Στου Ναυαρίνου την ολόμαυρη ράχη…

Στο δημοσίευμα αυτό του ίντερνετ ξετυλίγεται το κουβάρι των συμφερόντων για την τουριστική αξιοποίηση των περιοχών που κάηκαν. Στο άρθρο μας εκείνο λέγαμε ότι «αναφέρεται ονομαστικά (στο δημοσίευμα του ίντερνετ) ένας έλληνας εφοπλιστής ως ενδιαφερόμενος επενδυτής, αλλά και ισχυροί επιχειρηματικοί όμιλοι και πολυεθνικοί κολοσσοί που ενδιαφέρονται να ιδρύσουν εκεί μονάδες θαλασσοθεραπείας, σπα και γήπεδα γκολφ». Στο τέλος της τρίτης σελίδας του 10σέλιδου δημοσιεύματος αναφέρεται ότι «κύριος επενδυτής στην περιοχή αυτή (Μεσσηνία) φαίνεται να είναι ο εφοπλιστής Βασίλης Κωνσταντακόπουλος, επικεφαλής της εταιρείας Costamare Shipping S.A. με έδρα τον Παναμά. Ο εν λόγω επιχειρηματίας λέγεται ότι έχει απαλλοτριώσει τεράστιες εκτάσεις αγροτικής γης με ελιές –πολλές φορές χωρίς τη συγκατάθεση των ιδιοκτητών της– αλλά και εκτάσεις σε περιοχές δίπλα στη λιμνοθάλασσα του Ναυαρίνου (προστατευόμενη από τη Natura 2000), παραβιάζοντας, όπως ακούγεται, ανοιχτά τον νόμο. Τα λιγοστά «γραφειοκρατικά» προβλήματα που παρέμεναν σε σχέση με τις άδειες από την Αρχαιολογική και τη Δασική Υπηρεσία ξεπεράστηκαν το 2005, ύστερα από επίσκεψη του κ. Κωνσταντακόπουλου στο προεδρικό μέγαρο και τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή».

Aυτά έγραφε το δημοσίευμα του ίντερνετ. Όταν στις 4/5/2008 δημοσιεύσαμε το δικό μας άρθρο, κρίναμε σκόπιμο να μην αναφέρουμε το όνομα του εφοπλιστή κ. Κωνσταντακόπουλου, επειδή θέλαμε να διασταυρώσουμε τα στοιχεία και επειδή πιστεύουμε ότι ο επενδυτής αυτός δεν έχει καμιά ανάμειξη στο θέμα της καμένης περιοχής. Τώρα δεν υπάρχει λόγος να κρατάμε κρυφό το όνομά του. Στο αξιόλογο περιοδικό «Tourism and Property» (τεύχος Μαΐου 2008, σελ. 17) διαβάζουμε ότι ξεκινάει σταδιακά από το 2009 η λειτουργία της μεγάλης τουριστικής επένδυσης της εταιρείας ΤΕΜΕΣ της οικογένειας του εφοπλιστή Βασ. Κωνσταντακόπουλου στην περιοχή της Μεσσηνίας, όπως ανακοίνωσε ο διευθύνων σύμβουλος κ. Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος. Στην περιοχή αυτή θα κατασκευαστούν δύο πολυτελή ξενοδοχεία, το «Romanos Navarino Dunes Resort», που θα περιλαμβάνει 321 πολυτελή δωμάτια και σουίτες με 142 ιδιωτικές πισίνες, και το «Westin Navarino Dunes Resort» με 445 deluxe δωμάτια και σουίτες και με 123 ιδιωτικές πισίνες. Τα ξενοδοχεία θα υποστηρίζονται από δύο γήπεδα γκολφ, τα οποία θα τα διαχειρίζεται η κορυφαία διεθνής εταιρεία του είδους, η Troon Golf, καθώς και από σπα, κέντρο θαλασσοθεραπείας 3.300 τ.μ., συνεδριακό κέντρο, ανοιχτό θέατρο, εμπορικό κέντρο, πολλές κοινόχρηστες πισίνες, εστιατόρια κ.λπ. Ο επενδυτής φιλοδοξεί να αναδείξει όλη την περιοχή της Μεσσηνίας, αλλά και της Πελοποννήσου συνολικά σαν έναν νέο μεγάλο προορισμό στη χώρα μας.

Αυτές είναι οι ειδήσεις. Τα ερωτήματα τα δικά μας είναι:

α)Γιατί ο πρωθυπουργός επιμένει τόσο πολύ στη μεταρρύθμιση του άρθρου 24 του Συντάγματος; Μήπως η μεταρρύθμιση έχει σχέση με την εξάλειψη του εμποδίου «δάσος» για την τουριστική αξιοποίηση δασικών εκτάσεων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους; Ας μας πει ευθαρσώς, προκειμένου να εκτιμήσουμε την ορθότητα των αποφάσεών του. Είναι δυνατόν να παραδώσουμε τα δάση για να γίνουν τρύπες του γκολφ και πισίνες; Διάτρητη απόφαση για έναν λαό εθνικά υπερήφανο. Αν υποθέσουμε ότι η πλειοψηφία του λαού αυτής της χώρας διατηρεί έστω και ίχνη εθνικής αξιοπρέπειας.

β)Αληθεύει ότι μετά την αναθεώρηση του άρθρου 24 θα τεθεί σε ισχύ ένα σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης με την ονομασία «Νέο Χωροταξικό Σχέδιο για τον Τουρισμό», που το έχουν επεξεργαστεί τα υπουργεία ΠΕΧΩΔΕ και Τουριστικής Ανάπτυξης; Κατά πληροφορίες, το σχέδιο αυτό προβλέπει ότι ένας «επενδυτής» μπορεί να αγοράσει γη οπουδήποτε (ακόμη και σε δασική έκταση) και χαρακτηρίζοντας την επένδυσή του «τουριστική» θα μπορεί να πάρει γενναία επιδότηση και θα έχει το δικαίωμα να χτίσει τέσσερις φορές περισσότερη έκταση απʼ όση σήμερα. Μήπως γιʼ αυτό καθυστερεί η κατάρτιση Δασολογίου και τα δάση μας έχουν γίνει «ξέφραγα αμπέλια» για τους καταπατητές και τους κάθε λογής εμπρηστές; Γιατί άραγε καθυστερεί η ίδρυση υπουργείου Περιβάλλοντος; Το «Χωροταξικό Σχέδιο για τον Τουρισμό» αναδίνει έντονο «τριτοκοσμικό άρωμα». Ναι στην τουριστική ανάπτυξη, όχι όμως με την καταστροφή του περιβάλλοντος!

γ)Αληθεύουν άραγε οι πληροφορίες ότι ο επενδυτής του Ναυαρίνου και εφοπλιστής Βασίλης Κωνσταντακόπουλος εξασφάλισε κρατική επιχορήγηση 45% για τις επενδύσεις του; Και τώρα που μεγάλο μέρος της μεσσηνιακής γης κάηκε τον Αύγουστο του 2007 θα έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει τις επιχειρήσεις του, αγοράζοντας καμένη γη σε πολύ χαμηλές τιμές; Ουδείς ψόγος. Η ανικανότητα του κράτους να προστατεύσει τα δάση δημιουργεί και ωφελημένους, όπως π.χ. τους καταπατητές των δασικών εκτάσεων της Αττικής (καμένων και μη). Η αναδάσωση των καμένων εκτάσεων έχει ξεχαστεί. Φαντάζεστε τι καταπατήσεις καμένων δασικών εκτάσεων θα γίνουν, αν το άρθρο 24 γίνει ελαστικότερο;

δ)Οι πληροφορίες λένε ότι εταιρείες κυρίως γερμανικών συμφερόντων έχουν αγοράσει μεγάλες εκτάσεις γης (δασικής και γεωργικής) στην Εύβοια, στην Πελοπόννησο, ως επί το πλείστον μέσω off-shore εταιρειών, ακόμη και στη Βόρεια Ελλάδα, στον Γράμμο (που κάηκε μερικώς τον περασμένο Ιούλιο) για τουριστική εκμετάλλευση. Και περιμένουν, ίσως και να πιέζουν την κυβέρνηση, για την αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος. Έτσι, δεν θα υπάρχει πλέον κανένα εμπόδιο για την αξιοποίηση των δασών και των βουνών. Επειδή τώρα η αναθεώρηση του άρθρου 24 καθυστερεί, καλό θα είναι η κυβέρνηση να λάβει δρακόντεια μέτρα προστασίας των εκτάσεων που έχουν αγοραστεί από ξένες επενδυτικές εταιρείες. Πλησιάζουν οι μέρες που θα επικρατεί και στη χώρα μας το επικίνδυνο δασοκτόνο κοκτέιλ «υψηλές θερμοκρασίες – ισχυροί άνεμοι». Και οι φυσικοί αυτουργοί είναι πολλοί και πρόθυμοι. Οικονομικά εξαθλιωμένοι με ελαστική συνείδηση, άνεργοι ξένοι μετανάστες, έμμισθοι πράκτορες και κάθε είδους άτομα με «μικρό» μυαλό μπορούν εύκολα αντί πινακίου φακής να καταστρέφουν τα δάση μας, όπως το περσινό καλοκαίρι. Το κράτος έχει προετοιμαστεί δεόντως για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων; Καθήκον κάθε κυβέρνησης είναι να προλαβαίνει καταστάσεις και να λαβαίνει μέτρα πρόνοιας για το μέλλον. Και μάλιστα όταν υπάρχει η πικρή εμπειρία του περσινού καλοκαιριού. Δυστυχώς εδώ στην Ελλάδα ποτέ δεν υπήρξε πρόνοια για το μέλλον. Μόνο μέτρα εκ των υστέρων και αυτά ως επί το πλείστον σπασμωδικά και ως εκ τούτου μειωμένης απόδοσης.

Όλα αυτά τα γράφουμε όχι επειδή θέλουμε να μειώσουμε τον αναπτυξιακό ρόλο του τουρισμού ή για να πλήξουμε κάποιον επενδυτή, Έλληνα ή ξένο. Αντίθετα, θέλουμε την ανάπτυξη του τουρισμού στη χώρα μας, γιατί θεωρούμε ότι στον κλάδο αυτόν διαθέτουμε επαρκή συγκριτικά πλεονεκτήματα και συνεπώς μπορεί να καταστεί σοβαρή πλουτοπαραγωγική πηγή. Θέλουμε τουριστική ανάπτυξη, χωρίς όμως την καταστροφή του περιβάλλοντος. Και ειδικά του δασικού πλούτου της χώρας μας. Γιατί και το δάσος και το υγιεινό και καθαρό περιβάλλον αποτελούν βασικούς παράγοντες τουριστικής ανάπτυξης. Χωρίς το φυσικό κάλλος και με μόνες τις τρύπες του γκολφ, τουρισμός δεν είναι δυνατόν να αναπτυχθεί. Θα έρχονται εδώ μόνο μερικοί καλοζωισμένοι χασομέρηδες για να ρίχνουν τα μπαλάκια στις τρύπες! Μεγάλο κατόρθωμα. Και όλοι αυτοί οι υψηλού οικονομικού επιπέδου τουρίστες ακολουθούν ένα μοντέλο τουρισμού που στη χώρα υποδοχής αφήνει ελάχιστο κέρδος. Το μοντέλο αυτό προβλέπει ο ξένος που έρχεται για τουρισμό να εξαντλεί τη δραστηριότητά του μέσα στην τουριστική του εγκατάσταση. Εκεί τρώει, από εκεί ψωνίζει, εκεί ψυχαγωγείται. Δεν βγαίνει έξω, δεν καταναλώνει ντόπια προϊόντα, δεν γίνεται πελάτης της τοπικής αγοράς. Και τα τουριστικά συγκροτήματα προμηθεύονται τα πάντα από τις πολυεθνικές εταιρείες. Αυτό το μοντέλο τουρισμού έχει υιοθετήσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού και πιέζει όλα τα κράτη να το δεχθούν. Οργανωμένος και χειραγωγημένος τουρισμός κονσερβοποιημένης ψυχαγωγίας. Στη χώρα υποδοχής (φιλοξενίας) ελάχιστα τα κέρδη. Το μεγαλύτερο κέρδος είναι η απασχόληση ντόπιων σε θέσεις κατώτερου προσωπικού των τουριστικών συγκροτημάτων.

Ο δικός μας ο προβληματισμός είναι αν αξίζει να κάψουμε τα δάση μας και να καταστρέψουμε το περιβάλλον για τα πενιχρά κέρδη ενός τουρισμού που απευθύνεται σε μερικούς χασομέρηδες της οικονομικής ελίτ. Μήπως θα ήταν προτιμότερο να στρέψουμε την προσοχή μας στην ανάπτυξη του μαζικού τουρισμού, που απευθύνεται στα μεσαία βαλάντια; Αυτής της κατηγορίας οι τουρίστες γεμίζουν τα ξενοδοχεία μας και τα μικρομεσαία τουριστικά συγκροτήματα, αυτοί καταναλώνουν ντόπια προϊόντα, αυτοί πλημμυρίζουν τις αγορές μας, αυτοί γεμίζουν τα μουσεία μας, γιατί τους ενδιαφέρει η παιδεία. Και αδιαφορούν για τα μπαλάκια και τις τρύπες του γκολφ. Αυτοί ξοδεύουν χρήματα στη χώρα μας. Ας επιλέξουμε λοιπόν πού θα δώσουμε το βάρος της τουριστικής μας ανάπτυξης. Στην αναβάθμιση της υποδομής του μαζικού τουρισμού ή στη δημιουργία υπερπολυτελών οργανωμένων τουριστικών συγκροτημάτων για λίγους; Γιατί κάπως έτσι τίθεται πλέον το πρόβλημα.