ΜΥΣΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ!

Με μια απευθείας ανάθεση, που περιέργως πέρασε απαρατήρητη από την αντιπολίτευση και τον Τύπο, αν και έχει πολλά σημεία που γεννούν σοβαρά ερωτηματικά, η SingularLogic, εταιρεία πληροφορικής του Ομίλου της Marfin Investment Group, εξασφάλισε ένα από τα έργα-φιλέτα του δημοσίου τομέα, για το οποίο μάλιστα έχει την πλήρη ευθύνη λειτουργίας, επιτελώντας έργο που στις περισσότερες χώρες ανήκει στον τομέα ευθύνης των κυβερνήσεων.

Μέσα σε μια νύχτα, ο υπουργός Οικονομίας, με την ψήφο των βουλευτών της ΝΔ, ιδιωτικοποίησε έναν ζωτικής σημασίας τομέα ευθύνης κάθε κυβέρνησης: ανέθεσε σε ιδιωτική εταιρεία, με ειδική «φωτογραφική» νομοθετική ρύθμιση λίγων γραμμών, την ανάπτυξη και λειτουργία του συστήματος πληροφορικής «Ήφαιστος», που αποτελεί το «μάτι» του υπουργείου στην αγορά του πετρελαίου θέρμανσης.

Το χρονικό της ανάθεσης

Το χρονικό αυτής της τουλάχιστον περίεργης ιδιωτικοποίησης, που έφερε το υπουργείο Οικονομικών σε στρατηγική συμμαχία με τη MIG, έχει ως εξής:

1. Από το 2005 είχε αρχίσει να συζητείται στα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης η λήψη μέτρων για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου πετρελαίου θέρμανσης. Μια ιδέα που από τότε άρχισε να «ζυμώνεται» ήταν και η ανάπτυξη ηλεκτρονικού συστήματος για την παρακολούθηση της διακίνησης πετρελαίου θέρμανσης.

2. Η ιδέα ξαφνικά ωρίμασε στα τέλη του 2007, όταν ο υπουργός Οικονομίας εξαπέλυσε «πόλεμο-αστραπή» στο λαθρεμπόριο. Από το βασανιστικό

«slow motion» στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, η κυβέρνηση πέρασε στο… «fast forward» και μέσα σε μερικές εβδομάδες η ιδέα για την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού συστήματος όχι μόνο ωρίμασε, αλλά εφαρμόσθηκε αστραπιαία. Μόνο «θύμα», ίσως, αυτού του «πολέμου» ήταν η διαφάνεια στις αναθέσεις έργων από το υπουργείο Οικονομικών.

3. Το σχέδιο υλοποιήθηκε με τις ρυθμίσεις του νόμου 3634/2008, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 29 Ιανουαρίου του 2008. Ανάμεσα στις λίγες παραγράφους του αχανούς νομοθετήματος, περιλαμβάνονταν οι ρυθμίσεις για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και μια μάλλον δυσνόητη, όσο και λακωνική, παράγραφος για την ιδιωτικοποίηση λειτουργιών του υπουργείου Οικονομικών.

4. Στο άρθρο 22 του νόμου, η παράγραφος 2 αναφέρει τα ακόλουθα: «Για να αντιμετωπισθούν επείγουσες ανάγκες για τη θέση σε εφαρμογή του συστήματος εξίσωσης των συντελεστών του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος και για να διασφαλιστεί η απαραίτητη μυστικότητα, είναι δυνατόν με απόφαση του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών να επιτρέπεται με απευθείας ανάθεση σε ιδιώτες η δημιουργία του αναγκαίου πληροφοριακού συστήματος, η λειτουργία και η παρακολούθησή του, ώστε να συνοδευτεί η σχετική σύμβαση από ιδιαίτερα μέτρα ασφαλείας».

5. Πριν καταλάβει κανείς τι σημαίνουν οι περίεργες διατυπώσεις περί «απαραίτητης μυστικότητας» και «ιδιαίτερων μέτρων ασφαλείας», ο υπουργός Οικονομίας είχε ήδη επιλέξει, άγνωστο με ποια κριτήρια, τη SingularLogic του κ. Βγενόπουλου ως στρατηγικό εταίρο του υπουργείου. Στις 29 Ιανουαρίου δημοσιεύθηκε ο νόμος, στις 15 Φεβρουαρίου ήδη η SingularLogic είχε θέσει σε λειτουργία το σύστημα «Ήφαιστος».

6. Πρόκειται ίσως για ένα αξεπέραστο παγκόσμιο ρεκόρ επιλογής αναδόχου και ολοκλήρωσης ενός αρκετά σύνθετου έργου πληροφορικής, που με βεβαιότητα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο κ. Αλογοσκούφης είχε επιλέξει τη SingularLogic αρκετό καιρό νωρίτερα και «σιωπηρά» της είχε αναθέσει το έργο, πριν καν ψηφισθεί ο νόμος που επέτρεψε αυτή την περίεργη διαδικασία, κατά παρέκκλιση του εθνικού και κοινοτικού δικαίου για τις αναθέσεις δημοσίων συμβάσεων. Γιατί αλλιώς δεν μπορεί να εξηγηθεί πώς η SingularLogic πρόλαβε μέσα σε λίγες ημέρες από την ψήφιση του νόμου να αναπτύξει το σύστημα και να το θέσει σε λειτουργία.

Τα περίεργα αυτής της ανάθεσης δεν σταματούν εδώ. Η σύμβαση με τη SingularLogic είναι ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά στο υπουργείο Οικονομικών. Ελάχιστοι γνωρίζουν τους όρους της, ελάχιστοι γνωρίζουν ποιες είναι οι αμοιβές της SingularLogic. Ούτε λόγος να γίνεται, βέβαια, για ανακοινώσεις στον Τύπο, κατάθεση της σύμβασης στη Βουλή ή άλλα «ενοχλητικά» μέτρα δημοσιότητας που θα έθεταν σε κίνδυνο τα περίφημα «ιδιαίτερα μέτρα ασφαλείας».

Αδιαφάνεια και

στο ρηματιστήριο

Ακόμη και οι μέτοχοι της SingularLogic παραμένουν στο «σκοτάδι» σχετικά με τους όρους της σύμβασης και τα οικονομικά οφέλη που αποκομίζει η εταιρεία τους. Η εταιρεία του κ. Βγενόπουλου, για λόγους «ασφαλείας» προφανώς, ενημέρωσε το χρηματιστήριο στις 15 Φεβρουαρίου για την ανάληψη του έργου, την ίδια ημέρα που άρχισε και η λειτουργία του, με μια ανακοίνωση μόλις 180 λέξεων, χωρίς την παραμικρή αναφορά στους όρους της σύμβασης και στι τίμημα.

Το χρηματιστήριο και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δεν φάνηκαν να συγκινούνται από την αδιαφάνεια, αν και συχνά ζητούν εξηγήσεις από τις εταιρείες ακόμη και για ασήμαντα δημοσιεύματα στον Τύπο. Αυτό, βέβαια, δεν καλύπτει έστω και τις ελάχιστες απαιτήσεις διαφάνειας, ακόμη και μιας αγοράς που αποτελεί «ξέφραγο αμπέλι»: γιατί μια σειρά κορυφαίων στελεχών και βασικών μετόχων της SingularLogic, μεταξύ των οποίων και η MIG, έχουν πρόσβαση σε μια πληροφορία ιδιαίτερα σημαντική για την αξιολόγηση της SingularLogic και μπορούν να διενεργούν τις συναλλαγές τους από θέση ισχύος έναντι όλων των άλλων μετόχων – σημειώνεται ότι η MIG και άλλοι βασικοί μέτοχοι έχουν προχωρήσει σε μεγάλου ύψους συναλλαγές…

Το μόνο που είναι βέβαιο για τη σύμβαση-γρίφο, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του «Π», είναι ότι η SingularLogic δεν εξασφάλισε μόνο ένα εφάπαξ έσοδο από το «στήσιμο» του συστήματος πληροφορικής και την εκπαίδευση των υπαλλήλων του υπουργείου για τη λειτουργία του, αλλά κατάφερε ό,τι δεν είχε πετύχει στο παρελθόν ούτε καν η τότε πανίσχυρη Intrasoft του Σ. Κόκκαλη, όταν έστηνε το σύστημα «Taxis», που αποτελεί τον «εγκέφαλο» του φοροεισπρακτικού μηχανισμού: να έχει την πλήρη ευθύνη για τη λειτουργία και παρακολούθηση του συστήματος, άγνωστο για πόσο (μήπως στο διηνεκές;). Τέτοια φαίνεται ότι είναι η εμπιστοσύνη του κ. Αλογοσκούφη στον όμιλο του κ. Βγενόπουλου, που κατά τα άλλα κρίθηκε ακατάλληλος ακόμη και ως εταίρος μειοψηφίας για τον ΟΤΕ…

Έκθεση-ράπισμα

στον Αλογοσκούφη

Η επέλαση του ιδιώτη «Μεγάλου Αδελφού» στον δημόσιο τομέα προκάλεσε, όχι άδικα, την αντίδραση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, όταν κρίθηκε να αξιολογήσει το νομοσχέδιο του κ. Αλογοσκούφη.

«Η ΟΚΕ εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις σχετικά με την ανάθεση σε ιδιώτες της λειτουργίας και παρακολούθησης του συστήματος εναρμόνισης των φόρων πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης», ανέφερε στο πόρισμά της. Και προσέθετε: «Κρίνει μεν ως κατανοητό το να ανατεθεί σε ιδιωτική εταιρεία η δημιουργία του σχετικού λογισμικού, αλλά στη συνέχεια η τροφοδότησή του με πληροφορίες και η εν γένει λειτουργία του θα πρέπει να γίνει από τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, μετά από κατάλληλη εκπαίδευση. Η αγορά καυσίμων θέρμανσης αφορά το σύνολο των Ελλήνων και δημιουργεί εύλογη ανησυχία η λειτουργία και παρακολούθηση από έναν ιδιώτη ενός πληροφοριακού συστήματος που θα περιέχει πληροφοριακά στοιχεία για όλη την ακίνητη περιουσία τους για την οποία χρησιμοποιούν πετρέλαιο θέρμανσης».

Ερωτήσεις χωρίς απάντηση

Τα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει ο υπουργός Οικονομίας είναι πολλά και σοβαρά:

1. Γιατί κρίθηκε αναγκαίο να καταστρατηγηθούν με ειδική νομοθετική ρύθμιση οι προβλεπόμενες διαδικασίες διαφάνειας στην ανάθεση δημοσίων συμβάσεων;

2. Γιατί δεν οργανώθηκε ένας δημόσιος διαγωνισμός, ώστε να δοθεί στο υπουργείο η δυνατότητα αξιολόγησης όλων των εναλλακτικών προτάσεων και επιλογής της καταλληλότερης εταιρείας, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για το Δημόσιο;

3. Δεν θα μπορούσε να οργανωθεί ένας διαγωνισμός στα τουλάχιστον δύο χρόνια που συζητείται η ιδέα για τη δημιουργία συστήματος πληροφορικής; Γιατί έπρεπε να φθάσει η κυβέρνηση στο «παρά πέντε», προωθώντας μια διαδικασία επιλογής αναδόχου πρωτοφανή σε ευρωπαϊκή χώρα;

4. Πώς προστατεύεται το δημόσιο χρήμα από μια ενδεχομένως «φουσκωμένη» απαίτηση του αναδόχου για τις αμοιβές του, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα υποβολής και άλλων προσφορών;

5. Γιατί, έστω και εκ των υστέρων, δεν δόθηκε η σύμβαση στη δημοσιότητα; Γιατί δεν ενημερώθηκε η Βουλή;

6. Πώς και πότε επέλεξε ο κ. Αλογοσκούφης τη SingularLogic; Με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή, όταν είναι γνωστό ότι το έργο θα μπορούσαν να το φέρουν σε πέρας πολλές άλλες ελληνικές ή ξένες εταιρείες;

7. Ποιες είναι οι ανάγκες ασφάλειας και μυστικότητας που επέβαλαν αυτήν την τουλάχιστον περίεργη διαδικασία; Φοβήθηκε το υπουργείο τη «μαφία των λαθρεμπόρων»; Είναι δυνατό το οργανωμένο κράτος να «κρύβεται» με αυτόν τον τρόπο; Τι φοβήθηκε το υπουργείο; Μήπως κάποια ένοπλη επίθεση δολιοφθοράς στις εγκαταστάσεις του; Είναι αυτή εικόνα σοβαρού κράτους;

8. Πώς εμπιστεύεται η κυβέρνηση σε έναν ιδιώτη να έχει πρόσβαση σε απόρρητα στοιχεία του κράτους και των πολιτών; Ποιος εγγυάται ότι δεν θα «διαρρεύσουν» αυτά τα στοιχεία σε τρίτους, όταν μάλιστα είναι εύκολα αντιληπτή η τεράστια εμπορική αξία τέτοιων δεδομένων για τις εταιρείες του τομέα των καυσίμων; Έχει εγκρίνει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα αυτήν τη σύμβαση; Αν όχι, τότε ποιες εγγυήσεις παρέχονται στους πολίτες και τις εταιρείες για το απόρρητο των στοιχείων τους;

9. Πώς είναι δυνατόν ένας επιχειρηματικός όμιλος που δήθεν εμφανίζεται ως αναξιόπιστος ακόμη και σε ρόλο εταίρου μειοψηφίας στον ΟΤΕ, να γίνεται ξαφνικά ο απόλυτα αξιόπιστος εταίρος του κράτους, στον οποίο εκχωρούνται αρμοδιότητες σε έναν από τους πιο ευαίσθητους τομείς ευθύνης του Δημοσίου;

10. Είναι δυνατόν το χρηματιστήριο και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να επιτρέπουν να παραμένει μυστική μια τόσο σοβαρή πληροφορία για τους μικρομετόχους της SingularLogic, κατά παράβαση όλων των σχετικών διατάξεων της χρηματιστηριακής νομοθεσίας;