Η «Χάρτα Πρασίνου» και τα νερά της Αθήνας

Η ΠΕΡΙΦΗΜΗ «Χάρτα Πρασίνου », που καταρτίσθηκε πρόσφατα από τον Δήμο Αθηναίων, είναι πράγματι μία αξιόλογη προσπάθεια, σε θεωρητικό επίπεδο, που αφορά τη φιλοσοφία, την πολιτική και την ανάπτυξη ενεργειών για το πράσινο στην πόλη μας. Στον γενικό όμως αυτόν σχεδιασμό, παρατηρούνται κάποιες ελλείψεις, που αφορούν κυρίως τον ρόλο του νερού στην πόλη, αλλά και κάποια ειδικότερα θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής.

ΤΟ ΝΕΡΟ σε έναν πυκνοδομημένο αστικό ιστό, όπως αυτός της Αθήνας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό, για την άρδευση του πρασίνου, την καλαίσθητη διαμόρφωση του τοπίου και τη βελτίωση του μικροκλίματος. Ακόμη και σήμερα, τα υπόγεια ύδατα μπορούν να καλύψουν σε μεγάλο βαθμό την άρδευση κήπων και πλατειών. Η Αθήνα έχει υπόγεια νερά. Ενδεικτικά αναφέρω τον άξονα των οδών Οίτης- Οκτάβιου Μερλιέ- Αραχώβης- Στουρνάρη, την Φωκίωνος Νέγρη, την οδό Δημοκρίτου, την οδό Βαλτινών-Μπούσγου, την οδό Σεβαστουπόλεως, τη λεωφόρο Αλεξάνδρας, την περιοχή της οδού Πανόρμου κ.λπ. Στις περιοχές αυτές, στις οποίες υπήρχαν πηγές νερού ή ρέματα, η ύπαρξη υδάτων αποδεικνύεται από έρευνες της Αττικό μετρό και από την υδροχαρή βλάστηση (πλατάνια, λεύκες κ.λπ.).

Ο ΡΟΛΟΣ όμως του νερού καθίσταται εξίσου σημαντικός στον τομέα της καλαίσθητης διαμόρφωσης του αστικού τοπίου. Εξαφανισμένες πηγές νερού και καλυμμένα ρέματα μπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα μιας πρωτοποριακής προσπάθειας για την αποκατάσταση της ιστορικής Αθήνας. Σε πηγές νερού, όπως αυτές της «Καλλιρρόης», των «Πινακωτών» (λόφου Στρέφη), της «οδού Οίτης» κ.λπ., οι οποίες ανάβλυζαν νερό και στα μεταπολεμικά χρόνια, ίσως είναι εφικτή με σύγχρονες γεωλογικές τεχνικές, η ανάδυση του νερού ξανά στην επιφάνεια. Σε άλλες, που αναβλύζουν ακόμη, όπως της «αγροτέρας Αρτέμιδος», στον ομώνυμο ναό, είναι εφικτή η αποκατάστασή τους. Στις περιπτώσεις μικροπηγών, όπως στα πρανή του Λυκαβηττού, μπορούν με ειδικές τεχνικές να αναβλύσουν μεγαλύτερες ποσότητες υδάτων.

ΣΕ ΚΑΠΟΙΕΣ άλλες, πάνω στις οποίες έχουν χτιστεί κτίρια (!), όπως αυτή του ξενοδοχείου Κάραβελ ή του κτιρίου Δοξιάδη, στο Κολωνάκι («δίδυμη πηγή» του Ηριδανού, στην οποία έπλεναν τα ρούχα τους οι παλαιές… Κολωνακιώτισσες!), ίσως είναι εφικτό τα νερά τους να διοχετευθούν επιφανειακά στις παρακείμενες πλατείες (για παράδειγμα, σε παραδοσιακή βρύση στα πλατάνια του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη…). Αντίστοιχα, ορισμένα τμήματα καλυμμένων ρεμάτων θα μπορούσαν να διανοιχτούν και να αναπλασθούν.

ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ προβλέπεται εξάλλου για τον Ιλισό, από τον σχεδιασμό της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Μικρή διακλάδωση της κοίτης του, από το Ολυμπιακό κολυμβητήριο έως την Αγία Φωτεινή παραμένει επιφανειακή. Το νερό θα μπορούσε να βρεθεί από τις… πηγές του ποταμού! Οι πηγές του Ιλισού, στον Υμηττό, αναβλύζουν πολύ νερό. Από την αρχαιότητα όμως, τα ύδατά τους διοχετεύονταν με υδραγωγείο στην πόλη. Το υδραγωγείο, στη θέση «Μπουμπουνίστρα», ποτίζει σήμερα τον Εθνικό Κήπο. Ένα μέρος των υδάτων αυτών, αφού αρδεύσουν τον Κήπο, θα μπορούσαν να καταλήγουν στον Ιλισό! Αυτό συνέβαινε και πριν δημιουργηθεί ο Κήπος.

ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΣΟΥΜΕ ότι η αποκατάσταση του αθηναϊκού τοπίου δύναται να περιλάβει: α) Διάνοιξη τμήματος του Ιλισού μπροστά στο Παναθηναϊκό στάδιο (ένα πρωτότυπο σχέδιο, για πολιτιστικούς, ιστορικούς και τουριστικούς λόγους), β) Διάνοιξη του Ιλισού στην οδό Γ. Παπανδρέου στο Γουδί και στη νησίδα της οδού Καλλιρρόης γ) Διάνοιξη μικρού τμήματος του ρέματος της Φ. Νέγρη δ) Διάνοιξη μικρών τμημάτων του Κυκλόβορου ε) Ανάπλαση του Ποδονίφτη και του ρέματος Προφήτη Δανιήλ στον Ελαιώνα… Περιττό να αναφέρω τις θετικές αλλαγές στο μικροκλίμα που συνεπάγεται ένας τέτοιος σχεδιασμός…

ΠΑΡΑΘΕΤΩ όμως και κάποιες ειδικότερες προτάσεις, για τη «Χάρτα»: α) Άμεση απονομή αρμοδιότητας στα διαμερίσματα για τη φύτευση και κοπή δέντρων β) Συγκρότηση διαπαραταξιακής «Επιτροπής Σχεδιασμού Πρασίνου» και θεσμοθέτηση επιτροπών πρασίνου ανά Δημοτικό Διαμέρισμα γ) Ανασυγκρότηση των «Εθελοντών Πρασίνου» και οργάνωση εκστρατείας «ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΟΛΗ» (και με εύρεση «χορηγών πρασίνου») δ) Δημιουργία «πράσινης γραμμής». Τριψήφιου αριθμού για δεντροφυτεύσεις και καταγγελίες για το πράσινο. ε) Αύξηση του προστίμου για παράνομη κοπή δέντρων (3.000 ευρώ για κάθε δέντρο) στ) Αγορά προστατευτικών για τους κορμούς ζ) Δωρεάν διάθεση φυτών για τα μπαλκόνια. η) Άμεση διάσωση των τελευταίων ελεύθερων χώρων στο κέντρο της πόλης.

Όλα τα ‘χε η Μαριορή,

λέει η ΟΛΜΕ

ΑΙΣΘΗΣΗ προκάλεσε το δημοσίευμα του περασμένου φύλλου για το θέμα της ονοματοδοσίας των σχολείων όχι μόνο για τις εντάσεις που μπορεί να πυροδοτήσει μέσα στα σχολεία, από ατυχείς αποφάσεις των Συλλόγων, αλλά και τη σκοπιμότητα της μαζικής ονοματοδοσίας εντός του Μαρτίου, τη στιγμή που οι τοπικές κοινωνίας δεν έχουν ζητήσει κάτι τέτοιο. Σε ανακοίνωσή της η ΟΛΜΕ τονίζει ότι «Όλα τα ‘χε η Μαριορή, ο φερετζές της έλειπε», ήταν το αυθόρμητο σχόλιο του εκπαιδευτικού κόσμου σ’ αυτή τη φαεινή ιδέα και επισημαίνει ότι «Τα ονόματα “διαπρεπών Ελλήνων” στις προσόψεις των σχολικών κτιρίων δεν επιφέρουν την αναβάθμιση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου, όταν το δημόσιο σχολείο οδηγείται στην υποβάθμιση και την απαξίωση από τις εκπαιδευτικές πολιτικές που ακολουθεί σταθερά η κυβέρνηση.»

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ που έχει επιλεγεί για την ονοματοδοσία των σχολείων είναι γραφειοκρατική και συγκεντρωτική και κανένα θετικό αποτέλεσμα δεν θα έχει, επισημαίνει επίσης στην ανακοίνωσή της η ΟΛΜΕ. Επιτροπές αποδελτίωσης (=λογοκρισίας), συγκεντρώσεις διευθυντών σχολείων και προϊσταμένων και καταληκτικές ημερομηνίες συνθέτουν το σκηνικό, ενώ την τελική απόφαση για το όνομα ενός σχολείου θα την έχουν τα στελέχη του υπουργείου Παιδείας. Τέλος, η ΟΛΜΕ επισημαίνει ότι με τέτοιου είδους αποφάσεις επιχειρείται ο έλεγχος, η επιβολή, αλλά και η ιδεολογική χειραγώγηση αντί των κινήτρων και της πρωτοβουλίας της σχολικής κοινότητας!