, εργασιακών σχέσεων, ποιότητας ζωής, κοινωνικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
n Τι μέτρα απαιτούνται για να μπορέσει το συνδικαλιστικό κίνημα να αναλάβει παρεμβατικό, αποτελεσματικό τρόπο;
– Η απομαζικοποίηση του συνδικαλιστικού κινήματος υποβαθμίζει τον ρόλο του.
Πρώτο μας μέλημα είναι η ένταξη όλων των εργαζομένων στα πρωτοβάθμια σωματεία. Πρέπει να κάνουμε εξόρμηση ενημέρωσης των συναδέλφων μας, αναδεικνύοντας την αναγκαιότητα όλοι μαζί να διεκδικούμε γιατί όλοι μαζί μπορούμε.
Για να είμαστε αποτελεσματικοί πρέπει να εντοπίσουμε τα κενά μας τόσο σε εσωτερικό, οργανωτικό επίπεδο όσο και το πρόβλημα σύνδεσης του συντεταγμένου συνδικαλιστικού κινήματος με τους άνεργους και τους εργαζόμενους στις άτυπες μορφές εργασίας, τους περισσότερο επιβαρημένους από τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού, που έχει στόχο να ισοπεδώσει τις εργασιακές σχέσεις, να μας γυρίσει πίσω 100 χρόνια με ωράριο 65ώρου και ατομικές συμβάσεις εργασίας.
Είναι τώρα ο χρόνος με έναν δημοκρατικό εσωτερικό διάλογο ουσίας, πέρα και έξω από μικροπαραταξιακές σκοπιμότητες, να τολμήσουμε την αναδιοργάνωσή μας και να απογραφειοκρατικοποιήσουμε τη λειτουργία μας, ώστε να μην υπάρχουν στεγανά, να διασφαλίζεται η δυνατότητα κάθε εργαζόμενου να έχει λόγο και άποψη να συναποφασίζει τις δράσεις και τις κατευθύνσεις του συνδικαλιστικού κινήματος.
Η έκφραση συνδικαλιστικής αλληλεγγύης, η ανάπτυξη εργατικής συνείδησης και η επιζήτηση συμμαχιών με κοινωνικές συνιστώσες που έχουμε κοινή στόχευση είναι αναγκαία ώστε να είμαστε αποτελεσματικοί. Να είμαστε αποτελεσματικοί όχι γιατί αυτάρεσκα θέλουμε να έχουμε ρόλο, αλλά γιατί ένα αναποτελεσματικό συνδικαλιστικό κίνημα θα ήταν δώρο στην οικονομική εξουσία και τις συντηρητικές κυβερνήσεις που την εξυπηρετούν, για να μπορέσουν με μεγάλη ευκολία να περάσουν τις αντεργατικές πολιτικές που αυξάνουν τα ποσοστά υπερκέρδους του κεφαλαίου σε βάρος των εργαζομένων.