Βυζάντιον

Το πάρτι με τον Τσουκάτο και τη Siemens άρχισε Πέμπτη πρωί. Ειλικρινά δεν μπορώ να φανταστώ τι θα έχει συμβεί τώρα. Ίσως Πέμπτη πρωί να έγινε η επανάσταση και μαζί με τους αριστερούς φίλους μου να κατεβαίνουμε τώρα τον Κηφισό με τα φουσκωτά. Αλλά τώρα είναι Τετάρτη, βρίσκομαι κάπου πολύ μακριά από την Αθήνα και ετοιμάζομαι να επιστρέψω πίσω. Ακόμα και να έχουν συμβεί συγκλονιστικά πράγματα, όλα ίδια θα τα βρω. Διότι, αγόρι μου, όλα όσα παρουσιάζονται ως συγκλονιστικά δεν
αφορούν εμένα και σένα. Αφορούν τους άλλους.

Οι φωνές στο τηλέφωνο και τα κεφαλαία γράμματα στα SMS μου λένε απίστευτα, τερατώδη νέα, πασπαλισμένα με ελκυστικό κουτσομπολιό. Υποθέτω πως κάποια από αυτά θα είναι τυπωμένα στις σελίδες που προηγούνται αυτής, άλλα θα έχουν ακουστεί ως τσιρίδα σε δελτία ειδήσεων, ακόμα περισσότερα θα σερβίρονται στις ταβέρνες μαζί με τις σαλάτες και τις πατάτες. Και εγώ ειλικρινά δεν ξέρω τι να πιστέψω, δεν ξέρω τι να πάρω από το καλάθι και να το βάλω εδώ μπροστά σας. Ας κάνουμε, όμως, μια προσπάθεια. Άλλωστε γι’ αυτό πληρώνομαι.
••••
Αυτές τις μέρες αξίζει να διαβάζεις εφημερίδες ξαπλωμένος σε μια παραλία, υποκρινόμενος πως έχεις λάβει μια απόσταση από τα πράγματα, έχεις φύγει τόσο μακριά, πήγες πιο ψηλά και βλέπεις τη συνολική εικόνα καλύτερα. Έτσι διαβάζω και εγώ την αρθρογραφία της προηγούμενης Κυριακής, βουτώντας τα δάχτυλα στο πιάτο με το club sandwich. Σκεφτόμουν να επαναλάβω το ίδιο το Σαββατοκύριακο που έρχεται στο Λαγονήσι, αλλά θα έχει μαζευτεί εκεί η Σοσιαλιστική Διεθνής για να σχεδιάσει την επανάσταση. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι φίλοι μου, για τους οποίους σας έλεγα παραπάνω, έχουν πάρει τα φουσκωτά. Θέλουμε μόνο ένα σινιάλο των ηγετών. Μετά θα κατεβούμε το ποτάμι, θα βγούμε στο ΣΕΦ και από εκεί θα το κόψουμε για Λαγονήσι. Ας είναι, δεν πρέπει να ανοίγω παρενθέσεις γιατί εγκλωβίζομαι μέσα τους. Χαζεύω το «Ώρα για αλλαγή» που έχει βάλει το «Βήμα». Ωραίο. Το πρόβλημα αρχίζει όταν η καλή εφημερίδα βάζει τον Ευθυμίου και τον Κωνσταντόπουλο να μας πουν πως πρέπει να αλλάξει το πολιτικό σύστημα. Αν είχα κοτσίδες θα τις τράβαγα με δύναμη πάνω από το laptop.
••••
Δεν ξέρω αν έχει πλάκα ή είναι εξοργιστικό, αλλά όταν διαβάζεις τον Ευθυμίου -τον κάθε Ευθυμίου- να σου εξηγεί πώς πρέπει να πορευτεί στο μέλλον η πολιτική ζωή, είναι σαν να ακούς τη γυναίκα σου, πριν από την κλιμακτήριο, να σου λέει πως πρέπει να της πληρώσεις το
lifting, γιατί αλλιώς υπάρχει ο κίνδυνος να αποκτήσεις ερωμένη. Και στο τέλος θα το κάνεις. Θα φοβηθείς, θα νομίζεις ότι η πιτσιρίκα δεν είναι για τα δόντια σου, θα προτιμήσεις την ασφάλεια της συζύγου, η οποία θα σου εμφανιστεί ένα πρωί με πλαστικά εμφυτεύματα και απόκοσμα ψεύτικο χαμόγελο.
••••
Μπορεί να μας φαίνεται κάπως χυδαίο, αλλά πρόκειται για τα αντανακλαστικά επιβίωσης ενός συστήματος που λειτουργεί ως κατεστημένο, αλλά συνάμα και παρασιτικά. (Ποιος Μπακούνιν τώρα… τι έχω γράψει ρε εδώ!) Από τους εκπροσώπους του δεν πρόκειται να ακούσεις κουβέντα για αλλαγή προσωπικού, για εξοστρακισμό γενεών ολόκληρων που πολιτεύθηκαν με την προοπτική της μίζας. Θα ακούσεις μόνο προτάσεις για αλλαγή πολιτικής συμπεριφοράς. Ουσιαστικά ο ένας απευθύνεται στον άλλον και του λέει πως τα ζώα έγιναν λίγο πιο έξυπνα, ήρθε η ώρα να αλλάξει και ο τρόπος καθοδήγησης του κοπαδιού.
••••
Είναι και το άλλο. Το σύστημα προστατεύει τη μορφή του και, εν ανάγκη, θυσιάζει κάποια από τα αδύναμα ή εκτεθειμένα μέλη του. Πώς τα λέει ο Δαρβίνος για την εξέλιξη και τη φυσική επιλογή; Κάτι τέτοιο. Αλλά για να αλλάξει το ίδιο, ούτε συζήτηση. Πώς το έγραφε, καλέ, ο Πρετεντέρης; «Στο τέλος έρχεται ο Μπερλουσκόνι». Τώρα αυτό είναι απειλή ή ευχή; Απειλή γι’ αυτούς, αλλά, φοβούμαι, ευχή για μας. Προσωπικά δεν θα είχα καμία αναστολή αν έβλεπα έναν μεγαλοκαρχαρία να δηλώνει πρόθυμος και έτοιμος για την ανάληψη των ηνίων της χώρας. Όπως αποδεικνύεται, όπως όλοι πολύ καλά γνωρίζουμε, όπως βλέπουμε στην πράξη, το πολιτικό προσωπικό λειτουργεί στην ουσία ως έμμισθο προσωπικό των μεγάλων επιχειρήσεων. Γιατί να υπάρχουν μεσάζοντες; Ας πάρει το μαγαζί απευθείας ο επιχειρηματίας. Θα μας κοστίσει φθηνότερα και ίσως δούμε και καλύτερα αποτελέσματα. Το αφεντικό δεν θα μπαίνει στον κόπο να λαδώνει και εμείς θα αναπτύξουμε μια νέα, μια ποιοτική σχέση με την εξουσία.
••••
Αυτό δεν είναι όνειρο, είναι ονείρωξη που, δυστυχώς, δεν θα φύγει ποτέ έξω από τα σεντόνια μου. Μπορεί να αλλάξουν οι ηθοποιοί, αλλά το έργο θα μείνει ίδιο. Ξεφυλλίστε τις λεγόμενες μεγάλες εφημερίδες, αυτές που αγοράζετε για την προσφορά τους. Θα δείτε την αγωνία τους μπροστά σε ενδεχόμενες αναταράξεις, την προσπάθειά τους να ελέγξουν τις εξελίξεις. Μα δεν απορείτε γιατί στο διάολο αποδομούν ή θάβουν τον Τσίπρα για παράδειγμα; Επειδή ακόμα δεν έχει ενσωματωθεί στη σωστή πορεία. Ο Τσίπρας ενοχλεί, αλλά δεν ενοχλεί ο Βουλγαράκης, που εμφανίζεται με καινούργια θαλαμηγό και κάνει βουτιές στη Μύκονο. Δεν είναι λαϊκισμός, είναι τα κινέζικα λαμπάκια μου που ανάβουν με την πρόκληση. Εσύ την ψάχνεις για φθηνό δωμάτιο στην Αιδηψό σαν συνταξιούχος των ’60ς και την ίδια στιγμή το μισό υπουργικό συμβούλιο χτίζει βίλες στα νησιά ή παριστάνει τον καπετάνιο.
••••
Φυσικά ο χειρότερος όλων είσαι εσύ. Άντε και εγώ. Που θεωρούμε φυσιολογικά όλα αυτά. Η ανοχή και η ηθική μας έχουν γίνει σαν τσίχλες. Μπορείς να τις μασάς, να τις τεντώνεις και αν χρειαστεί να τις κολλάς κάτω από το τραπέζι απ’ όπου θα περάσουν τα πακέτα με τα ευρώ. Αφού εμείς το θεωρούμε φυσιολογικό, γιατί ο άλλος να μη βουτήξει το δαχτυλάκι στο μέλι; Όταν τα αρπάζει ο μέσος βλαχοδήμαρχος από τον εργολάβο που φτιάχνει τον δρόμο, δεν θα κάνει το μακροβούτι στη μίζα ο υπουργός; Θα το κάνει. Είμαστε τόσο εκμαυλισμένοι, που κατά βάθος δεν αγανακτούμε για τη διαφθορά, αλλά ζηλεύουμε που δεν είμαστε τμήμα της. Διότι όσους θεσμούς και αν φτιάξεις, όσους τίμιους εισαγγελείς και αν ανακαλύψεις, όταν η συλλογική νοοτροπία είναι προσανατολισμένη στην αρπαχτή, θα βλέπεις ακριβώς το ίδιο από τη βάση ως την κορυφή της πυραμίδας.
••••
Ο Σαββόπουλος το είχε περιγράψει πολύ ωραία πριν από είκοσι χρόνια στο «Κούρεμα»: «Πώς να μην κλέψει ο Κοσκωτάς, όταν ένα όραμα κονόμας και
ευζωίας ήταν το μέτρο όλων μας;» Τώρα κάποιοι θυμήθηκαν τις μέρες Κοσκωτά και κάνουν σύγκριση. Τρίχες κατσαρές. Αυτά που έκανε ο μέγας Γιώργος ήταν πταίσματα μπροστά σε όσα έγιναν αργότερα, για παράδειγμα στην εποχή Σημίτη. Τι έκανε ο Γιώργος;
Έκλεβε την τράπεζά του, την εταιρεία του δηλαδή, προκειμένου να επεκταθεί και αλλού, όπως τα μέσα ενημέρωσης. Σιγά τα αβγά. Αυτό σήμερα μπορεί να είναι και καθημερινή πρακτική. Αν ο Γιώργος πήρε ισόβια στην πλάτη, γι’ αυτά που έγιναν στο χρηματιστήριο επί εποχής Σημίτη θα έπρεπε να ξαναστηθούν οι δίκες της Νυρεμβέργης και να ακολουθείται η γνωστή διαδρομή εδώλιο-ικρίωμα-καταπακτή-δύο μέτρα κάτω από την παγωμένη γη. Με σημερινές τιμές οι δουλειές του Κοσκωτά δεν ξεπερνούσαν τα 15 εκατομμύρια ευρώ. Μιλάμε για αστεία ποσά. Μπροστά στα λαμόγια των ομολόγων ο Γιώργος σκύβει ταπεινά το κεφάλι και τους φιλάει το χέρι.
••••
Θέλετε και άλλο παράδειγμα; Αυτά που έχουν συμβεί τις τελευταίες μέρες στο ελληνικό χρηματιστήριο με τη βουτιά που έκανε η αγορά, σε μία σοβαρή δυτική χώρα θα είχαν βγάλει στον δρόμο μέχρι και την εθνοφυλακή που θα έκανε επέμβαση στα γραφεία συγκεκριμένων εταιρειών. Εδώ, όμως, δεν ανοίγει μύτη. Γιατί; Μα επειδή η εταιρεία είναι μεγάλη, δίνει πολλές, πάρα πολλές διαφημίσεις, το χωριό είναι μικρό και όλοι γνωριζόμαστε καλά μεταξύ μας. Γιατί να χαλάμε τις καρδιές μας;
••••
Ας πούμε πιο χαρούμενα πράγματα, για τα κουτσομπολιά που κυκλοφορούν αυτές τις μέρες. Εδώ η έννοια του χωριού λειτουργεί σπαρταριστά. Όλοι έχουμε ακούσει το ίδιο κουτσομπολιό, αλλά κανένας μας δεν τολμάει να το γράψει. Εμένα μου αρέσει περισσότερο το κουτσομπολιό με το διαζύγιο που λέει ότι όπως διώχνουμε τον συνεργάτη μας επειδή ήταν «ανοιχτός», έτσι διώχνουμε και το έτερον ήμισυ, επειδή μια εταιρεία που είχε στήσει βρέθηκε να κουβαλάει μίζες στο γιαπί που έχτιζε η Siemens. Το βρίσκω εντελώς ηλίθιο βέβαια και απίθανο να συμβεί, αλλά το καταγράφω ως το καλύτερο που άκουσα.
••••
Μετά από αυτό βάζω τις πληροφορίες για απόπειρα αυτοκτονίας συγκεκριμένων πολιτικών στελεχών. Δηλαδή ο τύπος σκέφτεται να κάνει απόπειρα, αλλά πρώτα κάνει διαρροή μέσω κύκλων και κάποια στιγμή θα το πάρει απόφαση και θα φουντάρει. Ας το κάνει τουλάχιστον σε ζωντανή σύνδεση να απολαύσουμε το θέαμα.
Προκόπιος