Το μεγάλο φαγοπότι

Μάθαμε σχεδόν τα πάντα για τα μαχητικά αεροπλάνα και τις νέες φρεγάτες. Σε λίγο θα μας βάλουν να γράψουμε και πρόχειρο διαγώνισμα για να δούνε τι καταλάβαμε.

Όμως η Ιστορία δεν γράφεται με λόγια του αέρα. Γράφεται με πράξεις και τολμηρές αποφάσεις. Είναι πρόκληση, και ντροπή ταυτόχρονα, όταν ο μισθωτός και ο συνταξιούχος μετράνε το εισόδημά τους σε λεπτά και λίγα ευρώ, να χύνονται τόνοι μελάνι για δισεκατομμύρια ευρώ για δήθεν αναγκαία όπλα. Κι αυτά που σκουριάζουν στις αποθήκες του στρατού αχρησιμοποίητα; Αναγκαία κι αυτά; Πάντως δεν τα πήραμε τζάμπα. Τα πληρώσαμε πανάκριβα. Δώσαμε τον οβολό μας, πράξαμε το καθήκον μας για να πλουτίσουν οι εθνικοί προμηθευτές μας.
Μετά από τέσσερα χρόνια απραξία επανέρχονται δριμύτεροι. Φαίνεται τελείωσαν οι καταθέσεις στις τράπεζες. Το πετρέλαιο ακρίβυνε. Πώς θα τα φέρουν βόλτα με τέτοια ακρίβεια; Για μια ακόμη φορά προβάλλεται ο εθνικός κίνδυνος για να πειστούν και οι πιο δύσπιστοι Έλληνες ότι η αγορά νέων όπλων είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου για τη χώρα. Αγοράζουν δέκα αεροπλάνα οι Τούρκοι; Εμείς χρειαζόμαστε είκοσι, αλλά επειδή δεν φτάνουν τα χρήματα θα αγοράσουμε πέντε τώρα και άλλα δέκα (που θα γίνουν πέντε) στο μέλλον. Γιατί το κράτος έχει συνέχεια και πρέπει και οι καρεκλοκένταυροι του μέλλοντος να ανταμειφθούν για τον «κόπο» τους να υπηρετήσουν και να προσφέρουν στην πατρίδα.
Δεν θέλουμε να είμαστε είρωνες. Πώς αλλιώς όμως να εκφράσουμε την ερώτηση αν οι νέοι εξοπλισμοί όντως χρειάζονται; Ποιος θα μας πει την αλήθεια και γιατί να τον πιστέψουμε; Μετά το επεισόδιο των Υμίων τον Ιανουάριο του 1996 προέκυψε κούρσα εξοπλισμών μέχρι το 2004, σαν να αναβίωνε ένας ιδιότυπος ψυχρός πόλεμος. Όμως, κανείς αρμόδιος δεν μπήκε καν στον κόπο να ερευνήσει και να μας ενημερώσει αν αυτό που επέφερε τη σχετική ηρεμία στις σχέσεις με την Τουρκία ήταν ο εξοπλιστικός ανταγωνισμός ή η πολιτική αντιμετώπιση των ελληνοτουρκικών διαφορών. Κανείς Έλληνας δεν φείδεται συνεισφοράς πόρων, όταν πρόκειται να συμβάλει στη θωράκιση της εθνικής άμυνας. Ούτε η τουρκική επιθετικότητα και ο επεκτατισμός της αμφισβητούνται από κανέναν.
Αλλά ο απλός πολίτης αναρωτιέται, απολύτως δικαιολογημένα κατά τη γνώμη μας, αν όλα αυτά τα χρήματα που ξοδεύουμε για εξοπλισμούς πιάνουν τελικά τόπο. Πολλές φορές ο Τύπος, όλων των αποχρώσεων, φέρνει στην επιφάνεια εξοπλιστικά θέματα που έχουν οσμή αδιαφάνειας και διαφθοράς. Το σλόγκαν είναι γνωστό: «Είναι πολλά τα λεφτά, Άρη». Πώς λοιπόν να γίνει πιστευτή η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας ότι πρέπει να ξοδεύουμε όλο και περισσότερα χρήματα για να αγοράζουμε όπλα; Αφού είναι τόσο απαραίτητα, θα έπρεπε να υπάρχει πληρέστερη ενημέρωση του φορολογούμενου πολίτη για το πού πηγαίνουν τα χρήματα που πληρώνει. Αντί γι’ αυτό όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται εν κρυπτώ. Οι καθ’ ύλην αρμόδιοι αρνούνται πεισματικά να ενημερώσουν τον κόσμο που μέρα με τη μέρα βλέπει το εισόδημά του να μικραίνει και το εισόδημα των επιτηδείων να αβγατίζει.
Οι αποθήκες των Ενόπλων Δυνάμεων είναι γεμάτες από άχρηστο υλικό και από υλικό που αν και αγοράστηκε πανάκριβα δεν χρησιμοποιείται. Από τα Zubr και τα ΤΡQ μέχρι τα ραντάρ Arthur. Είναι δεδομένο ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν τρομακτικές ελλείψεις σε μέσα. Αλλά ποτέ δεν έχει υπάρξει στοχευμένη πολιτική εξοπλισμών, έτσι ώστε να προμηθευόμαστε υλικό που πράγματι χρειαζόμαστε. Αντίθετα, οι διάδρομοι του Πενταγώνου βοούν και αντιλαλούν για τον τρόπο με τον οποίο εξοπλιστικά προγράμματα εντάσσονται στον αμυντικό σχεδιασμό.
Το λαϊκό αίσθημα προσβάλλεται βάναυσα όταν σε εποχές δημοσιονομικής δυσπραγίας, όπως η σημερινή, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας ζητά τόσο πολλά χρήματα για εξοπλισμούς. Οι τελευταίοι υπολογισμοί, αυτοί που είδαν το φως της δημοσιότητας ολόκληρη την περασμένη εβδομάδα, ανέρχονται σε 10-15 δισ. ευρώ, μόνο για τα μεγάλα προγράμματα (μαχητικά, φρεγάτες, ελικόπτερα, τεθωρακισμένα, αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας). Αν όντως ισχύουν οι απόψεις σοβαρών στρατιωτικών αναλυτών, που έχουν διατυπωθεί κατ’ επανάληψιν, τότε η χώρα θα μπορούσε να εξοπλισθεί σε στρατιωτικά μέσα καταβάλλοντας το ένα τρίτο του ποσού αυτού.
Στο σημείο αυτό θα κριθεί η υπευθυνότητα και η πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης. Το «για όλα φταίει το ΠΑΣΟΚ» δεν ισχύει πλέον. Τώρα οι αποφάσεις ανήκουν στη Νέα Δημοκρατία. Αυτή θα κριθεί από τους πολίτες. Η Νέα Δημοκρατία και η κυβέρνηση θα πρέπει να επιλέξουν είτε να σπάσουν το κατεστημένο είτε να συνεχίσουν τις πρακτικές του ΠΑΣΟΚ. Θυμίζουμε ότι αυτές τις πρακτικές του ΠΑΣΟΚ καταδίκασε ο λαός. Θυμίζουμε ότι αυτές οι πρακτικές διαβρώνουν τα θεμέλια του πολιτικού συστήματος, δημιουργώντας φαινόμενα παθογένειας και καταπνίγοντας όλες τις υγιείς πολιτικές δυνάμεις. Αν η διαφθορά θεωρείται «καθεστώς» για τον πολιτικό κόσμο και η διαφάνεια το ζητούμενο, τότε ο Κώστας Καραμανλής έχει μια χρυσή ευκαιρία στα χέρια του.
Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο. Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάστηκε στα ΜΜΕ το θέμα των εξοπλισμών δημιουργεί την εντύπωση ότι ο Καραμανλής τελεί υπό διορία από τις φίλιες χώρες για να λάβει αποφάσεις. Ουδέν αναληθέστερον. Ο πρωθυπουργός έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα πλέγμα σχέσεων ισοτιμίας της χώρας σε διεθνές επίπεδο. Οι διμερείς επαφές του δεν δείχνουν να έχουν άμεση σχέση με εξοπλισμούς. Ο Κώστας Καραμανλής έχει κατορθώσει να συνομιλεί με τους ομολόγους του ως ίσος προς ίσο. Το αν οι ομόλογοί του θέτουν και εξοπλιστικά ζητήματα στις συνομιλίες, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί πρόκριμα για τις αποφάσεις του Καραμανλή. Ούτε διαφαίνεται ότι ο πρωθυπουργός έχει υποσχεθεί κάτι στον οποιονδήποτε.
Όσα λέγονται, και δυστυχώς γράφονται (και πολύ δυστυχέστερα διαβάζονται και από την αντίπερα όχθη) απέχουν παρασάγγας από την πραγματικότητα και τις σκέψεις του Καραμανλή. Αν μη τι άλλο, το μόνο που προάγουν είναι τα συμφέροντα των εγχώριων μεσαζόντων. Αυτών που επί χρόνια λυμαίνονται τις προμήθειες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και πιθανώς αυτών που επιδιώκουν να καταστούν τα νέα «τζάκια» στον χώρο.

Ποιοι διεκδικούν τις προμήθειες
Ποιοι είναι όμως αυτοί που κρύβονται πίσω από τις προμήθειες; Έχουμε και λέμε.
Για τα μαχητικά αεροπλάνα οι βασικοί ανταγωνιστές είναι:
• Το Eurofighter της εταιρείας EADS. Πρόκειται για συμπαραγωγή τεσσάρων χωρών (Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία, ενώ μετοχές στην εταιρεία κατέχει και το γαλλικό Δημόσιο). Στην Ελλάδα υπάρχει επίσημη εταιρική εκπροσώπηση, με πιο γνωστό τον απόστρατο πτέραρχο Σκαρλάτο. Σε ό,τι αφορά τα αντισταθμιστικά δεν υπάρχει δεδομένη βούληση των Γερμανών (που έχουν χρεωθεί την πώληση στην Ελλάδα) για το ποιος θα τα αναλάβει. Παλαιότερα, το όνομα του γνωστού και μη εξαιρετέου Πατεράκη είχε συνδεθεί με την αγορά Eurofighter, όμως τελευταία είναι κυριολεκτικά άφαντος. Ίσως αυτό να είναι ένα παιγνίδι τακτικής.
• Το Γαλλικό Rafale της εταιρείας Dassault. Από ορισμένους θεωρείται το φαβορί και από άλλους το απόλυτο αουτσάιντερ. Πρόσφατα εγκαινιάσθηκε το γραφείο Rafale στην Ελλάδα εν χορδαίς και οργάνω. Σύμφωνα με τη φημολογία της «αγοράς», οι Γάλλοι ποντάρουν στην άνευ όρων στήριξη που πρόσφερε ο Σαρκοζί στην Ελλάδα στο θέμα των Σκοπίων. Για τα αντισταθμιστικά ακούγεται εντονότατα το όνομα του Χ. Χούμπαυλη, γνωστού και από τα αντισταθμιστικά των Mirage.
• Το σουηδικό Grippen της εταιρείας SAAB. Θεωρείται όχι πολύ δυνατή υποψηφιότητα, αν και πολλά καλά ακούγονται για τις δυνατότητες του αεροπλάνου. Ο τοπικός αντιπρόσωπος ακούει στο όνομα Κεπίδης.
• Το Ρωσικό Sukhoi. Αν και το στρατηγικό άνοιγμα Καραμανλή προς τη Ρωσία προσφέρεται για θεαματικές κινήσεις, η υποψηφιότητα αυτή είναι μάλλον για επικοινωνιακή στρατηγική.
• Tο αμερικανικό F18 της Boeing ή F16 της Lockheed Martin. Για μεν την Boeing το παρασκήνιο λέει ότι γίνεται σφαγή για την τοπική αντιπροσωπεία, για δε τη Lockheed Martin ο ισχυρός άνδρας είναι ο Ντένης Πλέσσας, ο οποίος θεωρείται μετρ των πωλήσεων (βλέπε πώληση F16 το 2005 με συνοπτικές διαδικασίες). Τα αμερικανικά αντισταθμιστικά θεωρούνται από την «πιάτσα» προνομιακός χώρος του ανελιχθέντος επιχειρηματία Κρις Χατζημηνά (τον οποίο κατ’ επανάληψιν έχει ονοματίσει στη Βουλή ο Γιώργος Καρατζαφέρης).
Για τις φρεγάτες οι βασικοί ανταγωνιστές είναι:
• Η κοινοπραξία Γαλλίας – Ιταλίας προσφέρει τη φρεγάτα FREΜΜ, η οποία ακόμη βρίσκεται σε δοκιμαστικό στάδιο. Ήδη τα στελέχη της DCN έχουν επισκεφθεί επανειλημμένως το ΓΕΝ για να παρουσιάσουν το προϊόν τους, ενώ έχει ανακοινωθεί και η συνεργασία DCN και ναυπηγείων Ελευσίνας, ιδιοκτησίας Ταβουλάρη. Για τα αντισταθμιστικά ακούγεται το όνομα του Μπεκατώρου, γνωστού για τη συνεργασία του με την Thales.
• Η γερμανική φρεγάτα προσφέρεται από την εταιρεία ΤΚΜS, ιδιοκτήτρια των ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Η υποψηφιότητα αυτή δείχνει να έχει μικρή δυναμική, καθώς εκκρεμεί ακόμη το πρόβλημα με το υποβρύχιο που γέρνει. Πρόσφατα δημοσιεύματα όμως ανέφεραν ότι ο υπουργός Άμυνας έχει κάνει αποδεκτή τη μεσολάβηση της γερμανικής κυβέρνησης για τη διευθέτηση του προβλήματος. Πότε άραγε θα γίνει αυτή η διευθέτηση; Να παραλάβουμε το υποβρύχιο, αν και γέρνει; Την προηγούμενη εβδομάδα οι Γερμανοί ανακοίνωσαν συνεργασία με τους Αμερικανούς για το σύστημα Aegis. Στην περίπτωση που επιλεγεί η γερμανική φρεγάτα, τα αντισταθμιστικά θα τα αναλάβει ο Κ. Χατζημηνάς.
• Η ολλανδική και η ισπανική φρεγάτα θα συμμετάσχουν σε διαγωνισμό, αν διεξαχθεί, αλλά οι πιθανότητές τους εμφανίζονται μικρές.
Ο Στρατός Ξηράς πρόκειται να προμηθευθεί τα ρωσικά ΤΟΜΑ με διακρατική συμφωνία, όπου σύμφωνα με πληροφορίες σημαντικό έργο θα λάβει ο Σωκράτης Κόκκαλης, αλλά και η ΕΛΒΟ του Μυτιληναίου. Για τα πυρομαχικά των αρμάτων LΕΟ (αυτά που δεν μπορούν να περάσουν τις γέφυρες του Έβρου!) θα υπάρξει διακρατική συμφωνία με τους Γερμανούς και τους Αμερικανούς. Τα αντισταθμιστικά των Γερμανών θα τα αναλάβει ο Δ. Μανωλόπουλος (γνωστός από την υπόθεση της Litton), ενώ για τους Αμερικανούς ακούγεται το όνομα του Φράγκου. Από την προμήθεια των πυρομαχικών αποκλείστηκε ο «εθνικός» προμηθευτής Θωμάς Λιακουνάκος.
Ορισμένοι αποδίδουν στον Λιακουνάκο τα δημοσιεύματα στον Τύπο για τα πυρομαχικά και τους πύρινους λόγους Καρατζαφέρη για το ίδιο θέμα, ενώ άλλοι κάνουν λόγο για αμερικανογερμανικό πόλεμο των ελλήνων αντιπροσώπων τους.
Έμπειροι στρατιωτικοί αναλυτές όμως επιμένουν ότι η εταιρεία ΑΧΟΝ (συμφερόντων Λιακουνάκου) δεν θα αργήσει να καταστεί ξανά κυρίαρχος του παιγνιδιού, εκτοπίζοντας όλους όσοι βρήκαν αφορμή να του κηρύξουν τον πόλεμο. Την άποψή τους αυτή τη στηρίζουν στο γεγονός της μακρόχρονης πείρας του στον χώρο των εξοπλισμών, τις υψηλές διασυνδέσεις του, αλλά και στο γεγονός ότι διαθέτει εξαιρετική εσωτερική πληροφόρηση.
Αφήσαμε για το τέλος τις κρατικές βιομηχανίες, την ΕΑΒ και τα ΕΑΣ. Θα περίμενε κανείς ότι με τα μυθώδη ποσά που αναμένεται να δαπανηθούν οι βιομηχανίες αυτές θα καταστούν κολοσσοί. Όμως:
• Η ΕΑΒ εξαντλείται στην υπογραφή Μνημονίων Κατανόησης με ξένες εταιρείες, τις οποίες αργότερα περνάει ως αντισταθμιστικά ωφελήματα, έχοντας αυτοανακηρυχθεί η βιομηχανία των αντισταθμιστικών.
• Στα ΕΑΣ επικρατεί ένα απερίγραπτο μπάχαλο. Αντί να έχουν ήδη έτοιμες τις γραμμές παραγωγής για τα πυρομαχικά, αναλώνονται σε προαγωγές γραμματέων σε τμηματάρχες. Η εσωτερική φαγωμάρα είναι έκδηλη σε καθημερινή βάση, ενώ δεν λείπουν και οι αλληλοκατηγορίες για μίζες και λαμογιές από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.
Αυτήν την κατάσταση καλείται να διαχειριστεί ο πρωθυπουργός. Από τη μία την εκταμίευση μυθικών ποσών και από την άλλη τις πιέσεις των εγχώριων μεσαζόντων. Εμείς συμφωνούμε με τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων ότι η εντιμότητα του Κώστα Καραμανλή δεν αμφισβητείται. Ξέρουμε ότι θα κάνει το σωστό.