Οι ΗΠΑ, η Ντόρα και οι θολές «κόκκινες γραμμές»
Η πραγματικότητα αποσαφηνίσθηκε με την αποστολή του υφυπουργού των Εξωτερικών Ντάνιελ Φριντ στα Σκόπια και απέβαλε κάθε διπλωματική φιοριτούρα με τη συνάντηση -που υπαγόρευσε και επόπτευσε με την παρουσία της η πρεσβευτής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ κ. Νόολαντ- μεταξύ του σκοπιανού πρωθυπουργού Γκρούεφσκι και της κ. Μπακογιάννη.
Αιφνίδια περιπλοκή, η οποία και καθιστά αβέβαιη την έκβαση του «διπλωματικού» ρεσάλτο, προέκυψε με την αποχώρηση του Αλβανικού Δημοκρατικού Κόμματος από τον κυβερνητικό συνασπισμό των Σκοπίων και τη συνακόλουθη προοπτική ακυβερνησίας και εκλογών – εάν η δυναμική αμερικανική «διπλωματία» δεν κατορθώσει να επιβάλει μιαν εμβαλωματική διευθέτηση εκ των ενόντων.
Το ότι οι Αμερικανοί επιθυμούσαν διαπραγματεύσεις σε επίπεδο κορυφής, αυτό το είχε ήδη καταστήσει σαφές ο αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα ήδη από τον Φεβρουάριο. Το ότι πιέζουν τις δύο πλευρές σε αμοιβαίες υποχωρήσεις για την επίτευξη συμβιβασμού οι ίδιοι δεν το απέκρυπταν. « Ενθαρρύνουμε» (αυτός είναι ο ευφημισμός) τις δύο πλευρές», επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία. Αλλά η κ. Μπακογιάννη πεισματικά εβεβαίωνε, σε κάθε περίπτωση και μέχρι την Πέμπτη, ότι «δεν ασκούνται πιέσεις». Την Πέμπτη στις Βρυξέλλες αναγκάσθηκε να ομολογήσει ότι η συνάντηση κορυφής στην οποία συμμετέσχε, παρουσία της πρεσβευτού της Αμερικής, ήταν αποτέλεσμα πολυήμερων διεργασιών. Και σε αδιάκριτη ερώτηση για τον βαθμό παρέμβασης της πρεσβευτίνας στη μακρά (40λεπτη) συζήτησή της με τον πρωθυπουργό των Σκοπίων, απάντησε, αρκετά αποκαλυπτικά: «Δεν νομίζω ότι ήταν ιδιαίτερα παρεμβατική».
Υδάτινες κόκκινες γραμμές;
Αμοιβαίες υποχωρήσεις για την επίτευξη συμβιβασμού είναι το επιζητούμενο κάθε διαπραγμάτευσης – και όταν ακόμα αυτή διεξάγεται υπό συνθήκες φυσιολογικής, κλασικής διπλωματίας, χωρίς την απειλητική παρουσία βιαστικού κηδεμόνα. Στις διαπραγματεύσεις όμως αυτές η ελληνική πλευρά έχει εξαντλήσει (υποτίθεται) όλα τα περιθώρια υποχωρήσεών της, προτού ακόμη αρχίσουν. Δεν έχει ως σημείο εκκίνησης την απόφαση των πολιτικών αρχηγών του ’92 – όχι «Μακεδονία» και παράγωγα. Αυτήν τη θέση την παρέδωσε άνευ ανταλλάγματος πριν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Ξεκίνησε τη διαπραγμάτευση (δηλαδή το παζάρι) από το σύνθετο όνομα γενικής χρήσεως. Από αυτό θα καλείται -ολοένα πιεστικότερα και από περισσότερους- να υποχωρήσει, έναντι υποχωρήσεων των Σκοπιανών από την αφετηριακή θέση τους: «Δημοκρατία της Μακεδονίας» για διεθνή χρήση.
Ο κ. Καραμανλής εμφανίζεται αποφασισμένος να εμμείνει ακλόνητος στη θέση της νέας αφετηρίας (σύνθετη ονομασία γενικής χρήσεως). Αλλά ανεξαρτήτως του πόσο ουσιαστική διάκριση της «Μακεδονίας» θα εισαγάγει ο επιθετικός προσδιορισμός (αντί ενός εφήμερου φύλλου συκής, που θα επιθυμούσε η Ουάσινγκτον), μια έντονη θολούρα στις δηλώσεις της κ. Μπακογιάννη, αλλά και κάποιες αποκαλυπτικές φράσεις της, δημιουργούν την εντύπωση τουλάχιστον διαφορετικών διαθέσεων αντιστάσεως της υπουργού των Εξωτερικών.
Πράγματι, στη συνέντευξή της στο MEGA, στις 4 Μαρτίου, και σε ερώτηση του κ. Τσίμα εάν το σύνθετο όνομα που δέχεται πλέον η ελληνική κυβέρνηση θα είναι γενικής χρήσεως, Erga Omnes, δηλαδή θα πρέπει να το χρησιμοποιούν και χώρες που έχουν ήδη αναγνωρίσει και να αναφέρεται στα διαβατήρια του κράτους, η κ. Μπακογιάννη «τα μάσησε»: «Εδώ μπαίνετε στο αντικείμενο των διαπραγματεύσεων» είπε.
Αυτή η δήλωση είναι αποκαλυπτική πολλών πραγμάτων και θα πρέπει να κρατηθεί υπό σημείωση, για την αποκωδικοποίηση των όσων θα ακολουθήσουν. Επιβεβαιώνει την έννοια της διαπραγμάτευσης που εκτίθεται παραπάνω και ασφαλώς δεν θα την επανέλαβε στην ενημέρωση του Νομάρχη Θεσσαλονίκης την Τετάρτη, αφού εκείνος εξέφρασε κατόπιν την εμπιστοσύνη και ικανοποίησή του.
(Στην ίδια συνέντευξη στο MEGA η κ. Μπακογιάννη βεβαίωνε ότι « δεν είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα δέχεται πιέσεις. Δεν μας πιέζουν οι Αμερικανοί…» Και για το «πού αποδίδει την τόσο προκλητική αδιαλλαξία μιας χώρας ενάμισι εκατομμυρίου κατοίκων», η υπουργός απάντησε με ρητορικό οίστρο για τα δεινά της εσωτερικής δημαγωγίας, όταν οι κυβερνήσεις γίνονται αιχμάλωτες της δημαγωγίας, που εξάπτει την κοινή γνώμη κ.λπ.)
Θα πρέπει να σημειωθεί ακόμη, αναφορικά με τις αμερικανικές διαθέσεις -σ’ αυτήν τη φάση της δυναμικής ανάληψης ενεργού ρόλου για την εξεύρεση λύσης εντός δεκαπενθημέρου- ότι ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Σον Μακόρμακ συνεχίζει τη σταθερή πρακτική του να διακόπτει τον δημοσιογράφο που χρησιμοποιεί το όνομα FYRΟΜ, διορθώνοντάς τον αυστηρά: «Μακεδονία». «Εννοείτε Μακεδονία!»
Σ. Μ.