«ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΕ» ΔΙΑΡΚΩΣ ΤΟΝ ΜΠΟΥΣ ΤΟΝ 1o ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΛΙΝΤΟΝ
Έγραφε σε επιστολές του ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ιάκωβος
«Δεν μας ακούνε, είναι υπερφίαλοι!», έλεγε συχνά για τους αμερικανούς αξιωματούχους ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ιάκωβος, ο οποίος για δεκαετίες αγωνιζόταν με όσες δυνάμεις είχε, με την υποστήριξη πάντα και εν ονόματι των εκατομμυρίων Ελληνοαμερικανών, για τα δίκαια της μητέρας πατρίδας, έχοντας διασφαλίσει με την έντονη δράση και παρουσία του προνομιακή επικοινωνία με τους κατά καιρούς «ενοίκους» του Λευκού Οίκου. Παρ’ όλα αυτά ένιωθε απογοητευμένος από την ανταπόκριση, όταν μιλούσε κατ’ ιδίαν, ποτέ όμως δεν διανοήθηκε να εγκαταλείψει την προσπάθεια επηρεασμού των κέντρων εξουσίας της ισχυρότερης χώρας στον κόσμο. Κάτι που γίνεται φανερό από μια σειρά πρωτοβουλίες και κινήσεις που εμπνεύστηκε και προώθησε από τότε που προέκυψε το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων και για όσα χρόνια το επέτρεπαν οι δυνάμεις του, μέχρι το τέλος της ζωής του.
Τα αλλεπάλληλα τηλεγραφήματα και επιστολές του Ιάκωβου προς τον Τζορτζ Μπους -πέρα από τις κατ’ ιδίαν συναντήσεις επ’ ευκαιρία εθιμοτυπικών ή άλλων εκδηλώσεων- αρχίζουν από τον Γενάρη του 1992, όπου του επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι το νέο κράτος θα πρέπει να αποκληθεί «Δημοκρατία των Σκοπίων» και σε καμιά περίπτωση «Δημοκρατία της Μακεδονίας», αφού, όπως τονίζει, ο όρος «Μακεδονία» παραπέμπει στη μία και ιστορική ελληνική Μακεδονία. Οι κάτοικοι της περιοχής των Σκοπίων, προσθέτει, έχουν βουλγαρική, σλαβική και αλβανική εθνική συνείδηση. Αυτά έγραφε προς τον τότε αμερικανό Πρόεδρο, προς τον οποίον αργότερα, στις 6/3/1992, διαβίβαζε το «Statement on Macedonia», εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του για την περίπτωση που θα έβρισκε λίγο χρόνο να προβληματιστεί στις απόψεις του για το «Μακεδονικό»!
Με νέα επιστολή του στις 26/3/1992 επιχειρεί να παραδώσει κάποια μαθήματα βαλκανικής ιστορίας στον Πρόεδρο Μπους: Χαρακτηρίζει τον Τίτο αρχιτέκτονα της υποκλοπής της ονομασίας «Μακεδονία», ο οποίος είχε στόχο να την προβάλει στη νότια Γιουγκοσλαβία με επεκτατικούς στο μέλλον σκοπούς προς το Αιγαίο, και του θυμίζει ότι παρόμοια σενάρια εκπονούσαν παλαιότερα οι Βούλγαροι. Τη θέση τους σήμερα έρχονται να την πάρουν οι Σκοπιανοί και οι Τούρκοι, προσθέτει.
Τον Δεκέμβριο του 1992, όταν στο προσκήνιο βρίσκεται το θέμα της ένταξης των Σκοπίων στον ΟΗΕ, ο Ιάκωβος, πέρα από την επιστολή που αποστέλλει και την παράκληση για άμεση τηλεφωνική επικοινωνία, ζητεί την παρέμβαση του Προέδρου Μπους στον πρέσβη των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ώστε να κάνει ακόμη και χρήση βέτο!
Θυμίζουμε ότι το πρόβλημα τότε ήταν με ποια ονομασία θα γινόταν το κράτος των Σκοπίων δεκτό στον ΟΗΕ. Ο Ιάκωβος θεώρησε τότε ελληνική επιτυχία την αποδοχή από τον ΟΗΕ της ονομασίας FYROM για το κράτος αυτό και δεν ήταν βέβαια ο μόνος.
Από το 1993, με νέο συνομιλητή τον δημοκρατικό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, ο Ιάκωβος εντείνει τις προσπάθειές του με νέα ενημερωτικά σημειώματα και επιστολές, που όλα έχουν στόχο να διαγράψουν την ιστορική εξέλιξη του θέματος, να οριοθετήσουν τις ελληνικές θέσεις και να αποτρέψουν την αναγνώριση των Σκοπίων από τις ΗΠΑ, πριν από την επίλυση του προβλήματος. Είναι χαρακτηριστική η επιστολή του Αρχιεπισκόπου Ιάκωβου προς τον αμερικανό Πρόεδρο στις 29 Δεκεμβρίου 1993, με θέμα την αποφυγή αναγνώρισης της ΠΓΔΜ μέχρις ότου τα Σκόπια εγκαταλείψουν σύμβολα και συμπεριφορές εναντίον της Ελλάδος, σύμμαχου των ΗΠΑ!
Αργότερα έρχεται η ανακοίνωση της κυβέρνησης ότι οι ΗΠΑ θα αναγνωρίσουν την ΠΓΔΜ και ακολουθεί η επιστολή-μήνυμα του Αρχιεπισκόπου στις 9/2/94, με την οποία εκφράζει την απογοήτευσή του για την «de facto επιβεβαίωση μιας αντιδημοκρατικής πράξης του κομμουνιστή ηγέτη Τίτο», καταλήγοντας: «We feel betrayed». («Νιώθουμε προδομένοι».)
Η απάντηση του Μπιλ Κλίντον έρχεται δύο μήνες αργότερα και ουσιαστικά αιτιολογεί την αναγνώριση της ΠΓΔΜ ως ανεξάρτητου κράτους «στο όνομα των δημοκρατικών αισθημάτων των πολιτών της και υπό την προϋπόθεση ότι η ίδρυση του κρατιδίου θα στηρίζεται σε δημοκρατικές αρχές».
Ο εξαίρετος στις δημόσιες σχέσεις Κλίντον δεν παραλείπει να αναφερθεί «στις πολύ γνωστές διαφορές μεταξύ Ελλάδος και ΠΓΔΜ, που μπορούν να λυθούν με καλής πίστεως διαπραγματεύσεις, στις οποίες η κυβέρνησή του θα συμπαρασταθεί δραστήρια και μόνη της και σε συνεργασία με τον ΟΗΕ».
Τα αποτελέσματα και η συνέχεια είναι γνωστά. Η αναφορά στον αγώνα του Ιάκωβου έχει τη δική της σημασία και αξία και κατατίθεται όχι ως μνημόσυνο, αλλά ως ένα ακόμη ερέθισμα προβληματισμού.
Όλη η αλληλογραφία του Ιάκωβου με τους αμερικανούς Προέδρους πρόκειται να κυκλοφορήσει σε βιβλίο, με την επιμέλεια του γνωστού καθηγητή Θεολογίας στο ΑΠΘ, αρθρογράφου του «Π», κ. Αθαν. Αγγελόπουλου, στο οποίο είχε εμπιστευθεί την αλληλογραφία αυτή ο Μακαριστός Ιάκωβος λίγο πριν πεθάνει.