Η οικονομική κρίση, τα Βαλκάνια και το ελληνικό δίλημμα
Εν μέσω καλπάζουσας διεθνούς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, τα Βαλκάνια και ο ευρύτερος περίγυρός μας γίνονται εκ νέου πεδίο μεγάλων εντάσεων και διεθνών αντιπαραθέσεων με άκρως επικίνδυνες, πλην άγνωστες ακόμα, προεκτάσεις. Η νοτιοανατολική Ευρώπη τείνει να γίνει ξανά, με νέους όρους, πυριτιδαποθήκη.
Βαδίζοντας στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα όλα αλλάζουν και σχεδόν τίποτα δεν μοιάζει με τη δεκαετία του ’90. Στο βάθος των συντελούμενων αλλαγών βρίσκονται μεγάλες οικονομικές ανακατατάξεις και μια καλπάζουσα διεθνής καπιταλιστική οικονομική κρίση. Αυτή η κρίση είναι κάτι πολύ παραπάνω, πολύ βαθύτερο και πολύ χειρότερο από μια απλή ύφεση στις ΗΠΑ, με τις όποιες παγκόσμιες αρνητικές επιπτώσεις της. Η παρούσα κρίση, της οποίας τα χειρότερα ακολουθούν, φέρνει στην επιφάνεια και επιταχύνει τις βαθιές ανατροπές στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη και οξύνει εξαιρετικά τους διεθνείς οικονομικούς αλλά και πολιτικούς ανταγωνισμούς. Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον ο απόλυτος και αδιαμφισβήτητος οικονομικά κυρίαρχος του πλανήτη. Αντίθετα, εξελίσσεται σε ένα μεγάλο οικονομικά ασθενή του διεθνούς συστήματος. Νέες μεγάλες και μεσαίες φιλόδοξες δυνάμεις έρχονται στο προσκήνιο σε όλες τις ηπείρους και πρώτα απ’ όλα η Κίνα και η Ρωσία.
Έχουμε μπει για τα καλά στην αρχή του τέλους τής υπό αμερικάνικο έλεγχο καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και σε μια φάση όπου οι ΗΠΑ και οι πρόθυμοι εξ Ευρώπης σύμμαχοί τους, προκειμένου να κρατήσουν τον παλαιό αδιαφιλονίκητο έλεγχο των παγκόσμιων εξελίξεων, μετατρέπουν τον πλανήτη σε ένα πεδίο χάους, αυθαιρεσίας και γενικής αταξίας. Ο κόσμος της ζούγκλας είναι πλέον εδώ και κυριαρχεί στο «αμαρτωλό» τρίγωνο της διακεκαυμένης ζώνης Βαλκανίων – Κεντρικής Ασίας – Μ. Ανατολής. Σε αυτό το τρίγωνο διακυβεύονται ύψιστα συμφέροντα στους παγκόσμιους οικονομικούς και πολιτικούς συσχετισμούς και η γενική ανατίναξή του ίσως είναι θέμα χρόνου.
Η αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου, η οποία κουρελιάζει κάθε ίχνος διεθνούς δικαίου και ακυρώνει τον ΟΗΕ, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ήρθε σε αυτήν τη συγκυρία. Όπως δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι έσπευσαν πρώτα απ’ όλα να την επικυρώσουν οι ΗΠΑ, η Τουρκία του κ. Ερντογάν και τα ανδρείκελα του κατεχόμενου Αφγανιστάν. Αυτή η πραξικοπηματική αναγνώριση του Κοσόβου φέρνει εκ νέου τα Βαλκάνια στην αιχμή ενός νέου είδους ψυχρού πολέμου στον κόσμο (και όχι μόνο μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας), ενώ ανοίγει και το «κουτί της Πανδώρας» για νέες επαναχαράξεις συνόρων αν όχι και πολεμικές αναφλέξεις στη Βαλκανική. Γι’ αυτό είναι λάθος να βλέπουμε τη διαφορά Ελλάδας – FYROM γύρω από το όνομα αποκομμένη από τα μείζονα ευρύτερα προβλήματα της περιοχής και τις συνολικές προοπτικές της.
Στο πλαίσιο αυτό, ο β’ γύρος των σημερινών κυπριακών εκλογών αποκτά εξαιρετική σημασία. Η Κύπρος παραμένει «οικόπεδο» υψίστης σημασίας για την αμερικανοβρετανική στρατηγική. Οι Αμερικανοβρετανοί, σε αντίθεση με το Κόσοβο, δεν επιθυμούν με κανέναν τρόπο τη διχοτόμηση της Κύπρου και την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Αντίθετα, αυτό που επιδιώκουν είναι ένα ψευδεπίγραφο «ενιαίο» κράτος της Κύπρου στη «συσκευασία των δύο». Με δύο λόγια ένα αβύθιστο αγγλοαμερικανικό «προτεκτοράτο». Γι’ αυτό μετά τις κυπριακές εκλογές θα επανέλθει με νέα μορφή μια λύση τύπου Ανάν για την Κύπρο και το μείζον θέμα είναι να ματαιωθεί μια τέτοια εξέλιξη, η οποία θα ήταν τραγωδία όχι μόνο για τη μεγαλόνησο, αλλά για ολόκληρη την περιοχή μας.
Δυστυχώς στη χώρα μας ελάχιστα συζητούνται αυτές οι εξελίξεις. Επικρατεί άκρα του τάφου σιωπή και απέραντος αποπροσανατολισμός. Αντίθετα, η κυρίαρχη οικονομική και πολιτική ελίτ μιλάει ακόμα τη γλώσσα περασμένων δεκαετιών και μετέωρη σύρεται ως παρακολούθημα των αμερικανοατλαντικών προτεραιοτήτων.
Κι όμως, η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Από τα κρισιμότερα της νεότερης ιστορίας. Η ανοχύρωτη νεοφιλελεύθερη ελληνική οικονομία, εν μέσω διεθνούς κρίσης, κλυδωνίζεται και η βέβαιη, πλέον, σημαντική κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης κινδυνεύει να δώσει τη θέση της στην ύφεση, η οποία θα είναι πραγματικός εφιάλτης. Πολύ περισσότερο που την ίδια ώρα, εξαιτίας των εκρηκτικών εξωτερικών ελλειμμάτων τους, κινδυνεύουν να καταβυθιστούν οι εύθραυστες οικονομίες της βαλκανικής ζώνης, που πρόσφεραν ανάσες στην ελληνική οικονομία. Η οικονομική άβυσσος μαζί με τις εξωτερικές περιπλοκές διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό μείγμα.
Η Ελλάδα έχει μόνο δύο επιλογές. Ή να εξελιχθεί σε άλλο ένα αμερικάνικο προτεκτοράτο της περιοχής, με εφιαλτικές εθνικές και οικονομικές συνέπειες ή να κάνει μια διπλή στροφή και μια διπλή αλλαγή. Αλλαγή στους εξωτερικούς προσανατολισμούς της για έναν νέο αυτόνομο ρόλο συμμαχιών και παρέμβασης μακριά από τον αμερικανοατλαντισμό και προοδευτική αλλαγή στον οικονομικοκοινωνικό τομέα, φεύγοντας από τη θηλιά των νεοφιλελευθέρων μυθοπλασιών, που καταρρέουν.
Τρίτος δρόμος, δυστυχώς, δεν υπάρχει! Και η επιλογή πρέπει να γίνει γρήγορα, γιατί αύριο θα είναι πολύ αργά!