Ενάντια στη φτώχεια συγκεκριμένες πράξεις εδώ και διεθνώς
Σοφόν άλλωστε: «μεγάλα λόγια αν ακούς / να περιμένεις λίγα / χρυσή λεν τη χρυσόμυγα / και όμως είναι μύγα»!
Διακηρυγμένες εκ των προτέρων ανέξοδες καλές προθέσεις επαναλήφθηκαν και στη Σύνοδο. Λένε πως και ο δρόμος προς την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Άβουλοι και ανίκανοι οι συνελθόντες να λάβουν αποφάσεις που παράγουν αποτελέσματα (γιʼ αυτούς φυσικά και υποχρεώσεις) έκλεισαν με τη βαρύγδουπη επωδό ότι θα «εξαφανίσουν από προσώπου γης την πείνα και θα εξασφαλίσουν τον επιούσιο όλων»! Ναι, διέθεσαν και κάτι ψίχουλα (17 εκατ. δολάρια) κατά της αύξησης σε βασικά είδη διατροφής.
Χρόνια λένε, και ευκαίρως, ακαίρως επαναλαμβάνουν ότι τάχα με γρήγορους ρυθμούς θα μειώσουν τους φτωχούς του κόσμου στο 50%. Δεν το έχουν προσπαθήσει καν. Γιατί τώρα να τους πιστέψουμε;
Υπάρχει στον ΟΗΕ και ένα «Κέντρο Διαχείρισης της επισιτιστικής κρίσης». Βαττολογεί καιρό τώρα ωσάν να μη γνωρίζει ότι με τα τρόφιμα γίνεται ό,τι και με το πετρέλαιο. Οι κερδοσκόποι επενδύουν κατά πανομοιότυπο τρόπο στην παγκόσμια αγορά τροφίμων (χρηματιστήριο Σικάγου). Η πείνα των πολλών υπερπλουτίζει τους ολίγους. Και εκεί πραγματικά αφεντικά είναι οι «θεσμικοί» Παγκόσμια Τράπεζα και ΔΝΤ. Πίσω τους βέβαια οι αχόρταγες πολυεθνικές της αγροτικής βιομηχανίας. Μοναδική τους έγνοια η απόλυτη απελευθέρωση των αγορών. Όμως στις περιπτώσεις αυτές, όπως έλεγε ο Ρουσσώ, «είναι ο νόμος που απελευθερώνει και η ελευθερία (αυτού του τύπου) που υποδουλώνει».
Μεγάλες κουβέντες για το «δικαίωμα στην τροφή». Αλλεπάλληλα τα τελευταία τριάντα χρόνια τα ψηφίσματα του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Καθώς είναι αδάπανα βγαίνουν σχετικώς εύκολα. Όμως και επʼ αυτού η υπερδύναμη είναι ανενδότως αρνητική και μόνη από το 1981 ως σήμερα. Λιγότερο προκλητικοί, αλλά στο ίδιο «διά ταύτα» και οι ημέτεροι της ΕΕ. Χρεοκόπησαν τη δική τους Κοινή Αγροτική Πολιτική, εξαφάνισαν την αγροτική τους τάξη για να απορροφήσουν τα φτηνά προϊόντα του τρίτου κόσμου. Τώρα όλοι μέμφονται την απόφαση των χωρών αυτών να απαγορεύσουν τις εξαγωγές τους, καλύπτοντας κατά προτεραιότητα ίδιες ανάγκες τους. Και μας λένε πως αυτή είναι η αιτία της επισιτιστικής κρίσης, ενώ αυτή είναι προδήλως αποτέλεσμα μιας πολιτικής που στόχο είχε μεγαλύτερα και ευκολότερα κέρδη των διηπειρωτικών εταιρειών.
Μετά τη Ρώμη έπονται: το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ο ΠΟΕ στη Γενεύη και οι G8 στην Ιαπωνία. Όλοι αυτοί θα ασχοληθούν με την πείνα. Το «πώς» το καταλαβαίνει κανείς απʼ τις ανακοινώσεις τους. Μιλούν για χαλάρωση των προστατευτικών φραγμών στο διεθνές εμπόριο «για να μειωθούν οι τιμές των τροφίμων και να μπορέσουν οι αγρότες των φτωχών χωρών να εξαγάγουν την παραγωγή τους». Το σκεπτικό είναι αφελές. Οι φτωχές χώρες δεν εξάγουν αυτήν την ώρα, γιατί δεν τους περισσεύει τίποτε. Μόνο αν αποφασίσουν να πεθάνουν από ασιτία θα μπορέσουν να εξαγάγουν. Οι «θεσμικοί σοφοί» προσποιούνται ότι δεν γνωρίζουν ότι η μεγαλύτερη γεωργική χώρα, οι ΗΠΑ, επιδοτώντας την παραγωγή αιθανόλης από καλαμπόκι οδήγησε τους αμερικανούς αγρότες να υποκαταστήσουν τα βρώσιμα δημητριακά με τα επιδοτούμενα μειώνοντας δραματικά τη φυσική γεωργική τους παραγωγή.
Στη Ρώμη ο Λούλα ντα Σίλβα και επέκρινε τις ΗΠΑ γιʼ αυτό και υπεραμύνθηκε της παραγωγής βιοκαυσίμων από το ζαχαροκάλαμο που γίνεται στη Βραζιλία. Καύσιμα, βιοκαύσιμα, φωτιά στα μπατζάκια μας!
Και το μείζον ερώτημα: Πώς προσλαμβάνει κάθε χώρα τα διεθνώς συμβαίνοντα; Τι αντισώματα κινητοποιεί; Έχουμε προνόμιο ανισοτήτων και ακόμη δυσμενέστερο προνόμιο αύξησης των ανισοτήτων. Οι ειδότες χαρακτηρίζουν συνήθως το ελληνικό κράτος ως σπάταλο, αναποτελεσματικό και πελατειακό (πρβλ. Αντιγόνης Λυμπεράνη, Φτώχεια και κοινωνική πολιτική, στο «ΒΗΜΑ Ιδεών» Ιουν. 2008). Περιέργως όμως στις κοινωνικές δαπάνες φτάνουμε τον ευρωπαϊκό μ.ο. της ΕΕ-15. Δαπανούμε όσα και οι πλούσιοι της ΕΕ, αλλά ούτε τη φτώχεια ούτε την ανισότητα μειώνουμε. Πώς κατορθώνουμε το… ακατόρθωτο είναι κάτι μεταξύ τραγωδίας και ιλαρότητας. Λεφτά δίνουμε σε κοινωνικά επιδόματα και συντάξεις. Οι συντάξεις παίρνουν τη μερίδα του λέοντος, τα επιδόματα το εναπομένον. Έτσι, οι φτωχότεροι (που δεν παίρνουν σύνταξη, αλλά επίδομα) εισπράττουν ελάχιστα. Επομένως δεν εξομαλύνονται, αλλά οξύνονται οι ανισότητες. Είναι προφανές ότι η εξισωτική λειτουργία του κοινωνικού κράτους πάσχει. Αντί να ενισχύονται οι φτωχοί, χρηματοδοτούνται στο κλίμα μιας πελατειακής συναλλαγής τα ευγενή Ταμεία των προνομιούχων. Καλύπτονται δηλαδή τα ελλείμματα που γεννούν τα προνόμια των μη φτωχών.
Η υποχώρηση του αναδιανεμητικού ρόλου του κράτους, στο κλίμα μιας συνολικής αποδυνάμωσής του, είναι καταφανής. Οι τιμές ανεβαίνουν όσο επιθυμούν οι λεγόμενες εναρμονισμένες πρακτικές των καρτέλ. Την ποιότητα την ελέγχουν και την εγγυώνται οι ίδιοι. Η κερδοσκοπία δεν είναι αδίκημα.
«Εναρμονισμένες πρακτικές» στην αγορά. «Δημιουργική λογιστική» στον προϋπολογισμό. Και «εποικοδομητική ασάφεια» στα εθνικά μας θέματα (Κυπριακό, Σκοπιανό). Ιδού η εικονική μας πραγματικότητα. Η αληθινή ωστόσο πραγματικότητα είναι: Το κράτος προκαλεί την ακρίβεια και γιατί φωράται ανίκανο να ελέγξει την αγορά και γιατί την παράγει απʼ ευθείας με τα τιμολόγια των υπηρεσιών του.
Το ποτήρι έχει ξεχειλίσει…