ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Εκτός από την έκπληξη υπάρχει και η ενόχληση. Διότι η κοινή γνώμη είναι εθισμένη στις επιτυχίες του ελληνικού αθλητισμού, κυρίως (εδώ και 10-15 χρόνια στα βαρέα αθλήματα) και θεωρεί σχεδόν αυτονόητη καθημερινότητα να βγάζουμε ως χώρα (με κάθε τρόπο) συνεχώς γίγαντες και άτλαντες. Καμία κοινή γνώμη πουθενά στον κόσμο δεν προσδιορίζεται με όρους ηθικής και νομιμότητας ή παρανομίας. Όλοι, παντού, θέλουν να έχουν καλές ειδήσεις, καλές εικόνες και επιτυχίες από και για τη χώρα τους. Η ελληνική κοινή γνώμη δεν υπάρχει λόγος να είναι διαφορετική, να συμπεριφέρεται διαφορετικά και να ζητάει πιστοποιητικά νομιμότητας των ρεκόρ (πώς και υπό ποίες συνθήκες έγιναν), αλλά όπως όλοι οι άλλοι παντού στον κόσμο, απολαμβάνει τα ρεκόρ και την αίγλη που αγκαλιάζει τον τόπο.

Μέχρι που (ξε)σπάει ένα σκάνδαλο ντόπινγκ και πέφτει από τα σύννεφα, «μα πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό», και η έκφραση έχει να κάνει πρωτογενώς με την ενόχληση, επειδή έρχεται στη δύσκολη θέση να ακούει «τέτοια πράγματα», τέτοιες ειδήσεις. «Αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει, καλύτερα να μη μας πει κανένα» όπως τραγουδάει ο Σαββόπουλος σε ένα από τα ωραιότερα κομμάτια του, τον Άγγελο-Εξάγγελο. Όμως, οι εξελίξεις, οι ειδήσεις, η ζωή, έχει και τέτοιες εκδοχές και η κοινή γνώμη είναι αναγκασμένη όπως ακούει τα καλά να ακούει, να μαθαίνει και τα άσχημα. Η κοινή λογική λέει πως όταν είσαι μια χώρα οχτώ (πριν από 15 χρόνια) εκατομμυρίων, έχεις πολύ μικρότερες πιθανότητες από μια άλλη που έχει 50, 70 ή 150 εκατομμύρια πληθυσμό, να βγάλεις παγκόσμιους πρωταθλητές, ολυμπιονίκες και να μετράς μετάλλια σπάζοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο στην απαρίθμησή τους. Όμως η κοινή λογική δεν έχει γοητεία, έτσι καλύτερα και πιο πρόθυμα αγκαλιάζουμε την άλλη λογική που λέει εμείς είμαστε ξεχωριστοί και μαζεύουμε μετάλλια παντού, από την κολύμβηση έως την άρση βαρών και από τις ταχύτητες έως το τζούντο. Μικρή λεπτομέρεια είναι ότι αυτή η γοητευτική λογική δεν περιλαμβάνει τη διευκρίνιση πως για να τα κάνεις όλ’ αυτά επικρατώντας μεγαλύτερων και ισχυρότερων, πρέπει να βοηθηθείς από εξωγενείς παράγοντες. Κι εκεί αρχίζουν τα δύσκολα, τα δυσάρεστα και τα σύνθετα. Ο κάποτε εθνικός προπονητής των δρόμων ταχύτητας Χρήστος Τζέκος, σε ένα μάθημα κυνισμού και λογικής, που συνοψίζεται στη φράση «το αποτέλεσμα μετράει», είχε πει σε ερώτηση «μα, καλά, δεν υπάρχουν ντοπαρισμένοι αθλητές;» το αλήστου μνήμης «ντοπέ είναι όποιος πιάνεται» (να είναι).

Εδώ κρύβεται και το μυστικό όλου του οικοδομήματος που φτιάχτηκε όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παντού όπου ασκείται επαγγελματικός, «εθνικός» πρωταθλητισμός: Το παν είναι να μη σε πιάσουν. Κάνε ό,τι κάνεις, αλλά αν πιαστείς τέλειωσες, και, μαζί σου τέλειωσε όλο το σύστημα (ή μέρος του) που σε γέννησε και σε συντήρησε. Μα, τι είναι αυτό το σύστημα; Ασυνείδητοι προπονητές και αθλητίατροι, φυσιοθεραπευτές και μάγοι των φαρμάκων και των αναμείξεων, φιλόδοξοι «μπρατσάδες» και γραμμωμένοι αθλητές, ανόητοι γονείς που θέλουν τα παιδιά τους πρωταθλητές;

Όλα μαζί. Αλλά πάνω τους στέκει αγέρωχο το κράτος, η πολιτεία, η οποία πολιτεία εκφράζεται με την πρόταση «δεν ξέρω τι θα κάνεις, εγώ θέλω μετάλλια», έκφραση που την έχει ακούσει ο εθνικός προπονητής των «βαριτζήδων» ο Κωνσταντινουπολίτης χορτοφάγος Χρήστος Ιακώβου. Την ξέρει αυτήν την κουβέντα, αυτήν τη νοοτροπία. Ίσως δεν φαντάστηκε ότι θα έρθει η ώρα να πρωταγωνιστήσει άθελά του σε ένα απαίσιο σίριαλ, τη στιγμή μάλιστα που τα φώτα της δημοσιότητας δεν είναι στραμμένα πάνω στην άρση βαρών, αφού δεν συμβαίνουν οι κορυφαίες επιτυχίες (και μάλιστα μαζικά) που συνέβαιναν πριν από δέκα χρόνια. Να όμως που οι έλεγχοι είναι αιφνιδιαστικοί και σε «άσχετες» χρονικές περιόδους. Η πιο χαζή και απαράδεκτη δικαιολογία που διατυπώνεται καμιά φορά και δημόσια, είναι «τι να κάνουμε, όλοι τα ίδια κάνουν, παντού αναβολικά παίρνουν σε όλες τις χώρες και σε όλα τα αθλήματα. Ακόμα και στη σκοποβολή ή στην τοξοβολία, που απαιτείται απόλυτη συγκέντρωση και ηρεμία, παίρνουν εξελιγμένα ηρεμιστικά». Μα δεν λέει κανείς το αντίθετο. Όντως, όλοι τα ίδια κάνουν. Άρα γυρίζουμε στη ρήση Τζέκου «ντοπέ είναι όποιος πιάνεται». Δηλαδή το θέμα είναι να μην πιαστείς;

Αν όμως είναι έτσι, τότε προς τι οι έλεγχοι; Κάθε κουβέντα περί του αντιθέτου -αν το πράγμα είναι τόσο και έτσι γενικευμένο- θα κινδυνεύει να εκληφθεί ως αφόρητη και κουραστική ηθικολογία, παρωχημένης εποχής και αντίληψης. Μήπως πρέπει να ξαναδούμε τα πράγματα από την αρχή; Μήπως πρέπει να ξαναγραφτούν οι κανόνες του παιχνιδιού; Διότι, ναι, είναι κακό να κάνει χρήση αναβολικών ο «βαριτζής μας» και ο πρωταθλητής μας των δρόμων ταχύτητας. Είναι όμως αθλιότερο να απαγορεύει η ίδια η αμερικανική ομοσπονδία στο κράτος να επιτρέπει στην ανεξάρτητη αρχή ελέγχου αντιντόπινγκ να κάνει έλεγχο (με την απειλή πως αν κάνει, η ομάδα δεν θα πάει να παίξει στους Ολυμπιακούς Αγώνες) στην «ντριμ τιμ», τη φοβερή και τρομερή ομάδα μπάσκετ των ΗΠΑ. Κατά τα άλλα, ναι, πολλά μετάλλια είναι «πέτσινα», και, ναι, η Μάριον Τζόουνς εκτίει την ποινή της και έχασε όλα της τα μετάλλια για τη χρήση αναβολικών που ομολόγησε, διότι δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά…