Σε άνθηση η παρασιτική οικονομία της απάτης και της μίζας

Με τον όρο «παρασιτική οικονομία» εννοούμε την επιχειρηματική δραστηριότητα που είναι βουτηγμένη στην κερδοσκοπία, στην απάτη και στις μίζες, δηλαδή στην εγκληματική οικονομική δραστηριότητα. Τα υπέρογκα κέρδη που συσσωρεύουν όσοι ασχολούνται με τις παρασιτικές οικονομικές εργασίες και η στήριξη που παρέχουν τα κράτη και το τραπεζικό σύστημα στις δραστηριότητες αυτές είναι κατά τη γνώμη μας τα βασικά γενεσιουργά αίτια της άνθησης της παρασιτικής οικονομίας. Αυτής που έχει στήσει το μεγαλοπρεπές οικοδόμημα της κερδοσκοπίας της αγοράς, της χρηματοπιστωτικής απάτης και της μίζας. Τις τελευταίες μέρες έχουμε αρκετά δείγματα αυτού του είδους της οικονομικής εγκληματικότητας, που αντλεί την ισχύ της από την επικρατούσα «φιλοσοφία» της νεοφιλελεύθερης οικονομίας.

Tο «μαύρο χρήμα» από παράνομες δραστηριότητες ρέει άφθονο και μετακινείται ευχερώς με πολυδαίδαλες διαδρομές, ενώ το νόμιμο χρήμα, από τη νόμιμη παραγωγική, επιχειρηματική δραστηριότητα, είναι πλέον ανεπαρκές για να τονώσει την παραγωγική μηχανή. Και τα κράτη και το τραπεζικό σύστημα επιμένουν να στηρίζουν την παρασιτική οικονομία. Ας ρίξουμε μια ματιά να δούμε τι συμβαίνει στη χρηματοπιστωτική αγορά, στο τραπεζικό σύστημα και στο κύκλωμα της μίζας.

Η περίφημη χρηματοπιστωτική αγορά γέμισε από νεαρούς εξυπνάκηδες, που την «προίκισαν» με κάθε είδους «εφευρέσεις απατηλές», όπως για παράδειγμα τα περίφημα δομημένα ομόλογα, τα swaps, τα παράγωγα προϊόντα, τις χρηματιστηριακές φούσκες και κάθε είδους παγίδες για τους αμύητους μικροεπενδυτές. Ενώ για τους μεγαλοεπενδυτές υπάρχουν τα άφθονα κέρδη της τοκογλυφίας! Παρά το γεγονός ότι η τοκογλυφία αποτελεί σοβαρό ποινικό αδίκημα, τέτοιες επιχειρήσεις τοκογλυφικής εκμετάλλευσης των δανειοληπτών δημιουργήθηκαν πολλές στις ΗΠΑ κυρίως, αλλά και στην Ευρώπη σε μικρότερη κλίμακα. Χορηγούσαν δάνεια σε αφερέγγυους δανειολήπτες με υψηλό επιτόκιο και κέρδιζαν μέχρι που έσκασε η φούσκα, λόγω της αδυναμίας των οφειλετών να καλύψουν τις δανειακές υποχρεώσεις τους. Και την ίδια δραστηριότητα την είχαν και πολλές μεγάλες τράπεζες. Και το δυσάρεστο είναι ότι οι τοκογλυφικές επιχειρήσεις και οι τράπεζες με τις δραστηριότητες αυτές γέμισαν τις χρηματοπιστωτικές αγορές με δομημένα ομόλογα, που στηρίζονταν στα αφερέγγυα δάνεια. Η φούσκα έσκασε με πάταγο. Και τότε οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης (FED, ΕΚΤ, Τράπεζα Βρετανίας κ.λπ.) άνοιξαν το πουγκί τους και στήριξαν τις υπό κατάρρευση κερδοσκοπικές επιχειρήσεις και τράπεζες, με το αιτιολογικό ότι τάχα προστατεύουν τους επενδυτές και το τραπεζικό σύστημα. Ενώ στην πραγματικότητα προστατεύουν αισχρούς τοκογλύφους, τράπεζες και ιδιώτες. Η κρίση των στεγαστικών δανείων είναι μαζί και κρίση των δομημένων ομολόγων. Τώρα είναι έτοιμη να σκάσει και η «φούσκα» μιας άλλης εφεύρεσης. Άρχισε να γίνεται πλέον ορατός ο κίνδυνος κατάρρευσης άλλων κερδοσκοπικών επιχειρήσεων της χρηματοπιστωτικής αγοράς. Των εταιρειών διαχείρισης swaps και άλλων παραγώγων προϊόντων της παρασιτικής οικονομίας. Και για τη διάσωσή τους αγωνίζονται οι μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Και αργότερα στην ομάδα «διάσωσης» θα προστεθούν και οι κεντρικές τράπεζες. Όλες οι δυνάμεις ενωμένες για να διασωθεί η παρασιτική οικονομία της χρηματοπιστωτικής αγοράς. Οι νεοφιλελεύθερες δοξασίες και τα «έξυπνα» πιστωτικά χαρτιά έχουν σχεδόν ολοκληρωτικά μετατρέψει τη διεθνή χρηματοπιστωτική αγορά και τα χρηματιστήρια από αναπτυξιακά όργανα σε ένα από τα ισχυρά παρακλάδια της κερδοσκοπίας και της παρασιτικής οικονομίας. Τα όσα συμβαίνουν σήμερα εκεί είναι ανομολόγητα. Πραγματικές εστίες μόλυνσης της οικονομίας. Ξέπλυμα «μαύρου χρήματος», κερδοσκοπία με τα διαπραγματεύσιμα χαρτιά, διακίνηση κεφαλαίων σε διάφορες χώρες, χτυπήματα εναντίον ασθενών οικονομιών, αμαρτωλοί τίτλοι εξαπάτησης των μικρών επενδυτών και πολλά άλλα «απόβλητα» παράγει σήμερα η χρηματοπιστωτική αγορά. Ποιος θα μπορέσει να καθαρίσει την «κόπρον του Αυγεία»;

Και το τραπεζικό σύστημα άρχισε να μολύνεται σοβαρά από την κερδοσκοπική παρασιτική οικονομία, με τη βοήθεια και της πληροφορικής και την ανοχή του κράτους. Βασικός παράγων της μόλυνσης του τραπεζικού συστήματος η ιδιωτικοποίησή του. Πρόσφατο παράδειγμα η μεγάλη απάτη του υπαλλήλου της Societe Generale Ζερόμ Κερβιέλ σε βάρος της τράπεζας στην οποία εργάζεται. Ο νεαρός Ζερόμ αγόραζε μετοχικά παράγωγα για λογαριασμό της τράπεζας, τα οποία αντιστάθμιζε με αντίστοιχες πωλήσεις. Όμως οι πωλήσεις αυτές ήταν εικονικές (πλασματικές) και το ίδιο και οι τιμές πώλησης. Το τμήμα διαχείρισης καταχωρούσε κέρδη και ζημίες βάσει πραγματικών αγορών και εικονικών πωλήσεων. Έτσι ο φέρελπις νεαρός υπάλληλος δημιούργησε μια τρύπα 4,9 δισ. ευρώ, δηλαδή παράτυπες συναλλαγές στα μετοχικά παράγωγα σε βάρος της τράπεζας και υπέρ του εαυτού του και των όποιων συνενόχων του, εντός και εκτός της τράπεζας. Και βέβαια το περιστατικό αυτό δεν είναι το μοναδικό σημάδι σήψης και στο τραπεζικό σύστημα. Η τραπεζική κερδοσκοπία άρχισε με τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια καταθέσεων και τα πολύ υψηλά επιτόκια χορηγήσεων. Συνεχίστηκε με τη χρέωση των πελατών με φανταστικά έξοδα κάθε λογής (όπως για παράδειγμα «έξοδα φακέλου» στα στεγαστικά δάνεια) και εξακολουθεί με μικρές ή μεγάλες απάτες, ακόμη και με εικονικές αναλήψεις από καταθέσεις πελατών. Η πληροφορική προσφέρεται για τέτοιες βρωμοδουλειές, ενώ δεν έχουν υιοθετηθεί ακόμη ισχυρά συστήματα ελέγχων στο τραπεζικό σύστημα.

Και η παρασιτική οικονομία συνεχίζεται με τις μίζες, που έχουν προκαλέσει ευρείας έκτασης διαφθορά στο πολιτικό σύστημα (σε όλα σχεδόν τα κράτη), στον κρατικό μηχανισμό, στους παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και σε πολλά θεσμικά ή εξωθεσμικά όργανα που διαθέτουν δύναμη. Οι πάντες εισπράττουν μίζες για νόμιμες ή παράνομες πράξεις και παραλείψεις. Ανώτεροι δημόσιοι λειτουργοί, τραπεζικοί υπάλληλοι, δημοσιογράφοι, κομματικοί παράγοντες και κομματικοί μηχανισμοί εισπράττουν μίζες, είτε με εκβιασμούς είτε με τη θέληση των ενδιαφερομένων. Και δημιουργούνται τα γνωστά σε όλους μας «συμπλέγματα Λαοκόοντος» μεταξύ εξουσιαστικής δύναμης και οικονομικής ισχύος. Δύο τωρινές σοβαρές υποθέσεις καταδεικνύουν την έκταση του φαινομένου αυτού. Η υπόθεση Siemens σε διεθνή σκηνοθεσία και οι προεκτάσεις της γνωστής υπόθεσης Ζαχόπουλου, αποκλειστικά ελληνική. Και οι δύο αυτές υποθέσεις, που βρίσκονται στο στάδιο της δικαστικής διερεύνησης, έχουν έντονο άρωμα μίζας και εκβιασμού. Και πολύ περισσότερο η υπόθεση Siemens, που φαίνεται να αγκαλιάζει και πολιτικούς σε ορισμένες χώρες. Ας κάνουμε όμως υπομονή, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η δικαστική έρευνα, που ασφαλώς θα εντοπίσει την έκταση των φαινομένων και θα αποδώσει «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι». Και ασφαλώς η Siemens δεν είναι η μοναδική μεγάλη εταιρεία με διεθνή δραστηριότητα που πληρώνει για να εξαγοράσει υποστήριξη από ισχυρούς πολιτικούς και υπηρεσιακούς παράγοντες. Δυστυχώς, οι εξαγορές φαίνεται να αγγίζουν και τη χώρα μας, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες. Πάντως ένα είναι γεγονός: οι μίζες δίδονται για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις ή για ενέργειες σε βάρος του λαού ή του δημοσίου συμφέροντος και είναι το τίμημα μιας παράνομης κερδοφόρου ενέργειας, δηλαδή τίμημα αθέμιτης συναλλαγής, που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αφήνει ίχνη και συνεπώς δεν μπορεί να αποδειχθεί με πείθοντα στοιχεία. Γι’ αυτό και έχει τόσο εξαπλωθεί σε παγκόσμια κλίμακα.

Η παρασιτική οικονομία έχει δράστες και συνεργούς τους «εγκληματίες με κολάρο». Συνήθως ανώτερα στελέχη του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και ανθρώπους της εξουσίας και της οικονομικής δύναμης. Δηλαδή πρόσωπα με ευρεία κοινωνική εμβέλεια. Και δεν ταυτίζεται απόλυτα με την οικονομική εγκληματικότητα. Δηλαδή τα οικονομικά εγκλήματα εκτείνονται πέρα από την απάτη και τη μίζα. Περιλαμβάνουν το λαθρεμπόριο, τη φοροδιαφυγή και τη δασμοδιαφυγή, τη διάδοση ναρκωτικών, την καταπάτηση δημοσίων και δημοτικών εκτάσεων, την κατάχρηση δημόσιου χρήματος και υλικού και πολλά άλλα αδικήματα. Βρισκόμαστε χωρίς αμφιβολία σε εποχή έξαρσης της οικονομικής εγκληματικότητας. Γι’ αυτό και η τιμωρία του οικονομικού εγκλήματος πρέπει να είναι αυστηρότατη. Για λόγους πρόληψης και σωφρονισμού. Πριν μεταβληθεί η κοινωνία μας σε ζούγκλα, πρέπει τα κράτη να θεσμοθετήσουν έναν αυστηρό ποινικό κώδικα οικονομικού εγκλήματος. Μόνο έτσι θα προλάβουμε μεγαλύτερη επέκταση της παρασιτικής οικονομίας, του οικονομικού εγκλήματος, της αρπαχτής και του εύκολου και παράνομου πλουτισμού. Τώρα έχουμε αποκτήσει και το ηλεκτρονικό έγκλημα και συνεχώς βουλιάζει η κοινωνία μας στην εγκληματικότητα. Δεν αρκεί όμως η διαπίστωση της νόσου. Χρειάζεται και η θεραπεία.

Και πέρα από τη νομική πλατφόρμα, αναγκαίος είναι ο ηθικός επανεξοπλισμός της κοινωνίας μας. Πρέπει να αποκτήσουμε ηθικές προσωπικότητες με την ευρεία του όρου αυτού έννοια. Ο νεοφιλελευθερισμός και η παγκοσμιοποίηση κατεδάφισαν κάθε έννοια ηθικής και αξιών. Αγκάλιασαν το κέρδος σαν τη μοναδική αξία. Και το αποτέλεσμα είναι η σήψη. Όπου κατεδαφίζεται η κοινωνική ηθική και οι πανανθρώπινες αξίες της εκεί οικοδομείται η παρασιτική οικονομία και γενικά η οικονομική εγκληματικότητα. Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχουν ηθικές προσωπικότητες με κύρος, για να αναλάβουν πρωτοβουλία για τον ηθικό επανεξοπλισμό. Και οι λιγοστοί που υπάρχουν έχουν συκοφαντηθεί και παρουσιάζονται από το κατεστημένο σαν γραφικές προσωπικότητες. Η διαφθορά έγινε προσόν! Και όμως, η κοινωνία έδειξε ότι επιθυμεί τον ηθικό επανεξοπλισμό της. Έτσι εξηγείται το πάνδημο πένθος του λαού για την απώλεια του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου.