Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1 Αν θέλει κανείς να ανατρέξει στις ρίζες της σημερινής χρηματοπιστωτικής κρίσης που απειλεί με ύφεση την παγκόσμια οικονομία, θα πρέπει να θυμηθεί τη συμπεριφορά των ΗΠΑ. Και όχι μόνο στην αφερεγγυότητα των δανειοληπτών στεγαστικών δανείων και άλλων «έξυπνων» προϊόντων της τραπεζικής παραγωγής, όπως για παράδειγμα τα δομημένα ομόλογα (του Δημοσίου, των τραπεζών και των ιδιωτικών μεγάλων επιχειρήσεων). Οι ΗΠΑ έχουν εθιστεί τα τελευταία 35 χρόνια, και ιδίως από το 1971 και μετά, σε πρακτικές εντελώς ακατάλληλες για μια παγκόσμια οικονομική και πολιτικοστρατιωτική χώρα, της οποίας το νόμισμα αποτελούσε στήριγμα του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος και ασφαλές καταφύγιο της καπιταλιστικής οικονομίας. Ανεξέλεγκτες δημόσιες δαπάνες που οδήγησαν σε υπερχρέωση, σπατάλη και χωρίς όρια κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών, αθρόες εισαγωγές και ένα δίδυμο πελώριο έλλειμμα δημοσιονομικό και εμπορικό. Αυτά θα είχαν οδηγήσει σε κατάρρευση οποιαδήποτε οικονομία μιας άλλης χώρας. Οι ΗΠΑ αγόραζαν και αγοράζουν συνεχώς τα προϊόντα άλλων χωρών, είτε δανειζόμενες είτε με την αύξηση της κυκλοφορίας του χρήματός τους. Όμως αυτή η τακτική έχει αρνητικό αντίκτυπο στη σταθερότητα του δολαρίου. Και τώρα πλησιάζει η στιγμή που ο κόσμος θα παύσει να δέχεται πλέον τα δολαριακά χρεόγραφα και οι κεντρικές τράπεζες δεν θα διατηρούν υψηλά αποθέματα δολαρίου, λόγω αστάθειάς του. Και τότε η ύφεση θα χτυπήσει την πόρτα όλων των δυτικών οικονομιών. Πότε θα αποκατασταθεί η ισορροπία της δυτικής οικονομίας; Και το δυστύχημα είναι ότι «ανήκομε στη Δύση».
2Τώρα πλέον, με τη συνεχή κατρακύλα του δολαρίου, ο κόσμος έπαυσε να μιλάει για «ισχυρό δολάριο». Το βλέπει σαν ένα οποιοδήποτε νόμισμα. Ξέφτισε το «ίνδαλμα» των Αμερικανών και των καπιταλιστών όλου του κόσμου. Θυμάμαι την εποχή που το ευρώ είχε κατρακυλήσει και η ισοτιμία του είχε φτάσει 1 ευρώ = 0,80 δολάρια, ένας φίλος ελληνοαμερικανός μικροεπιχειρηματίας μου έλεγε κατά την εδώ επίσκεψή του «το δολάριο, όσο και να ξεπέσει, πάντα για 2 ευρώ θα αξίζει». Κάπου στις ΗΠΑ το είχε ακούσει και το έλεγε με περισσή περηφάνια. Τώρα έχουμε σοβαρή υποχώρηση του πράσινου νομίσματος και πλησιάζουμε στο 1 ευρώ = 2 δολάρια! Και από αμερικανικής πλευράς σιγή, ενώ οι ευρωπαίοι οικονομολόγοι και επιχειρηματίες αγωνιούν για την τύχη των εξαγώγιμων ευρωπαϊκών προϊόντων. Που έχουν καταστεί πανάκριβα στις ξένες αγορές και στην Ευρωζώνη. Πάντως οι τελευταίες πληροφορίες λένε ότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ έχει τραβήξει κόκκινη γραμμή στην ισοτιμία του ευρώ στα 1,60 δολάρια, που σημαίνει ότι όταν φτάσουμε εδώ η ΕΚΤ θα παρεμβαίνει για να αποφεύγεται ο κίνδυνος περαιτέρω συναλλαγματικών διακυμάνσεων, δηλαδή με παρεμβάσεις θα αρχίσει την προσπάθεια συγκράτησης της περαιτέρω υποτίμησης του αμερικανικού νομίσματος. Και πολλοί πιστεύουν ότι οι παρεμβάσεις αυτές της ΕΚΤ θα εκτονώσουν και τις ανοδικές τάσεις των τιμών του πετρελαίου. Άρχισαν να ηχούν τα τύμπανα οικονομικού πολέμου, γρήγορα θα το διαπιστώσουμε.
3Όπως έχουν εξελιχθεί σήμερα οι οικονομικοί συσχετισμοί στις δυτικές οικονομίες, οι παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών στη νομισματική πολιτική (μέσω των διακυμάνσεων, κυρίως, των επιτοκίων) αποτελούν μείζονα κίνδυνο για τις οικονομίες των χωρών της Δύσης και φυσικά και των χωρών της Ευρωζώνης. Εάν η FED συνεχίσει την πολιτική μείωσης των επιτοκίων της, η ισοτιμία του δολαρίου θα πέφτει και οι τιμές του πετρελαίου και των τροφίμων θα ανεβαίνουν. Έτσι ο πληθωρισμός θα γνωρίζει δόξες. Εάν η ΕΚΤ παρέμβει για να συγκρατήσει την ισοτιμία στο 1 ευρώ = 1,60 δολάρια, αυτό θα γίνει είτε με μείωση των ευρωπαϊκών επιτοκίων είτε με αθρόες αγορές από την ΕΚΤ δολαρίων και δολαριακών τίτλων. Η συγκράτηση της ισοτιμίας θα φέρει πληθωρισμό στην Ευρωζώνη και μείωση της κατανάλωσης, δηλαδή στασιμοπληθωρισμό. Εάν πάλι η ΕΚΤ φορτωθεί με δολάρια και δολαριακούς τίτλους για να προκαλέσει τεχνητή ζήτηση δολαρίου και στήριξη της ισοτιμίας του, τότε είναι που οι ΗΠΑ ξέφρενα θα τυπώνουν παλιόχαρτα (ομόλογα) για να μπορέσει να έχει συνέχεια η καταναλωτική κραιπάλη των Αμερικανών. Και πώς η ΕΚΤ θα καταφέρει να ξεφορτωθεί αυτά τα παλιόχαρτα; Πάλι θα αρχίσουν οι λαοί να πληρώνουν τις μάσες των Αμερικανών. Έλεος!