Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο

1 Ανοδικά κινούνται στη διεθνή αγορά οι περισσότερες πρώτες ύλες και κυρίως τα μέταλλα και τα σιτηρά. Επόμενο είναι και τα εμπορεύματα να ακολουθούν παράλληλη ανοδική πορεία. Κατά τους αναλυτές του Bloomberg οι παράγοντες που ωθούν προς τα πάνω τις τιμές των εμπορευμάτων βασικά είναι: α) η αύξηση των τιμών του πετρελαίου, β) η διατάραξη της ισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και γ) η κερδοσκοπία. Η άνοδος των τιμών του πετρελαίου έφερε αύξηση του κόστους παραγωγής στα περισσότερα εμπορεύματα, αλλά και μείωση της παραγωγής και συνεπώς και της προσφοράς, καθώς το ενεργειακό έλλειμμα σε ορισμένες χώρες (όπως για παράδειγμα στη Νότια Αφρική) ανάγκασε πολλές βιομηχανίες να εφαρμόσουν πρόγραμμα διακοπών λειτουργίας. Παράλληλα με τη μείωση της παραγωγής και της προσφοράς αγαθών, από την αρχή του 2007 παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση της ζήτησης, κυρίως από την Κίνα και την Ινδία. Αυτήν την κατάσταση ήταν επόμενο να την εκμεταλλευτεί, ως συνήθως, η κερδοσκοπία, που στα νεοφιλελεύθερα οικονομικά μοντέλα δρα ανενόχλητη στην αγορά (οικονομία της αγοράς). Πολλοί από τους αναλυτές που ασχολούνται με τα δρώμενα στις αγορές εμπορευμάτων υπολογίζουν ότι η κερδοσκοπία και η παρεμβολή των μεσαζόντων ευθύνεται για το 40% περίπου της αύξησης των τιμών των εμπορευμάτων σε επίπεδο λιανικής πώλησης. Μεγάλα τα έργα της κερδοσκοπίας!

2 Ειδικά για την έκρηξη των τιμών του πετρελαίου, οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι πέρα από τους παραπάνω τρεις βασικούς παράγοντες, υπάρχει τέταρτος εξίσου σημαντικός. Η συνεχής μείωση της τιμής του δολαρίου και η σύνδεση του μαύρου χρυσού με το δολάριο (πετροδολάρια). Οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες εκμεταλλευόμενες την αύξηση της ζήτησης (κυρίως από την Κίνα) δεν ανέχονται να έχουν απώλεια πλούτου με τη συνεχή πτώση της ισοτιμίας του δολαρίου. Όσο το δολάριο βυθίζεται, τόσο θα ανεβαίνουν οι τιμές του πετρελαίου και των προϊόντων του. Και δικαιολογημένα ισχυρίζονται ότι η αύξηση των τιμών του πετρελαίου είναι απόλυτα «φυσιολογική» σε μια οικονομία της αγοράς. Και τούτο γιατί υπολογίζουν ότι το 25% της τιμής είναι αποτέλεσμα κερδοσκοπίας, που χωρίς αυτή η τιμή του πετρελαίου θα ήταν σήμερα κάτω από τα 85 δολάρια το βαρέλι. Εάν αφαιρέσουμε και τη ζημία από την υποτίμηση του αμερικανικού νομίσματος, που σήμερα φτάνει στο 20% περίπου από την ισοτιμία που καθορίστηκε κατά την εισαγωγή του ευρώ, τότε φτάνουμε σε τιμή πραγματική του πετρελαίου σε κάτω από τα 70 δολάρια το βαρέλι. Πάντως, οι εκτιμήσεις συμπίπτουν στην άποψη ότι αν δεν σταματήσει ο κατήφορος του δολαρίου δεν θα σταματήσει και ο ανήφορος των τιμών του πετρελαίου και των εμπορευμάτων γενικά. Την κερδοσκοπία όμως τη συμφέρει η πτώση της ισοτιμίας του δολαρίου και η άνοδος της τιμής του πετρελαίου και έτσι δεν αποκλείεται οι τιμές να φτάσουν και στα 150 δολάρια/βαρέλι! Σαν αποτέλεσμα της σύγκρουσης συμφερόντων.

3 Ποιες όμως είναι οι προοπτικές για την πορεία της ισοτιμίας του δολαρίου; Κατά τους αναλυτές της Morgan Stanley, ειδικούς στις αναλύσεις της χρηματοπιστωτικής αγοράς, η μεγάλη πτώση του αμερικανικού νομίσματος τις τελευταίες μέρες οφείλεται στην επιδείνωση των οικονομικών δεδομένων στις ΗΠΑ. Και παράλληλα και στην «τολμηρή» μείωση των αμερικανικών επιτοκίων από τη FED. Η πολιτική επιτοκίων της FED περιόρισε τους φόβους για ύφεση, αλλά έπληξε σοβαρά την ισοτιμία του δολαρίου. Προσωπικά φρονούμε ότι υπάρχει και ένας τρίτος βασικός λόγος που προκάλεσε τον κλονισμό του πράσινου νομίσματος και τη συρρίκνωση της ζήτησης δολαρίων και δολαριακών τίτλων στις διεθνείς χρηματαγορές. Είναι η «απογαλάκτιση» των εθνικών οικονομιών από το δολάριο και από την εξάρτησή τους από την οικονομία των ΗΠΑ. Είναι μια βασική παράμετρος που δρα αρνητικά για το διεθνές κύρος του δολαρίου. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι ότι οι κεντρικές τράπεζες των άλλων χωρών μειώνουν συνεχώς τα συναλλαγματικά αποθέματά τους σε δολάρια για να αποφύγουν τις σοβαρές ζημίες. Εξάλλου, έπαυσε πλέον να υπάρχει και το κίνητρο των υψηλών αμερικανικών επιτοκίων. Και η κατάσταση αυτή δεν υπάρχουν οι συνθήκες για να αντιστραφεί σύντομα. Έτσι, το δολάριο θα κατεβαίνει και το πετρέλαιο θα ανεβαίνει. Μόνη λύση ο εκτοπισμός του αμερικανικού νομίσματος από την αγορά πετρελαίου.