Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1Δυσμενείς οι προβλέψεις της πρόσφατης έκθεσης του ΔΝΤ για την ανάπτυξη της διεθνούς οικονομίας. Για φέτος προβλέπει ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας με ρυθμό 3,8% και θεωρεί πιθανό να πέσει και κάτω από το 3%. Την ίδια επίδοση προβλέπει και για την επόμενη χρονιά (2009). Για την αμερικανική οικονομία η πρόβλεψη είναι «χαμηλή πτήση» με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 0,5% για φέτος και 0,6% για το 2009. Για τη Ζώνη του ευρώ το ποσοστό ανάπτυξης υπολογίζεται στο 1,4% για το 2008 και στο 1,2% για το 2009. Και για την οικονομία της Ιαπωνίας 1,4% και 1,5% αντίστοιχα. Αντιθέτως, οι προβλέψεις για τις ισχυρές οικονομίες της Ασίας είναι αισιόδοξες. Εκεί η επιβράδυνση θα έχει ηπιότερες επιπτώσεις. Για την ανάπτυξη της Κίνας το ΔΝΤ προβλέπει ρυθμό 9,3% για φέτος και 9,5% για το 2009 (έναντι 11,4% το 2007). Για την Ινδία ρυθμό 7,7% φέτος και 8% του χρόνου (έναντι 9,2% την περσινή χρονιά). Και για τη Ρωσία η πρόβλεψη είναι ότι θα παρουσιάσει ρυθμό ανάπτυξης 6,8% για το 2008 και 6,3% για το 2009, ενώ το 2007 έκλεισε με ανάπτυξη 8,1%. Έτσι οι ισχυρές οικονομίες της Ασίας στηρίζουν την παγκόσμια οικονομία, για πρώτη φορά στην ιστορία του οικονομικού βίου, ενώ η κρίση στις δυτικές οικονομίες φαίνεται να έχει διάρκεια, καθώς βουτήχτηκαν στο ψέμα και στην απάτη. Τώρα πνίγονται μέσα στον βούρκο των «παράγωγων προϊόντων» που δημιούργησαν!
2 Οι διαπιστώσεις της έκθεσης του ΔΝΤ, που έμμεσα αφορούν την Ελλάδα, αναφέρονται στις επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης στις οικονομίες της νοτιοανατολικής Ευρώπης και ειδικά στις νεοφώτιστες στον νεοφιλελευθερισμό και στην οικονομία της αγοράς. Οι οικονομίες της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας είναι, κατά τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, ιδιαίτερα εκτεθειμένες στην κρίση, ενώ οι οικονομίες της Πολωνίας, της Σερβίας, της Κροατίας και της Τουρκίας παρουσιάζονται ανθεκτικότερες και λιγότερο ευάλωτες. Η έκθεση επισημαίνει ότι οι οικονομίες των χωρών αυτών «είναι βυθισμένες σε μεγάλα δανειστικά ανοίγματα σε ξένα νομίσματα, έχουν τεράστια ελλείμματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών και εξαρτώνται άμεσα από τις εισροές των ξένων κεφαλαίων για να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματά τους». Έτσι η κρίση κινδυνεύει να μεταφερθεί στη γειτονιά μας, με ιδιαίτερη ένταση. Και οι ελληνικές τράπεζες και οι επιχειρήσεις που έσπευσαν να επεκταθούν στις χώρες αυτές, για να μη χάσουν την ευκαιρία πώς θα ξεμπλέξουν τώρα, αν η κρίση πλήξει τις γειτονικές μας χώρες; Τα κερδοφόρα (χρυσοφόρα) ελληνικά ανοίγματα άρχισαν να μετατρέπονται σε εφιάλτες. Οι εδώ αρχιτέκτονες αυτής της εξωστρέφειας έχουν μεγάλες ευθύνες και κυρίως οι κυβερνήσεις που ενθάρρυναν αυτήν τη συμπεριφορά. Ώρες είναι να ακούσουμε και πάλι τον ξεχασμένο Σημίτη να μας λέει το αμίμητο «ας πρόσεχαν».
3 Το δυστύχημα είναι ότι αυτοί που κατευθύνουν τις οικονομίες των χωρών μας φαίνεται να είναι άσχετοι με τα οικονομικά. Ψάχνουν στα βιβλία για να βρουν απόψεις και λύσεις και δεν έχουν την εμπειρία να προβλέψουν. Μέχρι και τις αρχές του 2008 οι Διεθνείς Οικονομικοί Οργανισμοί (ΔΝΤ, ΟΟΣΑ, ΕΕ, Παγκόσμια Τράπεζα κ.λπ.), οι υπουργοί Οικονομίας και οι τραπεζίτες των άλλοτε πλούσιων δυτικών χωρών παρουσιάζονταν ιδιαίτερα αισιόδοξοι για τις οικονομικές εξελίξεις κατά το 2008. Το έπαιζαν (ή ήσαν) χαζοχαρούμενοι; Τώρα χτυπάνε καμπανάκια για επικείμενη επιβράδυνση και μειωμένους ρυθμούς ανάπτυξης. Όταν εμείς τονίζαμε ότι το 2008 θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά και βλέπαμε τα σημάδια οικονομικής επιβράδυνσης να συσσωρεύονται από το φθινόπωρο του 2007, οι κύριοι του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης «άνοιγαν σαμπάνιες» με τις προβλέψεις τους ότι η ελληνική οικονομία είναι τόσο θωρακισμένη που η κρίση δεν θα την ακουμπήσει. Ασφαλώς από αδικαιολόγητο ναρκισσισμό ή από απειρία δεν μπόρεσαν να διαβάσουν τα σημάδια. Τώρα άκουσαν «τον ήχο του κώδωνα». Όμως δεν είναι αργά για να ξυπνήσουν και να ξανασχεδιάσουν την οικονομική και δημοσιονομική πολιτική της χώρας μας, που να βασίζονται στα πραγματικά δεδομένα και όχι στις δικές τους επιθυμίες.