Τώρα και «Σύλλογος Κομμένων Δανειοληπτών»;
Μια συζήτηση για ένα μείζον οικονομικό και κοινωνικό θέμα, η οποία άρχισε πριν από οκτώ περίπου χρόνια, κορυφώθηκε αυτήν την εβδομάδα μετά την έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος με τίτλο «Δανεισμός και χρηματοοικονομική πίεση στα νοικοκυριά». Πρόκειται για το θέμα της χρηματοδότησης των νοικοκυριών από τις τράπεζες, για το οποίο έχουν κατατεθεί στη Βουλή τα τελευταία οκτώ χρόνια δεκάδες επερωτήσεις και έχουν γίνει πάλι πολλές συζητήσεις σε επίπεδο αρχηγών κομμάτων στο Κοινοβούλιο και στο οποίο έχουν «επενδύσει» όλα σχεδόν τα κόμματα, όλα σχεδόν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και πολλοί άλλοι «πονόψυχοι» για την τύχη των ελληνικών νοικοκυριών που έχουν πάρει ή παίρνουν στεγαστικό δάνειο για να αποκτήσουν δικό τους σπίτι ή να επενδύσουν στην αγορά ακινήτων ή έχουν πάρει και παίρνουν καταναλωτικό δάνειο για να αντιμετωπίσουν τρέχουσες οικονομικές ανάγκες και υποχρεώσεις. Στην έρευνά της αυτή η Τράπεζα της Ελλάδος υποδηλώνει με στοιχεία ότι τα ελληνικά νοικοκυριά δεν είναι υπερδανεισμένα σε σχέση με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά. Κι όμως, αυτό το συμπέρασμα συνοδεύτηκε από τίτλους, ερμηνείες και κοσμητικά επίθετα σαν η έρευνα αυτή να επεσήμαινε ότι τα ελληνικά νοικοκυριά είναι … υπερδανεισμένα!
Παραθέτουμε στη συνέχεια μερικά στοιχεία της έρευνας αυτής μαζί με μερικά σχόλια που τα συνόδευσαν:
• Για το 3,2% των ελληνικών νοικοκυριών η οφειλόμενη μηνιαία δόση υπερβαίνει τον συνολικό μισθό. Κι όμως, το στοιχείο αυτό χαρακτηρίστηκε από σχολιαστές ως «δραματική κατάσταση»!
• Το 16% των ελληνικών νοικοκυριών καταβάλλει πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για την πληρωμή των μηναίων δόσεων, ενώ το 22% των ελληνικών νοικοκυριών καταβάλλει πάνω από το ένα τρίτο του μηνιαίου εισοδήματός για την αποπληρωμή των μηνιαίων δόσεων. Κι όμως, και το στοιχείο αυτό συνοδεύτηκε με την επισήμανση ότι «με οριακό τρόπο ανταποκρίνονται στις δανειακές υποχρεώσεις αρκετά νοικοκυριά»!
• Το 51,4% των ελληνικών νοικοκυριών δηλώνει ότι οφείλει προς τις τράπεζες, με τις πλέον διαδεδομένες κατηγορίες δανεισμού να είναι οι πιστωτικές κάρτες και τα στεγαστικά δάνεια. Άρα, το υπόλοιπο 48,4% των ελληνικών νοικοκυριών δεν έχουν δανειακές υποχρεώσεις προς τις τράπεζες. Κι όμως, και το στοιχείο αυτό συνοδεύτηκε με την ερμηνεία ότι «τα δάνεια πνίγουν τα ελληνικά νοικοκυριά»!
• Χωρίς τα τιτλοποιημένα δάνεια ο δανεισμός των νοικοκυριών διαμορφώθηκε σε 41,0% του ΑΕΠ στο τέλος του 2007, παραμένει δηλαδή σημαντικά μικρότερος από ό,τι το αντίστοιχο μέγεθος στη ζώνη του ευρώ (54,3%), υποδηλώνοντας ότι ως σύνολο τα ελληνικά νοικοκυριά δεν είναι υπερδανεισμένα. Κι όμως, οι τίτλοι και τα αντίστοιχα σχόλια υπογράμμιζαν το αντίθετο!
• Το (μέσο) χρέος κατά νοικοκυριό αυξάνεται με την αύξηση του εισοδήματος και της περιουσίας. Σε σύγκριση όμως με τις προηγούμενες έρευνες, η έρευνα του 2007 υποδηλώνει μια σημαντική μεταβολή στη δανειοδοτική πολιτική των τραπεζών, η οποία, στο πλαίσιο της πιο αποτελεσματικής διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου, δείχνει να συγκεντρώνεται περισσότερο τώρα από ό,τι στο παρελθόν στην προσέλκυση πελατείας από τα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Αυτό σημαίνει ότι τα χαμηλά εισοδηματικά κλιμάκια εμφανίζονται με μειωμένο ποσοστό δανεισμού. Κι όμως, αυτό το στοιχείο δεν συνοδεύτηκε από την ερμηνεία ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ελληνικών νοικοκυριών δανείζονται γιατί είναι «έχοντα και κατέχοντα»!
• Για τη μεγάλη πλειοψηφία των υπόχρεων νοικοκυριών (84%) ο λόγος των δόσεων για την εξυπηρέτηση των δανείων προς το εισόδημα διαμορφώνεται μέσα σε όρια που γενικά θεωρούνται αποδεκτά (δεν υπερβαίνει το 40%). Κι όμως, ούτε το στοιχείο αυτό συνοδεύτηκε με την επισήμανση ότι και τα νοικοκυριά θα πρέπει να σταθμίζουν προσεκτικά τις χρηματοοικονομικές τους ανάγκες στη βάση και των άλλων υποχρεώσεών τους, ώστε η κανονική εξυπηρέτηση των δανείων τους να βρίσκεται μέσα στα όρια των δυνατοτήτων τους.
Φαίνεται ότι επειδή μερικοί δανειολήπτες δεν μπορούν να κάνουν τη στάθμιση αυτή και να είναι πιο προσεκτικοί στον δανεισμό, ήδη ανακοινώθηκε ότι θα εφαρμοστεί ένα σύστημα που επεξεργάζεται η «Τειρεσίας» και που θα μετρά την πιθανότητα κάθε δανειολήπτη να μη μπορεί να αποπληρώσει τα δάνεια που έχει πάρει από μια ή περισσότερες τράπεζες. Αυτό σημαίνει ότι, μετά την εφαρμογή του συστήματος αυτού, ας μην εκπλαγεί κανείς αν, μετά τον ήδη υπάρχοντα «Σύλλογο Δανειοληπτών», δει στους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς και εκπροσώπους «Συλλόγου Κομμένων Δανειοληπτών» να διαμαρτύρονται γιατί τράπεζα ή τράπεζες δεν τους … χορήγησαν καταναλωτικό ή στεγαστικό δάνειο λόγω της μικρής ή ανύπαρκτης πιστοληπτικής ικανότητας που διαπίστωσε η «Τειρεσίας»…