Χωρίς πυξίδα στο «ανταριασμένο πέλαγος»
Ανιψιός και συνονόματος ενός, επίσης, Μεγάλου του πρόσφατου πολιτικού βίου της χώρας, του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, παρουσιάζεται να αγνοεί τις διδαχές τους για τον αρνητικό ρόλο των «εντιμότατων φίλων» του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος στην καθόλου πορεία της χώρας, αλλά και την προσωπική του υστεροφημία.
Η «Μεγάλη τετραετία» (1928-1932) της διακυβέρνησης της χώρας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο κινδύνευσε να «ακυρωθεί» από τη δράση «εντιμότατων φίλων» στο τότε πρωθυπουργικό περιβάλλον.
Το αυτό παρατηρήθηκε και κατά την πρώτη οκταετία της διακυβέρνησης της χώρας, τη δεκαετία του 1950, από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή τον Πρεσβύτερο. Και στην περίπτωση αυτή, «εντιμότατοι φίλοι» έδρασαν και έθεσαν υπό αμφισβήτηση τη χρηστή διακυβέρνηση της χώρας. Επέπρωτο να ακολουθήσει η 11ετής αυτοεξορία του στην Εσπερία και να επανακάμψει στην ηγεσία της χώρας αποκαθαρμένος της παρουσίας «εντιμότατων φίλων» στο περιβάλλον του.
Σε βαθύτατη αυτογνωσία ο ίδιος θα εξομολογηθεί «στέγνωσα την ψυχή μου για να κυβερνήσω» και να υπερτονίσει την παιδευτική σημασία της συναναστροφής του Ηγέτη, με την αριστοκρατία του Ήθους και του Πνεύματος. Και ακολούθησε τη μονήρη αυτή πορεία του προς τη δικαίωση, τόσο ως πρωθυπουργός όσο και ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ο νυν πρωθυπουργός εμφανίζεται το τελευταίο διάστημα, διάστημα κατά το οποίο η χώρα ταλανίζεται από τη δράση «εντιμότατων φίλων», να πορεύεται χωρίς πυξίδα στο «ανταριασμένο πέλαγος».
Άραγε, «Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε, το χάσαμε το πλοίο της γραμμής;»…
Αγγλοσαξωνικής παιδείας ο κ. Κ. Καραμανλής, γνωρίζει ότι «ο πολιτικός πραγματισμός προϋποθέτει μεν την ύπαρξη αυτοτελών κανόνων στον τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας, αλλά δίνει προτεραιότητα, απόλυτη και κυρίαρχη, στην Πολιτική» και τους Ηθικούς και Κοινωνικούς κανόνες που την διέπουν.
Οι «σταθερές της ζωής», και μάλιστα της Πολιτικής Ζωής, από την εποχή του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, συνοδεύουν το άτομο σ’ όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής του, και στη διάρκεια αυτής της διαδρομής, παραμένει παρόν το αγωνιώδες ερώτημα, για το «ποιος είναι, για τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του».
Η δράση του Ηγέτη, κατά τη σύγχρονη Πολιτική Επιστήμη, δέον να εξορκίζει κάθε χρησιμοθηρικό στοιχείο, αντιθέτως δέον να εντάσσεται στην εξυπηρέτηση του Κοινωνικού Συμφέροντος.
Η διακυβέρνηση μιας χώρας τη σύγχρονη εποχή δεν είναι δυνατόν να ενασκηθεί αποτελεσματικά από μία και μόνη ανθρώπινη μονάδα, τον πρωθυπουργό, ακόμη και στα πρωθυπουργικοκεντρικά πολιτικά συστήματα, όπως αυτό που ισχύει μεταπολιτευτικά στην Ελλάδα.
Προϋποθέτει ένα συγκροτημένο επιτελείο, προσεκτικά επιλεγμένων συνεργατών, που κατά τον πανεπιστημιακό Raymond Chappuis, μελετητή των ανθρώπινων σχέσεων, είναι αναγκαίο να διακρίνεται για τη γνώση των κανόνων λειτουργίας του πολιτικού συστήματος ως παράγοντα προόδου σε όλους τους τομείς, ηθικούς, πολιτικούς, πολιτιστικούς, οικονομικούς κ.λπ.
Ο βοηθούμενος, εν προκειμένω ο πρωθυπουργός, επιλέγει τους βοηθούς (συνεργάτες) όχι μόνο για την τεχνική τους ικανότητα, αλλά και την ηθική τους ακεραιότητα.
Ο βοηθός (συνεργάτης) χρησιμοποιεί τις γνώσεις και το Ήθος του για την προώθηση του κυβερνητικού έργου με στόχο όχι το μικροκομματικό, πολύ περισσότερο δε, το ιδιοτελές, αλλά το συμφέρον του συνόλου.
Δυστυχώς, στην ελληνική πραγματικότητα, οι καθολικές αυτές αρχές της Πολιτικής Επιστήμης καταδολιεύονται από τη «συμμαχία των προθύμων», που συνωθούνται στους προθαλάμους, τα περιβάλλοντα, των ηγετών.
Τα «περιβάλλοντα», αντί επιλογής συνεργατών με Γνώση, Ήθος και ανεξάρτητη προσωπικότητα, επιλέγουν «ψιθυριστές» στο ους των ηγετών των αρεστών και ουχί των ωφελίμων. Ενώ απλώνουν πέριξ των ηγετών ένα «δίχτυ απομόνωσης», και εμποδίζουν την πρόσβαση στους «δυσάρεστους», των οποίων στόχος είναι η αντικειμενική πληροφόρηση του ηγέτη.
Τα Περιβάλλοντα», ακόμη κι αν συγκεντρώνουν επιστημονικά γνωρίσματα, αλλά στερούνται Ήθους, επιβεβαιώνουν την Αρχή, «Επιστήμη στερουμένη Αρετής, πανουργία και ου Σοφία φαίνεται»!
Σπανίως, όμως, επισυμβαίνει τα «περιβάλλοντα» να διακρίνονται και για επιστημονική αρτιότητα. Η δράση τους αντανακλά την «εικόνα» τους και καθ’ ομοίωση προς αυτήν, εναρμονίζουν τη δράση τους.
Ένας από τους σημαντικότερους βιογράφους του Τζον Φ. Κένεντυ, αποτυπώνοντας στο πρόσωπο του αδικοχαμένου αμερικανού προέδρου δίδει ταυτοχρόνως και το «πρόπλασμα» του αληθινού δημοκρατικού ηγέτη:
• «Ο Τζον Φ. Κένεντυ δεν πρόσφερε στη χώρα του μόνο καινούργιες ιδέες, και μία δική του περίεργη παλικαριά, πρόσφερε ακόμη κατανόηση και ανθρωπιά… Γέμισε τον δημόσιο βίο μας με τη ζωντάνια της νεότητας. Κάτω από την επιρροή του, η τεμπελιά κι ο κυνισμός έδωσαν τη θέση τους σε μία ενεργητικότητα γεμάτη αυτοπεποίθηση… Ήταν μεν άνθρωπος στοχαστικός, με μεγάλη μόρφωση, ήταν, όμως και άνθρωπος της δράσης και, σε δύσκολες εποχές, της γρήγορης δράσης…»