Δεν έχουν νόημα οι διαπραγματεύσεις με τα Σκόπια που καταρρέουν!
Η πρωτοβουλία ανήκει φυσικά στους Αλβανούς, οι οποίοι θεωρούν ότι οι περιστάσεις ευνοούν την υπόθεσή τους και δεν θέλουν να χάσουν την ευκαιρία.
Ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος των Αλβανών (ΔΚΑ) Μέντουχ Θάτσι, που συμμετείχε στην κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον πρωθυπουργό Νίκολα Γκρούεφσκι, του επέδωσε ουσιαστικά ένα τελεσίγραφο, με ακραία διασταλτική ερμηνεία των συμφωνιών της Αχρίδας (είχε γίνει το 2001 μεταξύ Αλβανών και Σλάβων και έδωσε τέλος στις αιματηρές μεταξύ τους συγκρούσεις στην ΠΓΔΜ), που ήταν βέβαιο ότι αποκλειόταν να γίνει δεκτό. Ο Γκρούεφσκι απέρριψε το αλβανικό τελεσίγραφο και ο Θάτσι απέσυρε το κόμμα του από τον κυβερνητικό συνασπισμό, στερώντας έτσι από την κυβέρνηση την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Η κυβέρνηση που απαρτίζουν τα «Σλαβοαμερικανάκια» του Γκρούεφσκι έχει έτσι ουσιαστικά καταρρεύσει, αν και μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε επισήμως παραιτηθεί ακόμη. Δεν έχει όμως καμιά δυνατότητα σχηματισμού πλειοψηφίας. Δεν μπορεί να πάρει μαζί της το άλλο αλβανικό κόμμα, που είναι μάλιστα και το μεγαλύτερο, την Πρωτοβουλία για Δημοκρατική Ένωση του οπλαρχηγού των ανταρτών Αλί Αχμέτι.
Ο Γκρούεφσκι με τον Αχμέτι έχουν συγκρουστεί σφοδρότατα και ο πρώτος είχε δηλώσει ότι ποτέ δεν θα συνεργαζόταν με τον Αχμέτι, ο οποίος αντιθέτως απαιτούσε να μπει με το έτσι θέλω το δικό του κόμμα στην κυβέρνηση, επειδή είχε έρθει πρώτο από τα αλβανικά κόμματα! Μάλιστα επί πολλούς μήνες το κόμμα του Αχμέτι αρνιόταν να παραβρεθεί στη Βουλή και μποϊκόταρε τις συνεδριάσεις της!
Οι όροι του Μ. Θάτσι
Το τελεσίγραφο του Μέντουχ Θάτσι δεν άφηνε περιθώρια αποδοχής στον Γκρούεφσκι. Ζητούσε την καθιέρωση της αλβανικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας της ΠΓΔΜ, την ανάρτηση της αλβανικής σημαίας στα δημόσια κτίρια της ΠΓΔΜ σε δήμους όπου υπάρχει αξιόλογη αλβανική κοινότητα, την αύξηση του αριθμού των αλβανών υπαλλήλων στη δημόσια διοίκηση και την άμεση αναγνώριση από τα Σκόπια της ανεξαρτησίας του Κοσόβου.
Σαν να μην έφταναν αυτά, τα υπόλοιπα δύο σημεία του τελεσίγραφου του Μέντουχ Θάτσι ήταν ακόμη πιο φορτισμένα πολιτικά και συναισθηματικά. Το Δημοκρατικό Κόμμα Αλβανών ζήτησε την ψήφιση νόμου για την… «κοινωνική αποκατάσταση» των αλβανών ανταρτών του UCK της ΠΓΔΜ που το 2001 συγκρούονταν επί έξι μήνες με τις σλαβικές δυνάμεις της αστυνομίας και του στρατού, με αποτέλεσμα εκατοντάδες νεκρούς και από τις δύο πλευρές. Ζήτησε δηλαδή ο Θάτσι δουλειές και… ένσημα (!) για τους αλβανούς αντάρτες, τους οποίους οι σλαβικές αρχές χαρακτήριζαν «τρομοκράτες».
Τέλος, ο αλβανός ηγέτης ζήτησε να κλείσουν αμέσως και από τις δικαστικές αρχές της ΠΓΔΜ οι υποθέσεις τεσσάρων αλβανών ανταρτών του UCK που τα Σκόπια είχαν παραπέμψει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα στην πρώην Γιουγκοσλαβία, αλλά η Χάγη δεν διαπίστωσε την ύπαρξη ενδείξεων για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και τις επέστρεψε στις αρχές της ΠΓΔΜ.
Οι Αλβανοί θέλουν να φύγουν
Τη Δευτέρα το βράδυ συναντήθηκε ο Θάτσι με τον Γκρούεφσκι και του επέδωσε το από έξι σημεία τελεσίγραφό του απαιτώντας να έχουν διευθετηθεί πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι από τις 2 ως τις 4 Απριλίου, αλλά την Τετάρτη το μεσημέρι κιόλας ο Θάτσι ανακοίνωσε την απόφασή του να αποσύρει το κόμμα του από τον κυβερνητικό συνασπισμό.
Το πρωί της Τετάρτης ο Μ. Θάτσι πήγε στην αμερικανική πρεσβεία στα Σκόπια και βγαίνοντας από αυτήν δήλωσε ότι «τα όργανα του κόμματος αναμένεται να επικυρώσουν την απόφαση αποχώρησης από τον κυβερνητικό συνασπισμό. Το θέμα αυτό πρέπει να θεωρείται λήξαν. Είναι μόνο θέμα ωρών».
Όντως το βράδυ της ίδιας μέρας συνήλθε το προεδρείο του κόμματος στο Τέτοβο και επικύρωσε την απόφαση του Θάτσι περί αποχώρησης από τον κυβερνητικό συνασπισμό. Το βράδυ της Πέμπτης συνήλθε στην αλβανική συνοικία των Σκοπίων η κεντρική επιτροπή του Δημοκρατικού Κόμματος των Αλβανών και τη νύχτα αποφάσισε την αποχώρηση του κόμματος από τον κυβερνητικό συνασπισμό.
Τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού είχαν 65 έδρες στη Βουλή από τις 120 που έχει αυτή συνολικά. Το ΔΚΑ του Θάτσι έχει 11 έδρες, οπότε ο κυβερνητικός συνασπισμός απομένει με 54 έδρες, εφτά λιγότερες από τις 61 που απαιτούνται για να υπάρχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
«Η Μακεδονία βρίσκεται αντιμέτωπη με βαθιά πολιτική κρίση. Όλοι όσοι νόμιζαν ότι μπορούν να εξέλθουν από αυτήν αλώβητοι είναι γελασμένοι. Η κρίση είναι μεγάλη», δήλωσε ο Μέντουχ Θάτσι τη νύχτα της Τετάρτης, μην αφήνοντας περιθώρια παρανόησης ως προς το πόσο μακριά είναι αποφασισμένοι να φτάσουν οι Αλβανοί της ΠΓΔΜ, οι οποίοι προφανώς θέλουν να αποσχιστούν και αυτοί από τους σλάβους συμπατριώτες τους, όπως έκαναν οι Κοσοβάροι ομοεθνείς τους.
Οι Αλβανοί της ΠΓΔΜ θέλουν να κερδίσουν κι αυτοί την ανεξαρτησία των περιοχών τους και στη συνέχεια να ενσωματωθούν στο Κόσοβο και όλοι μαζί στη Μεγάλη Αλβανία. Όλα τα υπόλοιπα είναι διαδικαστικά κόλπα που αποσκοπούν στη διευκόλυνση του μεγάλου εθνικού τους στόχου.
Οι Αμερικάνοι… «έχασαν την μπάλα»
Το γεγονός ότι ο Μ. Θάτσι έκανε τη δήλωση περί αποχώρησης από την κυβέρνηση Γκρούεφσκι, μόλις βγήκε από την αμερικανική πρεσβεία των Σκοπίων, έκανε πολλούς στη γειτονική χώρα και στην Ελλάδα να υποψιάζονται ότι όλη αυτήν την κρίση τη σκηνοθέτησαν οι Αμερικάνοι.
Η πεποίθηση αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι οι Αλβανοί έχουν στενότατες σχέσεις με τις ΗΠΑ, οπότε γεννιέται δικαιολογημένα η σκέψη: «Θα τολμούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο οι Αλβανοί, αν δεν τους το είχαν πει οι Αμερικάνοι;»
Η απάντηση είναι ότι βεβαίως οι Αλβανοί είναι πάντοτε έτοιμοι να κάνουν κινήσεις προώθησης των εθνικών συμφερόντων τους χωρίς προέγκριση από τους Αμερικανούς και να δημιουργήσουν τετελεσμένα που τους ευνοούν, όντας βέβαιοι ότι στην επόμενη φάση η Ουάσινγκτον θα τους βοηθήσει ή έστω θα τους ανεχθεί, καθώς τότε και οι ίδιοι θα είναι πρόθυμοι να ακούσουν τις επιθυμίες των ΗΠΑ και να τις εκπληρώσουν.
Έτσι έκαναν και στο Κόσοβο – πρώτα δημιούργησαν μόνοι τους το αντάρτικο και στη συνέχεια υπάκουσαν στους ρυθμούς που επέβαλε η Ουάσινγκτον για τις διαδικασίες ανεξαρτητοποίησής του. Έτσι έκαναν και στην ΠΓΔΜ το 2001 – πρώτα έφτιαξαν τον αντάρτικο UCK και προκάλεσαν τις ένοπλες συγκρούσεις και στη συνέχεια αποδέχτηκαν τη συμφωνία της Αχρίδας, που τους έκανε συγκυρίαρχους του κράτους της ΠΓΔΜ.
Τα ίδια κάνουν και τώρα. Ρίχνουν την ακραία φιλοαμερικανική κυβέρνηση Γκρούεφσκι, που οι ίδιοι τη βοήθησαν να σχηματιστεί. Αναλαμβάνουν οι Αλβανοί την πολιτική ευθύνη της τελικής φάσης οριστικού εκτροχιασμού της πρόσκλησης ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, που έτσι κι αλλιώς ήταν δεδομένη σε αυτήν τη φάση λόγω απροθυμίας της κυβέρνησης με τα «Σλαβοαμερικανάκια» να συναινέσει σε λύση στο θέμα του ονόματος. Προωθούν την υπόθεσή τους, καθώς μετά τις πρόωρες εκλογές οι Αλβανοί θα διαπραγματευτούν πολύ σκληρότερα, για να συμμετάσχουν στη νέα κυβέρνηση, και είναι βέβαιο πως θα επιβάλουν πολλούς από τους όρους τους, τους οποίους έχουν ήδη καταστήσει δημόσια γνωστούς σε όλα τα σλαβικά κόμματα με το τελεσίγραφο των έξι σημείων του Μέντουχ Θάτι – ο οποίος ας σημειωθεί ότι είναι ο… μετριοπαθέστερος των Αλβανών ηγετών της ΠΓΔΜ!
Προκαλεί έτσι θυμηδία και σαρκασμό η ανακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας στα Σκόπια, η οποία «προτρέπει όλους τους πολιτικούς αρχηγούς της Μακεδονίας να εστιάσουν τις ενέργειές τους στην ένταξη στο ΝΑΤΟ την κρίσιμη αυτή περίοδο», επειδή δήθεν «η Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει τη χρυσή ευκαιρία να λάβει πρόσκληση για το ΝΑΤΟ, την οποία αξίζει».
Θα έσκασαν στα γέλια οι Αλβανοί με την ανικανότητα των αμερικανών φίλων τους να αντιληφθούν τη βαλκανική πραγματικότητα…
Βέτο στο Βουκουρέστι και βλέπουμε…
Στη νέα κατάσταση που δημιούργησε στα Σκόπια η στάση των Αλβανών και η είσοδος της χώρας αυτής σε προεκλογική περίοδο, είναι προφανές πως οι πιθανότητες λύσης στο θέμα του ονόματος εκμηδενίζονται. Θα αποτελούσε πολιτική αυτοκτονία για οποιοδήποτε σλαβικό κόμμα η υποχώρηση και ο συμβιβασμός στο θέμα της ονομασίας σε προεκλογική περίοδο.
Είναι επίσης εντελώς απίθανο να κατορθώσει η αμερικανική πρεσβεία των Σκοπίων να υποχρεώσει όλα τα σλαβικά κόμματα της ΠΓΔΜ να συναινέσουν από κοινού στην αποδοχή μιας συμβιβαστικής ονομασίας αποδεκτής από την Ελλάδα. Τα αλβανικά κόμματα δεν θα είχαν καμιά αντίρρηση για κάτι τέτοιο, τα σλαβικά όμως κόμματα θα παίξουν πολύ μεγάλο μέρος της προεκλογικής τους αντιπαράθεσης και στο θέμα του ονόματος, κάνοντας προφανώς διαγωνισμό εθνικής αδιαλλαξίας.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν ο πρωθυπουργός είναι υποχρεωμένος στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι (2-4 Απριλίου) να βάλει βέτο, απαγορεύοντας να απευθυνθεί προς τα Σκόπια πρόσκληση ένταξης στο ΝΑΤΟ. Το θέμα του ονόματος πάει πίσω σχεδόν έναν χρόνο, με επόμενο σταθμό τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα γίνει την άνοιξη του 2009 στο Βερολίνο.
Όταν γίνουν εκλογές και αφού σχηματιστεί νέα κυβέρνηση στην ΠΓΔΜ, τότε θα δούμε, ανάλογα με τους συσχετισμούς που θα έχουν προκύψει, αν θα ξαναρχίσει σοβαρή συζήτηση για το όνομα. Μπορεί ναι, μπορεί όχι. Ας ελπίσουμε όμως ότι το βέτο της ελληνικής κυβέρνησης θα διατηρείται αναλλοίωτο μέχρι τότε.
Οι εξελίξεις απέδειξαν βέβαια πόσο λάθος ήταν η μονομερής κίνηση της κυβέρνησης Καραμανλή να αποδεχθεί τη σύνθετη ονομασία με τη λέξη Μακεδονία μέσα, χωρίς τελικά να πάρει απολύτως τίποτα για αντάλλαγμα. Τώρα οι πάντες θεωρούν την υποχώρησή της αυτή ως δεδομένη και θα της ζητούν νέες υποχωρήσεις, όταν ξαναρχίσουν διαπραγματεύσεις!
Σοβαρότατο σφάλμα ήταν επίσης η υποχώρηση στους Αμερικανούς που απαίτησαν και επέβαλαν με το ζόρι τη συνάντηση της Ντόρας με τον Γκρούεφσκι, τον πρωθυπουργό των Σκοπίων. Τι να συζητήσουν, αφού τα Σκόπια δεν είχαν αποφασίσει καμιά υποχώρηση;
Τώρα η Ουάσινγκτον θέλει να σύρει και τον Καραμανλή σε τέτοια συνάντηση. Ελπίζουμε να μην υποκύψει, αν και έχουμε αμφιβολίες μετά από αυτό που έγινε με την Ντόρα.
Ελπίζουμε επίσης να μην πείσουν οι Αμερικάνοι του Καραμανλή να φανεί… «πονόψυχος», τώρα που τα Σκόπια καταρρέουν σταδιακά ως κράτος, και να του ζητήσουν να κάνει υποχωρήσεις για να τα… σώσει!