Τέρμα ο φθηνός καφές, το νερό και το φθηνό σάντουιτς στα κυλικεία

Σιγά μην αφήνανε οι πολυεθνικές κέτερινγκ το υπουργείο Ανάπτυξης να κάνει κουμάντο στα «μαγαζιά» τους, δηλαδή τις καντίνες στα αεροδρόμια, τα πλοία, τους αρχαιολογικούς χώρους, τους σταθμούς των λεωφορείων και των τρένων και όπου αλλού.
Το 2005 κατέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, με αποτέλεσμα να έρθει την Τετάρτη η απόφαση-κεραυνός που ακυρώνει τη σχετική αγορανομική διάταξη του υπουργείου Ανάπτυξης για διατίμηση σε καφέ, τοστ και νερό.
Η απόφαση αυτή είναι η δεύτερη, αφού η πρώτη, που είχε βγει τον Σεπτέμβριο του 2005, είχε ανεβάσει κατά 50 λεπτά τις ανώτατες τιμές που επέβαλλε το υπουργείο.
Για να θυμηθούμε: Τοστ ζαμπόν-τυρί και σάντουιτς ζαμπόν-τυρί είχαν διατιμηθεί στα 1,50 ευρώ, οι καφέδες, ελληνικός, φραπέ, εσπρέσο και γαλλικός, στο 1,50 ευρώ, το νερό των 500 ml στα 50 λεπτά και το νερό σε μπουκαλάκι των 700 ml στα 70 λεπτά. Επίσης και το τσάι είχε διατιμηθεί στο 1,50 ευρώ.
Στην ουσία αυτές οι τιμές, οι οποίες τώρα καταργούνται, δεν έπεφταν ιδιαίτερα βαριές σ’ έναν συνταξιούχο που ήθελε το ζεστό του ή να πάρει το φάρμακό του κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, δεδομένου ότι όλα τα άλλα στις βιτρίνες είναι από 2,50 ευρώ και πάνω. Δηλαδή για ένα μικρό γεύμα στην οικονομική θέση, αν δεν υπάρχουν τα διατιμημένα, ένα εικοσάρικο ευρώ δεν σε φτάνει.
Το σκεπτικό του ΣτΕ, όπως και την πρώτη φορά, είναι ότι δεν μπορεί να πωλούνται κάτω του κόστους κάποια προϊόντα, καθώς οι επιχειρήσεις πρέπει να πωλούν με κάποιο προσδοκώμενο κέρδος.
Η μεγαλύτερη αισχροκέρδεια, ωστόσο, επειδή το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι, γίνεται από το ίδιο το κράτος, όταν νοικιάζει καντίνες για μονοπωλιακή χρήση σε δημόσιους χώρους με ενοίκια 70-80 ή και 100 χιλιάδες ευρώ τον μήνα. Ένα διαμέρισμα τον μήνα ενοίκιο, δηλαδή. Αν πραγματικά ήθελε το κράτος να προστατέψει τον καταναλωτή από μεγάλες τιμές στις καντίνες θα ενοικίαζε σε λογικές τιμές τις καντίνες αυτές και όχι στα αστρονομικά ποσά που ζητάει.
Έτσι, εφέτος στα πλοία οι καντίνες «θα πάρουν το σκαλπ» των άτυχων ταξιδιωτών, ενώ όργιο κερδοσκοπίας αναμένεται και στους σταθμούς και όπου αλλού λειτουργούν μονοπωλιακά οι καντίνες.
Εκτός αν το υπουργείο Ανάπτυξης κάνει ό,τι έκανε και την πρώτη φορά που οι εταιρείες κέτεριγκ προσέφυγαν στο ΣτΕ, δηλαδή με νέα αγορανομική διάταξη ανεβάσει τις ανώτατες τιμές κατά 20 ή 30 λεπτά και τους πει: «Ορίστε, τώρα έχετε και λογικό κέρδος».
Και οι έμποροι
λαχανικών στο ΣτΕ
Η σχετική απόφαση του ΣτΕ αναμένεται να αντιμετωπιστεί όπως και η προηγούμενη, δηλαδή το υπουργείο πιθανώς να αυξήσει τις ανώτερες τιμές κατά 50 λεπτά όπως έκανε και τον Σεπτέμβριο του 2005, όμως για να δούμε πώς θα χαράξει πολιτική με την ελεύθερη αγορά των 2 ταχυτήτων, αφού αναμένεται να προσφύγουν και οι έμποροι λαχανικών για τους οποίους ισχύουν αναχρονιστικές αγορανομικές διατάξεις περιορισμού του χονδρεμπορικού και του κέρδους λιανικής πώλησης.
Μπορεί να ακούγεται παράλογο, όμως δεν μπορεί να λέει η κυβέρνηση ότι ο μόνος τρόπος να διαφυλαχθεί ο καταναλωτής είναι ο ανταγωνισμός στην ελεύθερη αγορά και από την άλλη να περιορίζει το κέρδος, μόνο στα λαχανικά, επειδή υπάρχει γκρίνια.
Και, μάλιστα, όχι σε όλα τα λαχανικά.
Το οξύμωρο, όπως μας λένε και οι έμποροι της κεντρικής λαχαναγοράς του Ρέντη, είναι ότι οι τιμές στα λαχανικά, όπως το μαρούλι και η ντομάτα που ελέγχονται αγορανομικά, πάντα ξεφεύγουν και φτάνουν στη λιανική πάνω από ένα ευρώ, ενώ οι τιμές για τα πορτοκάλια, επί παραδείγματι που δεν ελέγχονται από αγορανομικές διατάξεις είναι πάντα κάτω από τα 50 λεπτά το κιλό ακόμη και τις δύσκολες εποχές.
Κι εδώ πάλι κανείς μπορεί να απορήσει με το υπουργείο Ανάπτυξης, αν λάβει σοβαρά υπ’ όψιν τις αναφορές που έρχονται από τις ίδιες του τις υπηρεσίες ελέγχου, ότι για την ακρίβεια στις λαϊκές αγορές σημαντικό μερίδιο ευθύνης έχουν οι λεγόμενοι «ψευτοπαραγωγοί», οι οποίοι διαθέτουν όχι μία, αλλά μέχρι και πέντε διαφορετικές άδειες παραγωγού και «διαμορφώνουν εντέχνως ανατιμητικό κλίμα»
Οι ίδιες υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης ύστερα από σχετικούς ελέγχους έχουν διαπιστώσει ότι ολόκληρες οικογένειες ατόμων έχουν στήσει «βιομηχανία» αγορών και ενοικιάσεων αδειών λαϊκών αγορών, με δεκάδες πάγκους.
Αυτοί οι κύριοι δεν είναι ούτε τυχαίοι ούτε άγνωστοι. Έχουν γερές πολιτικές πλάτες και τις χρησιμοποιούν διαμορφώνοντας ένα ιδιόρρυθμο «καρτέλ» στους πάγκους.