Το μέγα δίλημμα
Ως χώρα, έχουμε μια μοναδική ικανότητα να μετατρέπουμε τις μεγάλες προκλήσεις και τις ουσιαστικές αντιπαραθέσεις σε ευτελές «κουτσομπολιό» και ακόμα πιο ευτελή «μικροπολιτική». Δυστυχώς, αυτήν την τάση τη βλέπουμε στο απόγειό της αυτήν την περίοδο να κατακλύζει τις κυρίαρχες διαμάχες και τα μέσα ενημέρωσης.
Δεν ξέρω πόσο συνειδητοποιούμε ότι βρισκόμαστε εν μέσω μιας διεθνούς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, η οποία συντρίβει τους μύθους περί «νέας γενναίας αποχής αδιατάρακτης ανάπτυξης και απεριόριστων προσδοκιών». Δεν ξέρω αν έχουμε αντιληφθεί ότι η παρούσα κρίση, της οποίας μέρος είναι και η ελληνική οικονομία, έχει σαλπίσει την αρχή του τέλους της δεύτερης καπιταλιστικής «παγκοσμιοποίησης» (η πρώτη αναπτύχθηκε την περίοδο 1870-1914 και έληξε με τον καταστροφικό Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο) και μαζί την αρχή του τέλους της παγκόσμιας αμερικάνικης ηγεμονίας. Δεν ξέρω, επίσης, πόσο συνειδητοποιούμε ότι η ευρύτερη περιοχή μας –το «αμαρτωλό» τρίγωνο Βαλκάνια, Κεντρική Ασία, Μέση Ανατολή– βρίσκεται στο μάτι ενός εξελισσόμενου κυκλώνα παγκόσμιων αντιπαραθέσεων, ανακατατάξεων και αποσταθεροποίησης, με τις ΗΠΑ να διεκδικούν παντού «προτεκτοράτα», να αναζωπυρώνουν διενέξεις και να προωθούν επεμβάσεις και πολέμους. Δεν ξέρω, ακόμα, αν έχουμε κατανοήσει ότι οι ακραίες νεοφιλελεύθερες και ατλαντικές επιλογές, που τις κλιμακώνει η χώρα μας από τη δεκαετία του ʼ90, τινάζουν στον αέρα κάθε έννοια κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης, ενώ παραδίδουν την πορεία της στο έλεος των αμερικανικών τυχοδιωκτισμών.
Δυστυχώς, αυτήν την περίοδο η κυβέρνηση –και ευρύτερα η κυρίαρχη πολιτική και οικονομική τάξη– έχει ως μοναδικό όραμα πώς θα διαλύσει εργασιακά, κοινωνικά και ασφαλιστικά δικαιώματα, πώς θα παραδώσει πλήρως αυτόν τον τόπο στα ιδιωτικά συμφέροντα, στις αχαλίνωτες αγορές, στους πολυεθνικούς ομίλους, στην απληστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και στην άγρια κερδοσκοπία των διεθνών «funds». Ακόμα χειρότερα, οι ίδιες κυρίαρχες δυνάμεις προσηλώνονται όλο και πιο σφιχτά σε έναν ξεπερασμένο αμερικανο-ατλαντισμό και σε έναν κακώς εννοούμενο ευρωπαϊσμό.
Δυστυχώς, τούτες τις ώρες, αυτές οι επιλογές συνιστούν την τέλεια συνταγή καταστροφής, ενώ σε λίγο χρόνο πολύ πιθανόν να θέσουν σε δοκιμασία και την ίδια την επιβίωσή μας. Στη φάση της κρίσιμης μετάβασης που διανύουμε, το πραγματικό μέγα δίλημμα που τίθεται ενώπιόν μας είναι αν θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε παραδομένοι σε έναν αφελή νεοφιλελευθερισμό και ατλαντισμό, καλλιεργώντας μέσα στην κοινωνία έναν άκρατο ατομισμό και την πλέον κυνική ατομική ιδιοτέλεια ή αν θα επιχειρήσουμε μια μεγάλη στροφή στο δημόσιο, το κοινωνικό, το οικολογικό, το συλλογικό. Μια μεγάλη προοδευτική στροφή σε μια ισχυρή ανασυγκροτημένη δημόσια παρέμβαση στην οικονομία, που θα συνοδεύεται από μιαν εξίσου ισχυρή κοινωνική, εργασιακή, οικολογική και συλλογική ευθύνη, αλλά και από μια νέα, αυτόνομη φωνή και παρουσία της χώρας μας στην περιοχή μας και την Ευρώπη.
Τα τελευταία σημαίνουν ότι θα επιχειρήσουμε, χωρίς ταλαντεύσεις, μια ανατροπή των παραδοσιακών πολιτικών και οικονομικών δεδομένων και θα αναζητήσουμε την πρωταγωνιστική παρουσία στις εξελίξεις μιας σύγχρονης ριζοσπαστικής Αριστεράς που θα βλέπει μπροστά και όχι πίσω.