Οι συνδικαλιστές, ο νέος πονοκέφαλος του Γιώργου
Και αυτό γιατί τον τελευταίο καιρό υφέρπει και πάλι μια γκρίνια, η οποία υπό κατάλληλες συνθήκες μπορεί να φουντώσει τις εσωκομματικές αντιπαραθέσεις και ο κ. Παπανδρέου επιθυμεί να πορευτεί πλέον το ΠΑΣΟΚ με εσωκομματική νηνεμία, ώστε να μπορέσει με αξιώσεις να «κτυπήσει» τις εθνικές εκλογές.
Τα ζητήματα που απασχολούν το επιτελείο του Γιώργου Παπανδρέου και έχουν ήδη τεθεί επί τάπητος αφορούν μια σειρά από ζητήματα όπως:
– Τι θα γίνει με τους συνδικαλιστές (τους παραδοσιακούς) του κόμματος και πώς θα οριοθετηθούν εκ νέου οι σχέσεις του κόμματος με μια σειρά από συνδικαλιστικούς παράγοντες, μετά και τα όσα έγιναν την Πρωτομαγιά.
– Πώς θα αποφευχθούν «εσωκομματικές» κόντρες και τρικλοποδιές, πρωτίστως μεταξύ των πρωτοκλασάτων και των συνυποψηφίων στην ίδια εκλογική περιφέρεια, μετά και τις τρικλοποδιές που δέχτηκε η Λούκα Κατσέλη.
– Ποιες θα είναι οι νέες ισορροπίες ανάμεσα στα όργανα (Πολιτικό Συμβούλιο, σκιώδεις υπουργούς), καθώς ήδη σέρνεται γκρίνια για το όλο θέμα.
– Πώς θα επαναπροσεγγιστούν παλιά στελέχη και ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, που απογοητευμένοι κάθονται πλέον σπίτι τους, κάτι που αφαιρεί εκλογικές δυνάμεις από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ.ά.
Όπως διαπιστώνει το επιτελείο του Γιώργου Παπανδρέου, μελετώντας έρευνες αλλά και εκλογικά αποτελέσματα, το πλέον «εκρηκτικό» εκλογικό πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ είναι η αποχή «παραδοσιακών ψηφοφόρων» του που έχουν «πάει σπίτι τους σταδιακά από το 2000». Πολλοί υπολογίζουν πως ο αριθμός αυτός αγγίζει τα 200.000 – 230.000 άτομα. Πρόκειται, όπως εξηγούν έμπειρα στελέχη, για παλιά μέλη και ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που απογοητεύτηκαν απ’ την πορεία του κόμματος μετά τον Αντρέα Παπανδρέου και κάθονται πλέον ακόμα και στις εκλογές σπίτι τους. «Δεν είναι απλώς και μόνο απαιτητικοί και με μεγάλη πολιτική συνείδηση πολίτες, είναι ταυτόχρονα και σοβαροί πολλαπλασιαστές των πολιτικών παρεμβάσεων του κόμματος, αφού είναι άτομα με επιρροή, κύρος και πολιτική εμβέλεια», υπογραμμίζει πρωτοκλασάτο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και προσθέτει πως «αν καταφέρουμε και ενεργοποιήσουμε έστω και ένα τμήμα από αυτόν τον κόσμο, τότε τα εκλογικά δεδομένα θα αρχίσουν να αλλάζουν». Το επιτελείο του Γιώργου Παπανδρέου, μάλιστα, σχεδιάζει το επόμενο διάστημα συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και δράσεις για να συσπειρωθεί και πάλι αυτός ο κόσμος γύρω από το ΠΑΣΟΚ.
Οι συνδικαλιστές
Πάντως, στο μικροσκόπιο του επιτελείου του κ. Παπανδρέου έχει τεθεί και το θέμα της επανεξέτασης των σχέσεων με τους συνδικαλιστές, ύστερα από τα τις «κακές» εικόνες της Πρωτομαγιάς, καθώς ο απόηχος των όσων διαδραματίστηκαν δημιούργησε έντονους προβληματισμούς για τον ρόλο των εκπροσώπων των εργαζομένων. Για την ώρα το όλο θέμα διατηρείται χαμηλά στην ατζέντα, αφού προτεραιότητα για το ΠΑΣΟΚ είναι η αποδόμηση της κυβερνητικής πολιτικής και μια κόντρα με τους συνδικαλιστές θα είχε ολέθρια αποτελέσματα. Η αντιπαράθεση πήρε και χαρακτηριστικά πολιτικής κόντρας οδηγώντας στα χαρακώματα το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΝ, επιβεβαιώνοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι η αιτία δεν ήταν απλώς μια διαμάχη συνδικαλιστικών ομάδων για το περιεχόμενο της νέας εθνικής συλλογικής σύμβασης. Η βαθιά αιτία για την κρίση φαίνεται πως ήταν ο ανταγωνισμός για το ποιος υπερασπίζεται καλύτερα τα δικαιώματα των εργαζομένων. Η κόντρα προσωποποιήθηκε ανάμεσα στον πρόεδρο του ΣΥΝ Αλέξη Τσίπρα και τον πρόεδρο της ΓΣΕΕ Γιάννη Παναγόπουλο. Οι δυο άντρες αντάλλαξαν βαριές κουβέντες, όχι όμως για το διά ταύτα, αλλά για την οριοθέτηση και υπεράσπιση των κεκτημένων τους. Η κατάσταση έφτασε στα άκρα και πλέον γίνεται λόγος για διάσπαση του συνδικαλιστικού μετώπου, όπου η κάθε πλευρά επιρρίπτει στην άλλη τις ευθύνες. Η Χαριλάου Τρικούπη από την πρώτη στιγμή δεν έκρυψε τη δυσφορία της για την κατάληξη που είχε αυτή η αντιπαράθεση, αλλά απέφυγε για ευνόητους λόγους να ανεβάσει τους τόνους και επιχείρησε να βάλει σε πρώτο πλάνο την κυβέρνηση και τις πολιτικές της.
Πάντως οι κινήσεις των συνδικαλιστών, ειδικά αυτών που πρόσκεινται στο ΠΑΣΟΚ, αμέσως μετά το συνέδριο του κόμματος έχουν μπει στο μικροσκόπιο. Ο κ. Παπανδρέου αρχικά είχε φανεί ότι βλέπει πολύ θετικά το ενδεχόμενο να δώσει αυξημένες αρμοδιότητες στους συνδικαλιστές. Πόσω μάλλον όταν είχε μαζί τους και δημόσιες συναντήσεις. Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια του προσυνεδριακού διαλόγου πολλά ήταν τα στελέχη του κόμματος που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο φρόντιζαν να φτάνουν στον Γιώργο Παπανδρέου οι εντονότατες διαφωνίες τους για τον ρόλο και τους σκοπούς των συνδικαλιστών στην προετοιμασία του συνεδρίου. Είναι νωπές ακόμα οι καταγγελίες ορισμένων στελεχών που ασκούσαν κριτική στον κ. Παπανδρέου ότι «πάει να παραδώσει το κόμμα στους συνδικαλιστές». Όταν οι επισημάνσεις αυτές ξέφυγαν από τη σφαίρα της καθημερινής εσωκομματικής τριβής, οι επιτελείς του προέδρου διαπίστωσαν ότι δεν ήταν αβάσιμες. Το πρόβλημα πήρε νέες διαστάσεις κατά τη διάρκεια της εκλογής των μελών του Εθνικού Συμβουλίου, όπου έμειναν απ’ έξω στενοί συνεργάτες του προέδρου του κόμματος. Τότε, η μπάλα πήρε τον Χρήστο Πολυζωγόπουλο, ο οποίος ήταν ο αρχιτέκτονας του συνεδρίου. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι εσωκομματικές ισορροπίες είναι κάτι παραπάνω από εύθραυστες και το μόνο που δεν θα ήθελε το
ΠΑΣΟΚ είναι ένα μέτωπο με τους συνδικαλιστές. Έτσι λοιπόν μεταφέρθηκε η ένταση σε πολιτικό επίπεδο και οι πρώτες βολές έχουν στόχο τον ΣΥΝ, ο οποίος πλέον δέχεται μεταξύ άλλων και μπαράζ διλημμάτων που συνοψίζονται στο σκεπτικό: Θα παραμείνετε ένα κόμμα διαμαρτυρίας ή θα συνεργαστείτε μαζί μας… Ο απόηχος της πρωτομαγιάτικης έντασης δεν άφησε ανεπηρέαστο και τον ΣΥΝ. Στην Κουμουνδούρου τα πλατιά χαμόγελα με τις δημοσκοπικές εξάρσεις δεν κράτησαν πολύ. Ήδη από μερίδα στελεχών εκφράζεται προβληματισμός όχι μόνο για την επόμενη μέρα, αλλά και για τον Αλέξη Τσίπρα. Μάλιστα τις τελευταίες μέρες ακούγεται όλο και πιο πολύ η φημολογία ότι κάποια στελέχη είναι τόσο δυσαρεστημένα που σκέφτονται ακόμη και να περάσουν στην απέναντι όχθη.
Οι τρικλοποδιές
Το πόσο δύσκολες είναι ακόμα οι ισορροπίες στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και το πόσο έντονος είναι ο ανταγωνισμός μεταξύ των πρωτοκλασάτων στελεχών φαίνεται και από τις «τρικλοποδιές» και τις κόντρες που υπήρξαν με αφορμή μια διατύπωση για τον ΟΤΕ της Λούκας Κατσέλη (που είναι υπεύθυνη για την οικονομία). Η κ. Κατσέλη επεσήμανε σε συνέντευξή της πως «θα εκμεταλλευτούμε όλες τις δυνατότητες που υπάρχουν ώστε να επαναφέρουμε τον δημόσιο έλεγχο στον ΟΤΕ», εννοώντας σαφώς το θέμα του μάνατζμεντ και όχι συνολική επανακρατικοποίηση του οργανισμού.
Αμέσως άναψαν φωτιές και άρχισε η κριτική και οι τρικλοποδιές προς την κ. Κατσέλη, πρωτίστως από μια ομάδα εκσυγχρονιστών. Ούτε λίγο ούτε πολύ κατηγόρησαν την κ. Κατσέλη ότι θέλει «κρατικοποιήσεις» και ότι θέλει «να επαναφέρει την πολιτική του άλλοτε «τσάρου της Οικονομίας» και συζύγου της, Γεράσιμου Αρσένη». Η αντιπαράθεση που έχει να κάνει σχέση και με εκλογικούς ανταγωνισμούς, καθώς προκαλεί προβληματισμό σε ορισμένους η πιθανότατη κάθοδος της κ. Κατσέλη στην Αθήνα, πήρε και ιδεολογικές διαστάσεις και άνοιξε πάλι τη συζήτηση μέσω μεθοδευμένων διαρροών για το τι αντιπολίτευση πρέπει να κάνει το ΠΑΣΟΚ. Πρωταγωνιστές ορισμένα στελέχη του πρώην εκσυγχρονιστικού μπλοκ που, όπως και στο παρελθόν, φαίνεται να ενοχλούνται όταν το ΠΑΣΟΚ ανεβάζει τους τόνους της κριτικής προς την Κυβέρνηση, καθώς έχουν διαφορετική άποψη για το πώς πρέπει να γίνεται η αντιπολίτευση και κυρίως πώς πρέπει να κινείται το ΠΑΣΟΚ σε μείζονα ζητήματα που αφορούν την οικονομία, τον ρόλο του κράτους, τον τρόπο προώθησης των αποκρατικοποιήσεων κ.ά.
Η κατάσταση αυτή φαίνεται να προβληματίζει τον Γιώργο Παπανδρέου που δεν θέλει σε καμία περίπτωση να αναθερμανθούν οι εσωκομματικές εντάσεις και κυρίως να υπάρχει διχασμός και διγλωσσία στην αντιπολιτευτική τακτική, κάτι που στο πρόσφατο παρελθόν είχε στοιχίσει πολύ στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Με την παρέμβαση του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα την Τετάρτη, και αφού το όλο θέμα σερνόταν επί δύο μέρες, ο Γ. Παπανδρέου έστειλε ένα σαφές μήνυμα στο εσωτερικό του κόμματός του με αφορμή και την εσωτερική κόντρα για τον
ΟΤΕ. Ότι ο ίδιος δεν πρόκειται να κάνει πίσω και θα προχωρήσει με βάση τους σχεδιασμούς του για το πώς θα γίνεται αντιπολίτευση.
Η παρέμβασή του και η έκφρασή του δεν συνιστούν απλώς κάλυψη της κ. Κατσέλη, αλλά κάτι παραπάνω. Ότι δηλαδή δεν θα ανεχθεί στο παραμικρό κινήσεις αποστασιοποίησης ή διαφοροποίησης των πρώην «αρχηγών και υπαρχηγών των εκσυγχρονιστών». Μάλιστα πήγε και λίγο πιο μπροστά τη διατύπωση της κ. Κατσέλη για το όλο θέμα, καθώς επεσήμανε πως «όταν, μετά τις εκλογές το ΠΑΣΟΚ βρεθεί ξανά στο τιμόνι της χώρας, η κυβέρνησή μας θα εξαντλήσει κάθε νομική και πολιτική δυνατότητα προκειμένου το Δημόσιο να ανακτήσει τον έλεγχο του ΟΤΕ».
Τα όργανα
Πάντως μείζον θέμα το οποίο προκαλεί υπόγειες γκρίνιες και τριβές ακόμα και τώρα στο ΠΑΣΟΚ είναι τα όργανα. Το τι κάνει ακριβώς το Πολιτικό Συμβούλιο, ποιος είναι ο ρόλος και οι αρμοδιότητες της σκιώδους κυβέρνησης κ.ά.
Ο Γ. Παπανδρέου γνωρίζει πλέον καλά το όλον κλίμα της γκρίνιας. Για την ώρα ζυγίζει κάποιες πρωτοβουλίες που σκέπτεται να αναλάβει προς αυτήν την κατεύθυνση και του δίνει ανάσες το γεγονός ότι λειτουργεί σχετικά καλά μέχρι τώρα η ομάδα του «πρωινού καφέ» που χειρίζεται τα κρίσιμα ζητήματα.
Ωστόσο, πολλά στελέχη, και δη από τα πλέον επιφανή, επισημαίνουν συνεχώς πως με τον τρόπο που λειτουργεί το όλον σχήμα δεν υπάρχει ενιαίος χώρος παραγωγής και υποδοχής πολιτικής και κινδυνεύει το ΠΑΣΟΚ από νέο πολιτικό και ηγετικό χάος. Πολλοί μάλιστα λένε πως ο Γ. Παπανδρέου τώρα δεν θέλει ούτε το Πολιτικό Συμβούλιο και επιθυμεί να στηρίζεται πρωτίστως στον κύκλο των συνεργατών του και της ομάδας του «πρωινού καφέ» που αρχίζει να λειτουργεί σε πιο μόνιμη βάση και με πιο μόνιμη σύνθεση.