Ούτε πόντο δεν κέρδισε η Ντόρα στις διαπραγματεύσεις
Η υπουργός Εξωτερικών «ελέγχεται», διότι στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες της, κυρίως με την αμερικανική πλευρά, δεν κατέστησε σαφείς τις ελληνικές θέσεις, έστελνε διφορούμενα μηνύματα σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ενώ στις διαπραγματεύσεις με τον Μ. Νίμιτς άφηνε να εννοηθεί ότι η χώρα μας θα μπορούσε να κάνει ακόμη βήμα πίσω από τη λεγόμενη «κόκκινη γραμμή».
Eκεί ακριβώς αποδίδουν κυβερνητικοί παράγοντες την επιμονή της αμερικανικής πλευράς για «λύση εδώ και τώρα», όσο και τη βεβαιότητα του Τζ. Μπους ότι έστω και την ύστατη ώρα η Ελλάδα θα υποχωρήσει και δεν θα θέσει «βέτο». Δεν εξηγείται αλλιώς, αναφέρουν, η τακτική που ακολούθησαν οι Αμερικανοί τους τελευταίους μήνες, αλλά και το γεγονός ότι οι διαδοχικές προτάσεις του ειδικού μεσολαβητή του ΟΗΕ (με τις πιθανές ονομασίες για τα Σκόπια) ήταν η μία χειρότερη από την άλλη για τα ελληνικά συμφέροντα. «Κάποιοι τους έδιναν λάθος μηνύματα», σημειώνουν κυβερνητικοί παράγοντες, επισημαίνοντας ότι στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ο έλληνας αντιπρόσωπος Αδ. Βασιλάκης ήταν κατά κανόνα μόνος εναντίον δύο. Του Μ. Νίμιτς και του αντιπροσώπου των Σκοπίων, που έδειχναν να συμπλέουν.
Και αυτό καταλογίζεται στην κυρία Μπακογιάννη, η οποία δεν κατόρθωσε να κερδίσει ούτε έναν πόντο στις διαπραγματεύσεις. Απόδειξη ότι η κάθε νέα πρόταση του μεσολαβητή ήταν χειρότερη για την ελληνική πλευρά από την προηγούμενη, με αποκορύφωμα την τελευταία για ονομασία «Μακεδονία – Σκόπια», που προκάλεσε οργή και δεν αντέδρασε καθόλου η υπουργός Εξωτερικών. Αλλά και η σκοπιανή πλευρά δεν έκανε βήμα πίσω από τις αρχικές απαιτήσεις και συνεχώς με επιθετικό τρόπο τοποθετούνταν σε κάθε δημόσια δήλωση. Όλα αυτά σημαίνουν ότι η υπουργός Εξωτερικών δεν κατάφερε να περάσει τίποτε από τις θέσεις της στις διαπραγματεύσεις, που τελικά ήταν το Βατερλώ της ελληνικής διπλωματίας.
Στο Μέγαρο Μαξίμου αντιλήφθηκαν μόλις το τελευταίο 15ήμερο το κλίμα που υπήρχε στην Ουάσινγκτον και σταδιακά επεκτεινόταν στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. «Καμπανάκι» μάλιστα αποτέλεσαν οι δηλώσεις του γερμανού υπουργού Εξωτερικών Στανμάγερ, που στην ουσία έπαιρνε το μέρος των Σκοπίων, καλώντας την Ελλάδα να άρει τις αντιρρήσεις της για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, τους είχε προβληματίσει το άρθρο της Ντόρας σε μεγάλη ευρωπαϊκή εφημερίδα που άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο να αποδεχτεί η Ελλάδα ονομασία «Νέα Μακεδονία» κατά τα πρότυπα του… «Νέο Μεξικό». Η γραμμή που είχε χαράξει το Μαξίμου δεν προέβλεπε τη δημοσιοποίηση μιας τέτοιας θέσης και μάλιστα παραμονές της Συνόδου και με τους Σκοπιανούς να εντείνουν την αδιαλλαξία τους. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος που είχε ερωτηθεί σχετικά είχε αποφύγει να «καλύψει» την… πρόταση αυτή της υπουργού Εξωτερικών, χωρίς να κρύψει τη δυσφορία του. Κατ’ ιδίαν ήταν ακόμη πιο σαφής ότι η Ντόρα ήταν «εκτός γραμμής» στο συγκεκριμένο σημείο.
Παρεμβάσεις
Διαβλέποντας τους κινδύνους από το κλίμα που είχε διαμορφωθεί ο Κ. Καραμανλής -παραμονές της Συνόδου- έκανε έναν γύρο τηλεφωνικών επαφών με ευρωπαίους ηγέτες (μεταξύ αυτών η Μέρκελ και ο Θαπατέρο), ενώ απέστειλε και επιστολές όπου εξηγούσε με αναλυτικό τρόπο τις ελληνικές θέσεις και για ποιον λόγο η Αθήνα θα έμενε μέχρι τέλους στη λογική του «βέτο». Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι οι κινήσεις αυτές συνέβαλαν στο να αλλάξει το κλίμα σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, έτσι που στη Σύνοδο ο κ. Καραμανλής να έχει σημαντική στήριξη και να μη βρεθεί απομονωμένος αντιμετωπίζοντας τις πιέσεις του αμερικανού Προέδρου. Παράλληλα, από την κυβέρνηση κινητοποίησαν το Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού, το οποίο παραμονές της Συνόδου με την (εντυπωσιακή) κίνησή του να δώσει σε μεγάλες εφημερίδες του εξωτερικού καταχώρηση με την αλυτρωτική προπαγάνδα των Σκοπίων, συνέβαλε αποφασιστικά στην κατανόηση διεθνώς των ελληνικών θέσεων.
Καχυποψία
Οι χειρισμοί της υπουργού Εξωτερικών ενέτειναν το κλίμα καχυποψίας στις σχέσεις της με το Μαξίμου, κάτι που έγινε φανερό και στο Βουκουρέστι. Καθώς, μετά από κάθε ενημέρωση που έκανε στους έλληνες δημοσιογράφους η κ. Μπακογιάννη, ακολουθούσε ο Θ. Ρουσόπουλος και έκανε ξεχωριστή ενημέρωση και ήταν πάντα ένα «κλικ» πιο σταθερός και πιο έντονος ως προς τις ελληνικές θέσεις. Ενώ η κίνηση του Κ. Καραμανλή να κάνει διάγγελμα και στη συνέχεια να συνομιλήσει σε φιλικό κλίμα με τους δημοσιογράφους προκάλεσε αμηχανία στους συνεργάτες της υπουργού Εξωτερικών. Πάντως το Μαξίμου δεν θέλει αυτήν τη στιγμή να δώσει διαστάσεις στο θέμα και για τον λόγο αυτό ενδεχομένως η κρατική τηλεόραση μετέδωσε (βίντεο) ολόκληρη τη συνέντευξη Τύπου της κ. Μπακογιάννη, όπου, πάντως είχε και δυσάρεστες στιγμές από τις «επιθετικές», σχεδόν προκλητικές ερωτήσεις σκοπιανών δημοσιογράφων. Την ίδια στιγμή, από κυβερνητικούς αξιωματούχους, τίθεται θέμα και για τον έλληνα διαπραγματευτή Αδ. Βασιλάκη, αλλά δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή ένδειξη ότι θα αντικατασταθεί από άλλον διπλωμάτη για τις διαπραγματεύσεις που θα ξεκινήσουν, αφού αποκατασταθεί κλίμα πολιτικής ηρεμίας στη γειτονική χώρα. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πάντως, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, θα πάρει τις αρμοδιότητες από τον Ντάνιελ Φριντ, αφού όπως έγινε γνωστό τους επόμενους μήνες θα επισκεφθεί την Αθήνα και τα Σκόπια ο υφυπουργός Ματ Μπράιζα.
Ενός κακού μύρια έπονται για τη κ. Μπακογιάννη. Η αποφασιστική στάση του Κ. Καραμανλή και το «βέτο» διατάραξε τις σχέσεις της με την αμερικανική πλευρά, δεδομένου ότι ενδεχομένως τους είχε διαβεβαιώσει ότι άλλη θα ήταν η τελική στάση της Ελλάδος. Μετά την τελευταία συνομιλία της, σε κλίμα έντασης, όπως λέγεται, με την Κοντολίζα Ράις, στο επιτελείο της επικρατούσε έντονος προβληματισμός, καθότι είναι γνωστό ότι η κ. Μπακογιάννη στηρίζει πολλές ελπίδες για το μέλλον της, το πολιτικό εννοούμε, στις καλές σχέσεις της με τον αμερικανικό παράγοντα. Το πιο πιθανό είναι στο Βουκουρέστι η υπουργός Εξωτερικών να επεδίωκε μια επαφή με αμερικανούς αξιωματούχους -αν ήταν δυνατόν με την ίδια την κ. Ράις- προκειμένου να αμβλύνει τις εντυπώσεις. Ωστόσο από το επιτελείο της δεν ανακοινώθηκε καμιά τέτοια συνάντηση, οπότε μάλλον δεν τα κατάφερε.