Λάδι το καρτέλ των καυσίμων!
Την ίδια ώρα, η απόλυτη ατιμωρησία φαίνεται ότι έχει αποθρασύνει το κύκλωμα των καυσίμων, από τα διυλιστήρια μέχρι το τελευταίο πρατήριο, οδηγώντας σε πρωτοφανή ληστεία των ελλήνων οδηγών στις αντλίες. Είναι χαρακτηριστικό, όπως αποκαλύπτει σήμερα το «Π», ότι για πρώτη φορά στην ιστορία η Ελλάδα πέρασε στη δεύτερη θέση της Ευρώπης των 25 στην τιμή της αμόλυβδης!
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκαν στις 19 Μαΐου, η προ φόρων τιμή στη χώρα μας έφθασε στα 664,9 ευρώ το χιλιόλιτρο, ξεπερνώντας σχεδόν κατά 40 ευρώ ακόμη και την τιμή στην Κύπρο, που για ειδικούς και εύκολα αντιληπτούς λόγους ήταν πάντα πολύ υψηλότερη από την ελληνική. Στον σχετικό πίνακα της Κομισιόν, μόνο στην Ολλανδία ήταν την ίδια περίοδο ακριβότερη η προ φόρων τιμή της βενζίνης.
Στο κερδοσκοπικό όργιο του Μαΐου καθοριστικό ρόλο έπαιξε ασφαλώς και η παράλογη «απεργία» των ιδιοκτητών βυτιοφόρων, που «στέρεψε» την αγορά και απελευθέρωσε τη δράση των κερδοσκόπων. Όμως, έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι, λόγω της έλλειψης υγιούς ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά, όσο εύκολα ανεβαίνουν οι τιμές, τόσο δύσκολα υποχωρούν, γιʼ αυτό και οι θλιβερές εξελίξεις του Μαΐου εμπνέουν ιδιαίτερη ανησυχία για τους επόμενους μήνες.
Άλλωστε, εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς ότι αν δεν υπήρχαν αυτές ακριβώς οι στρεβλώσεις, που ουσιαστικά μετατρέπουν την αγορά καυσίμων σε απέραντο… εκτροφείο καρτέλ, και αν βεβαίως η Επιτροπή Ανταγωνισμού «έδειχνε δόντια» στον κλάδο έστω και μία φορά, δεν θα έφθαναν οι έλληνες οδηγοί να σχηματίζουν ουρές για να αγοράσουν βενζίνη με 1,5 ευρώ το λίτρο.
«Κενές» απειλές
Πριν από έναν χρόνο, η επιτροπή, πρόεδρος της οποίας είναι ο κ. Σπύρος Ζησιμόπουλος, είχε απειλήσει τις εταιρείες εμπορίας με πρόστιμα 10.000 ευρώ στην καθεμιά, για κάθε μέρα μη συμμόρφωσης με τις αποφάσεις της για διαφάνεια στις εκπτώσεις που παρέχουν στους πρατηριούχους.
Η επιτροπή είχε επιβάλει τότε τρία μέτρα στις εταιρείες: Να θεσπίσουν αντικειμενικά κριτήρια εθνικής εμβέλειας στον τρόπο χορήγησης εκπτώσεων, να γνωστοποιούν στην επιτροπή τα κριτήρια, καθώς και τους όρους και τις λοιπές προϋποθέσεις βάσει των οποίων χορηγούνται οι εκπτώσεις, και να αναγράφουν το ποσό της έκπτωσης στα εκδιδόμενα τιμολόγια πώλησης.
Είχε προηγηθεί έρευνα της επιτροπής, ύστερα από αίτημα του Δ. Σιούφα, που έδειξε ότι η BP και η Shell, εταιρείες που ελέγχουν το 40% της αγοράς, σε 28 νομούς εφάρμοζαν εναρμονισμένη πρακτική εκπτώσεων, εκμεταλλευόμενες ότι τα δίκτυα των πρατηρίων τους ήταν σχεδόν διπλάσια σε αυτούς τους νομούς από το δίκτυο της τρίτης στην αγορά ΕΚΟ. Με δύο εισηγήσεις, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού είχε προτείνει την επιβολή προστίμων 57.069.709 ευρώ στην BP και 50.713.337 ευρώ στην Shell, αλλά εδώ και δύο χρόνια η οριστική απόφαση της Ολομέλειας παραμένει σε περίεργη εκκρεμότητα.
Η μεγάλη… «γαργάρα»
Αυτήν την εβδομάδα, η επιτροπή παρουσίασε μια θαυμάσια… έκθεση ιδεών για την αγορά καυσίμων, όπου παραδέχεται αυτό που όλοι γνώριζαν στην αγορά: ότι οι εταιρείες εμπορίας έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους την απόφαση για τη διαφάνεια στις εκπτώσεις, διατηρώντας αναλλοίωτο το παλιό, καλό καθεστώς που τους επιτρέπει να ρυθμίζουν κατά βούληση τις τιμές και τα περιθώρια κέρδους των πρατηριούχων.
Η ίδια η επιτροπή παραδέχεται στην έκθεση ιδεών της ότι «σημαντικό πρόβλημα, στο στάδιο της χονδρεμπορίας, είναι η χορήγηση εκπτώσεων από τις εταιρείες, οι οποίες δεν βασίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια (ʽʽυποστηρικτικέςʼʼ εκπτώσεις) και ενδέχεται να επιφέρουν σημαντικά αντι-ανταγωνιστικά αποτελέσματα (διακριτική μεταχείριση σε ενδοσηματικό επίπεδο, καθορισμός τελικών τιμών)»!
Παρʼ όλα αυτά, στο κείμενο δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά σε επιβολή προστίμων για τη μη συμμόρφωση των εταιρειών, τα οποία θα μπορούσαν στο σύνολό τους να φθάσουν τα 50 εκατ. ευρώ, δίνοντας ένα ισχυρό «σήμα» στην αγορά.