«Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια»
Του Μωραϊτίδη και του Παπαδιαμάντη. Δεν υπήρχε, άλλωστε, τω καιρώ εκείνω εφημερίδα χωρίς διήγημα κυρίως του Παπαδιαμάντη. Στοιχειακή πνευματική φυσιογνωμία που ξεπήδησε απ’ τα ψυχικά κοιτάσματα του γονιμοποιημένου από τη Χριστιανική Αποκάλυψη Ελληνικού πνεύματος. Στην πίστη, στην καθαρή και αστασίαστη πίστη ισχύει αυτό που σημείωνε ο Σατωμπριάν: «ένας αδαής αλλά έμπλεος πίστεως μοναχός μπορεί να στήσει μίαν αυτοκρατορίαν, ενώ ο άπιστος Νεύτων θα ζύγιζε τους κόσμους, αλλά δεν θα κατάφερνε να δημιουργήσει έναν λαό». Η μεγάλη τέχνη εξ άλλου βρίσκεται κατά τον Ελύτη οπουδήποτε ο άνθρωπος «κατορθώνει να αναγνωρίζει τον εαυτό του και να τον εκφράζει με πληρότητα μέσα στο ελάχιστο».
Το Πάσχα των Ελλήνων είναι όντως η Εορτή εορτών και πανήγυρις πανηγύρεων. «Πάσα κτίσις αγάλλεται και χαίρει ότι Χριστός ανέστη και Άδης εσκυλεύθη». Όσοι τυχόν ψάχνουν αποδείξεις για την ήττα του θανάτου, ας γνωρίζουν ότι το νόημα του Πάσχα, η αλήθεια της αναστάσιμης χαράς, δεν κρύβεται σε αποδεικτικές διαδικασίες. Έγραψε για το μυστήριο της Ανάστασης ο άλλοτε μαρξιστής φιλόσοφος και ακτιβιστής του ρωσικού προοδευτισμού μετά τη δική του Δαμασκό, ο π. Σέργιος Μπουλγκάκωφ:
«Όταν οι πόρτες ανοίγουν και εισερχ
όμαστε στον απαστράπτοντα ναό, οι καρδιές μας ακούγοντας τον υπέροχο κανόνα της γιορτής γεμίζουν την ανόθευτη χαρά για την εκ νεκρών Ανάσταση του Χριστού» (Το απόσπασμα από του Αλ. Σμέμαν, Έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος, σ. 69).
«Ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν» (Σοφ. Σολ. 1,13). Ο Θεός είναι το εκ διαμέτρου αντίθετο του θανάτου.
Σ’ αυτήν την κοινωνία της εξουσίας και του χρήματος, δηλαδή της υλικής δύναμης και του κέρδους -τα κατέχουν λίγοι αλλά τα ορέγονται πολλοί- οι πνευματικές αναζητήσεις αραιώνουν όλο και περισσότερο.
Στον αστερισμό της μετανεωτερικότητας είχαν εξαγγείλει το τέλος της ιστορίας. Ευτυχώς δεν επήλθε παρά τις φιλότιμες προσπάθειές τους. Τον 19ο αιώνα κάποιοι ανήγγειλαν τον θάνατο του Θεού. Ο Θεός όμως υπάρχει και είναι ο Κύριος της ιστορίας. Ο Χριστός, γράφει ο Πατριάρχης Αντιοχείας Ιγνάτιος, «δρα μέσα στον κόσμο μας. Και η δράση του είναι πραγματικά εγκόσμια» (Μαρτυρία Ανατάσεως σ. 53).
Το κοινωνικό ιδεώδες της Ορθοδοξίας είναι μετα- μεταμοντέρνο, όπως εξ άλλου είναι μετακαπιταλιστικό, μετακομμουνιστικό και μετασοσιαλιστικό. Με την έννοια αυτή είναι αδιανόητη οποιαδήποτε αποκοπή από τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες για έναν κόσμο πιο δίκαιο και πιο ανθρώπινο. Η δουλεία στην οποία εγκλωβίζεται ο άνθρωπος είναι πολύμορφη. Κοινωνική και πολιτική καταπίεση, αδικία, προσβολές της αξιοπρέπειας, φτώχεια. Το Ευαγγέλιο βεβαίως και δεν είναι εγχειρίδιο κοινωνιολογίας, οικονομίας ή πολιτικής τέχνης.
Το Ευαγγέλιο εμπνέει «μια πραγματικά επαναστατική απαίτηση που έρχεται σε αντίθεση με κάθε μορφή προσωπικού και συλλογικού εγωισμού» (Ιγνάτιος ενθ’ αν. 55). Η Ανάσταση είναι μυστήριο που πρέπει να πραγματώνεται αδιάκοπα μέσα στην κοινωνία και τους θεσμούς της. Έχει ακαταμάχητη δύναμη, αρκεί οι κομιστές του μηνύματός της να το συνειδητοποιούν αυτό. Ο κόσμος μεταστοιχειώνεται σε ζωή μέσα στο φως και τη Χάρη της Ανάστασης.
Οι κλιματικές αλλαγές, προϊόντα ανθρώπινης εγκληματικότητας δόλιας ή εκ βαρυτάτης αμελείας, όπως επίσης η πείνα και η φτώχεια αποτελούν τον νέο εφιάλτη της ανθρωπότητας. Η ξηρασία παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις. Η έλλειψη καθαρού πόσιμου νερού θανατώνει κάθε μέρα 4.500 παιδιά στον κόσμο. Τα υδάτινα αποθέματα μειώνονται διεθνώς σε επικίνδυνο βαθμό. Οι πλημμύρες απειλούν να εξαφανίσουν πολυάριθμες πολιτείες. Οι ειδικοί διαπιστώνουν ότι παγκοσμίως καταναλώνουμε και ρυπαίνουμε 30% παραπάνω απ’ ό,τι αντέχει η γη.
Η φτώχεια σκοτώνει παντού, αλλά απειλεί επίσης και την πατρίδα μας. Άνεργοι και εργαζόμενοι – φτωχοί, αποτέλεσμα από τη μια ενός αναποτελεσματικού κοινωνικού μοντέλου και από την άλλη τον εγγενών αδυναμιών του συστήματος, που αδυνατεί να ελέγχει τις τιμές που κατευθύνουν ασύδοτα τα καρτέλ και τον πληθωρισμό που έφτασε το ρεκόρ της δεκαετίας. Μειώνεται δραστικά το πραγματικό εισόδημα των μη προνομιούχων Ελλήνων, που επιβαρύνθηκε εσχάτως με αύξηση κόστους ζωής 1.769 ευρώ. Οι φτωχοί δεν μπορούν πια να αγοράσουν. Εφ ω και η αγορά στενάζει και αναστενάζει.
Στην Ελλάδα καταφέραμε να έχουμε το υψηλότερο ποσοστό φτώχειας στην ΕΕ – 15. Και ενώ στις άλλες χώρες (Αυστρία , Δανία, Σουηδία, Φιλανδία) το ποσοστό των φτωχών έπεσε στα μισά, στην Ελλάδα αυξάνεται αντί να μειώνεται.
Η χριστιανική συνείδηση δεν ανέχεται την εμπορευματοποίηση της εργασίας, τον ακόρεστο ανταγωνισμό, τη μετατροπή του ανθρώπινου προσώπου, ως εικόνας Θεού, σε πράγμα. Η οικονομία όπως και το Σάββατο υπάρχει για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για την οικονομία.
Ας προσπαθήσουμε να ζήσουμε το Πάσχα όπως το μεγαλύνει ο ψαλμωδός, τερπνόν, άγιον, πανσεβάσμιον, μέγα, λύτρον λύπης και πλησμονή χαράς.
www.danagennisi.gr